Dzieci zobaczyły, jak działa ciekły azot, uczestniczyły też w pracach mających na celu wyizolowanie DNA z banana. Taka niecodzienna lekcja przyrody odbyła się w czwartek (2 marca) w laboratoriach Regionalnego Centrum Naukowo-Technologicznego w Podzamczu. Tematyczne zajęcia w pomieszczeniach laboratoryjnych są nową propozycją tej instytucji, skierowaną do szkół.
Marek Bogusławski, zastępca marszałka województwa świętokrzyskiego podkreśla, że laboratorium medyczne w RCNT należy do najlepiej wyposażonych w sprzęt badawczy jednostek tego typu w regionie.
– Przypomnę, że to laboratorium już się zapisało swoją działalnością. W czasie pandemii, kiedy były badane próbki krwi na obecność wirusa SARS-CoV2, wykonano tu ponad 160 tys. badań. W takim największym natężeniu choroby tutaj była badana co druga próbka krwi w województwie świętokrzyskim – przypomina.
Zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
Wicemarszałek Marek Bogusławski przypominał, że rok temu w laboratorium zakończono prace modernizacyjne, dzięki którym uzyskało ono kategorię bezpieczeństwa BSL3. Ten poziom zabezpieczeń dopuszcza badania mikroorganizmów łatwo przenoszących się w powietrzu, mogących wywoływać zagrożenie (także życia) dla badaczy i otoczenia. Najbliższe takie laboratoria – poza tym w Podzamczu – są w Krakowie i Puławach.
Krzysztof Ołownia, dyrektor Regionalnego Centrum Naukowo-Technologicznego zapowiada, że chce ten potencjał wykorzystać także w ramach edukacji najmłodszych.
– Ofertą, którą opracowaliśmy w porozumieniu ze świętokrzyskim kuratorium oświaty, chcielibyśmy zainteresować szkoły podstawowe i ponadpodstawowe, ale myślę, że po niewielkiej modyfikacji, także osoby bardziej dojrzałe. Pracujemy nad stałym powiększeniem i uatrakcyjnieniem oferty RCNT, bo niewątpliwie instytucja ta na to zasługuje. To jest wizytówka naszego regionu, jedna z największych atrakcji – zaznaczył.
Warsztaty będą się odbywały w specjalnie przygotowanych i zabezpieczonych pomieszczeniach laboratoryjnych, wyłącznie w ustalonych terminach, w grupach nie liczących więcej niż 20 osób, według rygorystycznych procedur.
Zajęcia w dwóch częściach
W pierwszej części uczestnicy będą mogli m.in. wysłuchać prelekcji dotyczącej budowy komórek, różnic między nimi, a także bakterii i wirusów. Prelekcja będzie urozmaicona obrazami rzutnika z autentycznych preparatów będących w zasobach laboratorium RCNT, np. ludzkich komórek nowotworowych. Na zakończenie części teoretycznej przewidziano tematyczny quiz z nagrodami.
W drugiej części zajęć, warsztatowej, uczestnicy będą mogli obejrzeć niektóre z pomieszczeń laboratorium w Podzamczu. Zanim to się stanie, uczniowie będą musieli ubrać się w ochronny, jednorazowy strój używany w laboratorium. Potem pracownicy laboratoryjni pokażą jak przebiega proces przyjmowania materiałów do laboratorium, ich ewidencjonowanie, przygotowanie oraz przechowywanie preparatów biologicznych. Uczniowie będą mogli samodzielnie m.in. wykonać proces pipetowania, czyli przenoszenie odpowiedniej ilości materiału z podstawowej próbki do probówek, w których prowadzone będą dalsze badania, czy na przykład wyizolować DNA. Zobaczą też jak działają wysokospecjalistyczne aparaty, których używa się do takich analiz laboratoryjnych, gdy w szybkim czasie trzeba wykonać wiele badań równocześnie – tak jak to było np. w czasie pandemii.
Organizatorzy zajęć wyrazili nadzieję, że w ten sposób zainteresują młodzież naukami związanymi z medycyną, czy naukami biologicznymi.
Pierwsi uczniowie zadowoleni
Zajęcia w laboratorium rekomendowane są młodzieży od szóstej klasy szkoły podstawowej, choć w lekcji pokazowej wzięli udział uczniowie z klasy V „B” ze Szkoły Podstawowej numer 32 w Kielcach. Doświadczenia z ciekłym azotem zrobiły na nich ogromne wrażenie.
– Super, najbardziej mi się podobał ten azot, który wybuchł na cale pomieszczenie. Fajnie, że można to zobaczyć – mówiła Antonina Zawisza.
– Bardzo dużo się tutaj dowiedziałam, bardzo mi się podobało, jak wszystko zamarzało w azocie, albo też jak panie wlały gorącą wodę i to wszystko wybuchło – opisywała Liliana Krawczyk.
Wychowawczyni uczniów z V „B”, Renata Sularz oceniła, że nauka przez doświadczenie to najlepsze forma zdobywania wiedzy.
– One uczą się przez to, że patrzą, że obserwują, a przy okazji rodzi się mnóstwo pytań, bo dzieci są ciekawe, co tu się dzieje. Myślę, że takie zajęcia to dobry pomysł, rozbudza ciekawość – mówiła.
Zajęcia w tym roku szkolnym
Z rozszerzenia oferty Regionalnego Centrum Naukowo-Technologicznego w Podzamczu ucieszył się Robert Jaworski, burmistrz Chęcin. Podkreślił, że to gmina, w której historia łączy się z nowoczesnością.
– Przykładem jest Regionalne Centrum Naukowo-Technologiczne, Biobank, ale również świetnie funkcjonujące Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej, gdzie też niemal codziennie odbywają się konferencje w różnych obszarach. Ta część naukowa znakomicie się uzupełnia z tą częścią historyczną, bo uczestnicy tych spotkań naukowych wolny czas spędzają, odwiedzając zamek czy spacerując po Chęcinach, podziwiają nasze dziedzictwo kulturowe oraz walory przyrodnicze – podkreślił.
Zajęcia zostaną uruchomione jeszcze w tym roku szkolnym. Więcej informacji oraz możliwość rezerwacji pod numerem telefonu: 663-573-050.