M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
W Polsce rocznie z powodu smogu umiera około 40 tysięcy osób. Kiedy jesienią i zimą będziemy mogli oddychać świeżym powietrzem? O tym rozmawialiśmy w programie Interwencja.
Głównym winowajcą sezonowego zanieczyszczenia powietrza jest smog, czyli mieszanina pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 oraz substancji chemicznych powstałych w wyniku spalania węgla, drewna i odpadów w domowych piecach. Problemem w miastach jest dodatkowo emisja spalin z transportu drogowego oraz niekorzystne warunki atmosferyczne spowodowane niskimi temperaturami i brakiem wiatru.
Czytaj również
20 stycznia sytuacja w Kielcach była na tyle poważna, że Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wysłało SMS-owe komunikaty ostrzegające przed szkodliwymi dla zdrowia pyłami. Zalecano w nich rezygnację ze spacerów, uprawiania sportu na zewnątrz, doradzano także ograniczenie wietrzenia pomieszczeń.
Na osiedlu Ślichowice jakość powietrza jest zła, dlatego na terenie Szkoły Podstawowej nr 25 umieszczono stację do monitorowania jego jakości. Jak powiedziała Joanna Jędras z kieleckiego oddziału Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska najlepszym źródłem wiedzy o jakości powietrza jest portal GIOŚ. Są tam odświeżane na bieżąco aktualne wyniki pomiarów ze stacji zlokalizowanych w naszym kraju, prognozy zanieczyszczeń powietrza w Polsce, jest bank danych pomiarowych zawierający archiwalne dane pomiarowe i informacje o wysokich stężeniach zanieczyszczeń powietrza w ostatnim czasie. W naszym województwie jest 15 takich stacji, odczyty są aktualizowane co godzinę. Bieżące dane są obiecujące, jakość powietrza w kraju jest bardzo dobra, ale prognozy pokazują, że za kilka dni, gdy temperatura powietrza się obniży, od Małopolski nadciągnie nad nasz region powietrze gorszej jakości.
Długotrwałe narażenie się na wdychanie zanieczyszczonego powietrza może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Może prowadzić do chorób układu oddechowego, takich jak astma, czy przewlekłe zapalenie oskrzeli. Zwiększa też ryzyko chorób sercowo-naczyniowych oraz nowotworów. Dzieci, które dorastają w warunkach złej jakości powietrza mogą mieć obniżoną wydolność płuc i problemy z koncentracją.
Wojciech Przybylski, wojewódzki konsultant ds. zdrowia publicznego, powiedział, że stan powietrza w Polsce jest związany z rozwojem przemysłu, motoryzacją oraz archaicznymi nawykami używania do opalania niskiej jakości paliw. – Smog powoduje nasilenie się objawów chorobowych u osób, które mają zdiagnozowane takie choroby płuc jak POChP czy astmę oskrzelową. Widać to szczególnie w okresie jesienno-zimowym, gdy rozpoczyna się sezon grzewczy. Jednak gorzej czują się nie tylko osoby chore, ale także ci, którzy wcześniej nie mieli takich dolegliwości. U wielu osób pojawiają się problemy alergiczne związane z układem oddechowym, ale i problemy skórne – zaznacza. Doktor Przybylski rekomenduje unikanie w godzinach wieczornych spacerów i uprawiania sportu, a w razie potrzeby używanie maseczek smogowych, a w domach stosowanie oczyszczaczy powietrza.
Stan jakości powietrza w Kielcach monitoruje Straż Miejska. Eko patrol wyposażony w dron może kontrolować spaliny z kominów. Jak poinformował Bogusław Kmieć z zespołu prasowego kieleckich strażników w ubiegłym roku przeprowadzono 1010 takich kontroli, w tym ponad połowa odbyła się z użyciem drona. 48 z nich zakończyło się postępowaniem mandatowym w związku ze spalaniem odpadów. – Ludzie palili fragmenty opon, obuwie, jednorazowe pieluchy, odzież, płyty wiórowe oraz przepracowany olej silnikowy. To pokazuje, że smog spowodowany jest nie tylko poprzez spalanie produktów zabronionych, ale wynika z niskiej jakości dopuszczonych do użytku paliw. Za to przewidziana jest grzywna do 500 zł, jeśli jednak sprawa trafi do sądu, kara może być dużo dotkliwsza, do 5 tys. zł – zwraca uwagę strażnik.
Miasto Kielce uruchomiło programy umożliwiające dofinansowanie wymiany starych pieców. Aneta Boroń, dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska UM w Kielcach, poinformowała, że można skorzystać z miejskiego programu wymiany źródła ciepła na ekologiczne, ale także z rządowych – Czyste Powietrze i Ciepłe Mieszkanie. Miejski program prowadzony jest już od 2014 roku. Wówczas na terenie miasta zdiagnozowano ponad 6 tys. źródeł opalanych paliwem stałym. Obecnie na terenie miasta jest nadal ponad 4 tys. pieców emitujących szkodliwe dla zdrowia substancje. Miasto pomaga w realizacji umów i możliwości z korzystania z finansowania, aby każdy kto jest zainteresowany, mógł zrealizować taką wymianę. Miasto ma specjalny punkt konsultacyjny, w którym można otrzymać pomoc w uzyskaniu dofinansowania.
Karol Wilczyński, przewodniczący Rady Miasta Kielce przyznał, że wybierając porę na rodzinny spacer po mieście kieruje się wskaźnikami jakości powietrza i decyzja o tym, czy można wyjść z domu podyktowana jest jego stanem. Ma nadzieję, że na wiosnę zostanie przywrócony program rządowy i uruchomione zostaną dotacje miejskie. Miasto uruchomiło program edukacyjny, pomaga wypełniać wnioski, doradza osobom zainteresowanym, urzędnicy podpowiadają z jakich programów korzystać, prowadzone są wielotorowe działania, by wszyscy mogli oddychać czystym powietrzem.
Kielecki radny, Dariusz Gacek, powiedział, że zadaniem miasta jest pomoc mieszkańcom, aby mogli zamienić piece na ekologiczne źródła ogrzewania. – Najlepsze byłoby ogrzewanie centralne, czyli ogrzewanie z elektrociepłowni, ale nie wszyscy mieszkańcy mają możliwość korzystania z magistrali cieplnej. Tu jest rola zarówno elektrociepłowni, jak i miasta, by to się pojawiło. Jeśli ludzie będą mieli alternatywę i możliwość wymiany pieców, to z tego skorzystają – mówi.
Radny Marcin Stępniewski powiedział, że w ubiegłym roku nie wszystkie środki na dofinansowanie wymiany pieców zostały wykorzystane, ale były lata, że pieniędzy na ten cel zabrakło. Kieleccy radni są zgodni, że jest to priorytet i nigdy nie szczędzono środków na finansowanie programów poprawiających jakość życia kielczan.
