Kielce pamiętają o Konstytucji 3 Maja. Wojewódzkie obchody 232. rocznicy uchwalenia pierwszej ustawy zasadniczej w historii Polski i drugiej w historii świata zgromadziły kilkaset osób w Parku Miejskim im. Stanisława Staszica w Kielcach.
W uroczystości brali też udział przedstawiciele władz samorządowych, świętokrzyscy parlamentarzyści oraz służby mundurowe.
Anna Krupka, wiceminister sportu i turystyki przypomniała, że Konstytucja 3 Maja pod wieloma względami wyprzedzała swoje czasy.
– Dlatego my, Polacy, powinniśmy być dumni z naszej pięknej, a zarazem trudnej historii. Tym, co nas łączy powinny być również symbole narodowe, jak biało-czerwona flaga, Mazurek Dąbrowskiego i przede wszystkim wspólne dzieje – stwierdziła.
Piotr Wawrzyk, wiceminister spraw zagranicznych uważa, że tegoroczny kontekst obchodów święta Konstytucji 3 Maja ma szczególny charakter.
– Państwo polskie, a wraz z nim konstytucja, zostały obalone przez zaborców. Dziś jeden z nich usiłuje zniszczyć państwo, które tworzył jeden z narodów I Rzeczypospolitej oraz ciemięży inny, który był integralną częścią tego państwa. Chodzi tu o wojnę w Ukrainie oraz reżim w Białorusi. Jako pozostałe wolne narody I Rzeczypospolitej – Polacy i Litwini, powinniśmy pomagać naszym braciom z Ukrainy i Białorusi w zachowaniu ich podmiotowości i w walce o niepodległość – mówił.
Poseł Krzysztof Lipiec, pełnomocnik Prawa i Sprawiedliwości w okręgu kieleckim zwrócił uwagę, że mimo upływu czasu Konstytucja 3 Maja nadal może stanowić źródło inspiracji dla współczesnych Polaków.
– Dla nas to wielka nauka. Było to trudny czas dla naszego kraju. Okres targowicy, kiedy zdrajcy atakowali Polskę. Mimo wszystko, konstytucję udało się uchwalić. Obecnie żyjemy w bardzo podobnych czasach. Z tego płynie dla nas nauka, że powinniśmy być zjednoczeni w obozie sił patriotycznych, które z dumą idą do przodu z podniesioną głową, manifestując przy tym przynależność do wielkiego, polskiego narodu, który może pochwalić się piękną historią, nie tylko w skali Europy, ale też i świata – powiedział.
Senator Krzysztof Słoń wskazał, że święto Konstytucji 3 Maja powinno być okazją do autorefleksji dla każdego z Polaków.
– Ile jest Polski w każdym z nas? Czy bliższa jest nam troska o sprawy wspólne, czy o własne interesy? Czy jest w nas gotowość do zgody, czy do swar i Targowicy? A także: czy bardziej przemawiają do nas oczekiwania zagranicznych salonów i spełnianie kryteriów obcych ideologii, czy też głos matki ojczyzny, mówiący „zaopiekuj się mną” – pytał.
Senator Jacek Włosowicz zauważył, że Konstytucja 3 maja stanowi namacalne świadectwo tego do czego jest zdolny naród polski.
– Ten i wiele innych sukcesów nie byłyby możliwe gdyby nie ciężka praca. Współcześnie ogromne znaczenie mają kontakty oraz to jak potrafimy odnaleźć się w nieustannie zmieniającej sytuacji. Nie powinniśmy przy tym zapominać o naszej historii, która może stanowić dla nas drogowskaz na przyszłość – stwierdził.
Eurodeputowany PSL, Adam Jarubas uważa, że przyjęcie Konstytucji 3 Maja przez Sejm Czteroletni stanowiło jeden z ważniejszych aktów politycznych w swoim czasie.
– Dokument ten był krokiem naprzód w kwestii likwidacji różnic stanowych. Wyrównywał w prawach mieszczaństwo ze szlachtą, ale też obejmował ochroną chłopów, którzy byli uciskani przez pańszczyznę. Były to zupełnie inne realia od tych, które znamy obecnie. Jednak warto tak znaczące momenty w naszej historii pielęgnować i przypominać, przy okazji wyciągając z nich wnioski. Pamiętajmy też o tym, że Polska była wtedy bardzo słaba przez to, że byliśmy wewnętrznie podzieleni – powiedział.
Marszałek województwa Andrzej Bętkowski jest zdania, że dzisiejsze święto wciąż stanowi ważny element polskiej tożsamości oraz tradycji.
– Widać to po licznej rzeszy kielczan oraz szeregu przedstawicieli różnych organizacji, służb mundurowych, a także sporej grupie parlamentarzystów. Szczególnie cieszy także obecność młodych ludzi. Realia, w których żyjemy, czyli wojna na wschodzie Europy, a także rozdarcie na naszej scenie politycznej pod wieloma względami przypominają okres przedrozbiorowy. Nadal istnieje potrzeba zachowania jedności i wspólnego działania dla suwerenności i niepodległości. Myślę, że to święto jest idealną okazją do takiej zadumy – ocenił.
Prezydent Kielc Bogdan Wenta również jest przekonany, że dzisiejsze obchody święta Konstytucji 3 Maja pokazują, jak ważnym wydarzeniem w historii Polski było i jest jej uchwalenie.
– Konstytucja uchwalona w 1791 roku mówiła o budowie państwa w oparciu o określone wartości. Jest to szczególny dzień. Był to dokument, który chronił podstawy państwa polskiego. Mimo, że wielu próbowało nasz kraj wymazać, to Polska przetrwała właśnie m.in. dzięki wartościom opisanym w tym dokumencie – zaznaczył.
Przewodniczący rady miasta Jarosław Karyś także wskazał, że dzisiejsze święto dotyczy jednego z najważniejszych wydarzeń w polskiej historii.
– Konstytucja 3 Maja przez całe wieki pozwalała nam walczyć o wolność. Teraz możemy się nią cieszyć. Jednak nie byłoby nam to dane, gdyby nie ten dokument i ludzie, którzy przyczynili się do jego powstania – dodał.
Podczas oficjalnych kieleckich obchodów święta konstytucji lider kieleckiego okręgu PiS Krzysztof Lipiec odczytał list napisany przez prezesa Prawa i Sprawiedliwości, Jarosława Kaczyńskiego.
Szanowny Panie Wojewodo, Szanowni Państwo,
104 lata temu nasi przodkowie obchodzili pierwsze w Polsce odrodzonej ustanowione ustawą święto narodowe. Warto z tej okazji przypomnieć, że pierwszym świętem był ustanowiony dekretem z 7 lutego 1919 roku, przypadający na 10 lutego dzień otwarcia Sejmu Ustawodawczego.
Kultywując tę piękną tradycję przywróconą w 1990 roku świętujemy ustanowienie pierwszej konstytucji w historii nowoczesnej Europy oraz drugiej w dziejach świata. Mamy więc wszelkie prawo ku temu, byśmy byli dumni z osiągnięć polskiego parlamentaryzmu oraz z dorobku naszej myśli prawniczej.
Można powiedzieć, że ustawa rządowa z 3 maja 1791 roku była ukoronowaniem wieloletnich zmagań o reformę naszego państwa, o naprawę znajdującej się w ogromnym kryzysie Rzeczypospolitej.
Był to wielki sukces sił, które dążyły do uczynienia z Polski państwa silnego na tyle, by mogło się ono z czasem uniezależnić od rozbiorowych potęg, by jego obywatele mogli stanowić sami o sobie, by decyzje o przyszłości polskich ziem zapadały w Warszawie, a nie w Petersburgu, w Wiedniu czy Berlinie.
Jak wiemy, dążenie do odzyskania szeroko rozumianej podmiotowości przez Rzeczypospolitą miało swoich przeciwników nie tylko w stolicach państw ościennych, ale także w tych polskich kręgach, które najbardziej korzystały ze słabości państwa polskiego. Broniąc swoich interesów, występowały one jako obrońcy wolności oraz tradycji pierwszej Rzeczypospolitej, ale ujmowanych nie w kategoriach republikańskich, tylko oligarchicznych. Odwołanie się przez nie do pomocy obcych, jak się wtedy mówiło, potencji przyniosło w rezultacie trwającą przez 123 lata utratę niepodległości.
Szanowni Państwo, od ponad roku w obliczu barbarzyńskiej i bestialskiej pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę, patrzymy na Konstytucję 3 Maja i na dzieło Sejmu Wielkiego, nie tylko z historycznego punktu widzenia. To majowe święto staje się niejako świętem pracy państwowej, stanowi pochwałę wszelkich starań i wysiłków na rzecz umacniania państwa polskiego i jego podmiotowości na rzecz budowy silnej i bezpiecznej Rzeczypospolitej.
Ta praca nie ma końca, bo co podkreślał mój świętej pamięci brat, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński, nic, w tym także wolność i niepodległość nie jest dana raz na zawsze.
104 lata temu podczas uroczystej mszy świętej w archikatedrze warszawskiej wybitny kaznodzieja, profesor Antoni Władysław Szelągowski mówił: “Wolność to dar bezcenny, ale i trud niezmierny. Wolność darmo nie uzyskasz, ale bez pracy nie utrzymasz. Zdobywa się ją ofiarnością, a broni się jej poświęceniem. Wielki naród, a Polska jest wielkim narodem, ma i rozum, głęboki i wolę silną nie tylko aby dla siebie brać, lecz także aby od siebie dawać i to najprzód musi dawać, aby potem brać. Wielki naród umie zwyciężać wroga, ale i przezwyciężać siebie. A od siebie musi rozpoczynać”.
W dniu tego radosnego święta pragnę Państwu życzyć, aby przesłanie zawarte w słowach tego znakomitego kapłana nazwanego “Skargą XX. wieku” było obecne w polskich sercach i umysłach.
Niech zwycięstwo Ukrainy utrwali naszą niepodległość. Niech umocni wolność w naszej części Europy oraz zwiększy jej polityczne znaczenie.
Łączę wyrazy szacunku,
Jarosław Kaczyński.