M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Jest takie stare określenie, że sztuka wystawiona została „na deskach teatru”, sam go chętnie używam, przydaje swoistej patyny, jednak chyba czas najwyższy z niego zrezygnować, bo choć umowne, na swój sposób fałszuje rzeczywistość. Co prawda Teatr imienia Stefana Żeromskiego w Kielcach to jedna z najstarszych scen w Polsce i pierwotnie owszem, aktorzy mieli do czynienia z drewnianą podłogą, ale akurat dziś po jego doskonałej renowacji i modernizacji o deskach nie ma już mowy. Scena to skomplikowany zestaw ruchomych platform i innych konstrukcji a mówię o tym, bo pod koniec sezonu, tak jak na jego początku, owe techniczne możliwości teatru ponownie pięknie i twórczo zostały wykorzystane, by jak najbardziej pobudzić wyobraźnię widzów. „Koń na rycerzu”, spektakl na podstawie książki „Sztuka obsługi penisa” Andrzeja Czyżewskiego i Przemysława Pilarskiego w reżyserii Tadeusza Kabicza, którego premiera odbyła się wczoraj „na deskach”, no właśnie, na dużej scenie Teatru imienia Stefana Żeromskiego w Kielcach pokazała jak twórczo owe „deski” można wykorzystać do budowy niezwykle synkretycznego a jednocześnie zwartego przedstawienia. Jest ten spektakl po części kameralnym przedstawieniem dziejącym się w jednym pomieszczeniu, gdzie cała jego dramaturgia budowana jest na relacji dwojga postaci, jest ten spektakl baśnią, ale też musicalem i operą, jest klasycznym dramatem i komedią i to wszystko przenika się albo następuje po sobie obudowane odpowiednią i adekwatną do rodzaju sztuki i konwencji scenografią w jednym czasie i w jednym miejscu na oczach widzów. Jeżeli ktoś używa określenia „magia teatru”, to ona wczoraj właśnie się w Kielcach zadziała.
Sztuka opowiada o perypetiach młodego autora książki poświęconej męskiej seksualności, który trafia do gabinetu seksuologa niby po materiały potrzebne do napisania pracy ale de facto po poradę dotyczącą własnych problemów, a te są fundamentalne, bo dotyczą utrwalonej w kulturze na całym świecie stereotypowej definicji męskości. Równolegle widzowie poznają fragmenty książki pisanej przez autora a będącej baśnią o błędnym rycerzu, który niczym Wiedźmin albo święty Franciszek nie tyle walczy, ile pełni rolę negocjatora między społecznością nękanego miasta a tym, kto nęka. Święty Franciszek z Asyżu uwolnił mieszkańców Gubbio od złego wilka, bohater książki młodego autora nakłania zbuntowane penisy, by wróciły do kielczan, którzy, krótko mówiąc, bardzo źle traktowali swoje przyrodzenia. I to wszystko obserwujemy na scenie. Po pierwsze więc scenografia Maksa Maca, artysta perfekcyjnie wykorzystuje możliwości techniczne kieleckiej dużej sceny i kreuje dwa odrębne światy, ten baśniowy i ten kameralny, które niezwykle sugestywnie działają na wyobraźnię. Oczywiście jest to możliwe dzięki współgraniu pozostałych elementów plastycznych takich jak reżyseria świateł Artura Wytrykusa, projekcje Karoliny Jacewicz a przede wszystkim kostiumy Natalii Kołodziej, szczególnie te baśniowe i umowne, gdy chodzi o nagość, czy kluczowe dla tematyki spektaklu wizerunki penisów po prostu.
W tym synkretycznym przedstawieniu, powtórzę, wszystkie elementy doskonale współgrają, dlatego spina to wszystko i podkreśla doskonała muzyka Rafała Ryterskiego, którą słyszymy tylko wtedy, gdy słyszeć ją mamy, czyli niejako niezauważalnie buduje nieraz kontrastowe nastroje przedstawienia. I wreszcie gra aktorów i po raz siódmy w tym sezonie podkreślam, doskonale zagrał cały zespół plus, tym razem, zaproszeni goście, fenomenalny kontratenor grający na scenach operowych całego świata Michał Sławecki i związany z warszawskim teatrem Roma wokalista musicalowy Maciej Pawlak. Artyści o szczególnych możliwościach ekspresji rzecz jasna niezwykle wzbogacili spektakl i popisy wokalne Michała Sławeckiego, niesłyszane przecież wcześniej w Teatrze Żeromskiego, były przyjmowane gromkimi oklaskami, podobnie jak wokalny fajerwerk wyzwolonego z ograniczeń stereotypów rycerza Macieja Pawlaka. Może w opozycji do nich i baśniowo-komediowej konwencji bardzo świeżo i naturalnie rysują swoje postaci aktorzy, z nazwijmy to, realistycznego planu, szczególnie Anna Antoniewicz jako Narzeczona i Oskar Jarzombek jako Pisarz. Są oni w swych rolach niesamowicie naturalni i przez to „prawdziwi”. Każdy z widzów może się z nimi utożsamić, młodsi z racji wieku i tożsamych problemów, starsi z racji wspomnień młodości. Podobnie, choć już z grubszą komediową kreską, grają Rodziców Joanna Kasperek i Jacek Mąka. Każdy widz 50+ odnajdzie w ich rolach na swój sposób siebie. Wreszcie Ewelina Gronowska jako postać łącząca oba światy, i ten realny, i baśniowy, płynnie i perfekcyjnie przechodzi z jednej konwencji do drugiej, a nad całością opowieści czuwa i ją spina i kontroluje Seksuolog grany przez Wojciecha Niemczyka całkowicie neutralnie i przez to po prostu wiarygodnie.
A jest to przedstawienie, nie boję się tego określenia, na wskroś dydaktyczne i oczywiście zrozumiałym jest też fakt, że tak określone sztuki odrzucamy niejako z automatu, bo kojarzą się najzwyczajniej z nudą. W przypadku „Konia na rycerzu” rzecz się ma zupełnie na odwrót. Nikt na pewno nie będzie się przez ponad dwie godziny trwania spektaklu nudził. Polecam gorąco.
