2 listopada to Dzień Zaduszny, w kościele katolickim wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych. Modlitwę za zmarłych wprowadzili około tysiąca lat temu benedyktyni z Cluny.
W opactwie ojców cystersów w Wąchocku Dzień Zaduszny i cały listopad poświęcony jest właśnie modlitwie za zmarłych współbraci i parafian.
Cystersi, którzy do Wąchocka przybyli ponad 800 lat temu przez wieki wypracowali szczególne formy pochówku. Do końca średniowiecza zwykli zakonnicy spoczywali w krużgankach klasztoru, natomiast opaci w kapitularzu, czyli najważniejszym miejscu dla klasztoru, mówi brat Albert Gizan.
– Obecnie nasi bracia spoczywają na cmentarzu parafialnym, a opaci są chowani w kościele. Pierwsi budowniczowie klasztorów stosowali zasadę podziału na część dla żywych i zmarłych. Patrząc na wprost na opactwo, po prawej stronie kościoła budowano klasztor, a po lewej wyznaczone było miejsce na cmentarz dla zakonników. Dziś pozostałością tamtego zwyczaju jest zamurowane przejście z lewej strony kościoła. Prawdopodobnie służyło do wynoszenia zwłok zmarłych – opisuje.
Zmiany przyszły po powrocie cystersów do Wąchocka w 1951 roku. Obecnie dla braci przygotowana jest kwatera na cmentarzu parafialnym, spoczywa tam 20 zakonników. Od 1951 roku do czasów współczesnych zmarło także trzech opatów. Dwóch z nich pochowanych jest pod kaplicą Krzyża Świętego, a ostatni zmarły opat, ojciec Eustachy spoczywa z braćmi na cmentarzu.
Jeden z proboszczów pochowany jest w ogrodzie klasztornym – dodaje ojciec Fabian Skowron.
– Po kasacie zakonu przez władze carskie w Wąchocku został jeden zakonnik Zefiryn Bartyzel. Miał do pomocy dwóch wikariuszy przysłanych przez biskupa. To on doprowadził do przeniesienia kościoła parafialnego do opactwa. Po śmierci został pochowany w ogrodzie otaczającym klasztor, bo chciał w ten sposób zostać ze swoimi parafianami – dodaje zakonnik.
Cystersi są w Wąchocku od ponad 800 lat. Sprawowali posługę aż do kasaty zakonu w 1819 roku. Kolejni bracia, którzy odnowili wspólnotę przybyli z Mogiły pod Krakowem w 1951 roku. To wyjątkowa sytuacja, ponieważ zgodnie z regułą cysterską zakonnicy przez całe życie zostają w tym samym klasztorze.