Żelazne Doliny rzek Czarnej i Kamiennej to dziedzictwo przemysłowe województwa świętokrzyskiego. Całość stanowi 21 punktów na mapie regionu, które warto znać.

Największy kompleks przemysłowy zlokalizowany był przy stawie wodnym w Maleńcu. Zbiornik zasilany w wodę kanałem dopływowym od strony wschodniej posiadał kilka upustów pozwalających na regulację poziomu wody. Nad jednym z nich wybudowano most, przy którym wzniesiono długi budynek na planie prostokąta, pokryty gontowym dachem. W murowanych i zabudowanych drewnem ścianach zamontowano kilkadziesiąt okien z kratami z kutego żelaza oraz kilkanaście drewnianych drzwi i wrót na biegunach pozwalających na dostęp do budynku. W jego wnętrzu wydzielono osiem odrębnych stanowisk do robót metalurgicznych: sześć fryszerek, topornię i blachownię.

W przeszłości przy fabryce funkcjonowała również drutarnia, która w 1835 roku była już wyłączona z użytkowania. Do tego czasu w malenieckiej fabryce żelaza pracowało łącznie osiemnaście kół wodnych, zapewaniających napęd dla zainstalowanych w niej urządzeń i konstrukcji wykorzystywanych do obróbki surowca żelaznego. Było wśród nich osiem par tzw. miechów polskich oraz sześć młotów fryszerskich wraz z paleniskami.

Dziś przenosimy się do Doliny Czarnej, gdzie Maciej Chłopek oprowadzi nas po Zabytkowym Zakładzie Hutniczym. W cyklu „Żelazne doliny” zapraszamy do Maleńca.