Zmiany w pomocy społecznej, rozwój usług środowiskowych czy wsparcie asystencji osób niepełnosprawnych przedstawiła w Kielcach Katarzyna Nowakowska, wiceminister Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Pomoc społeczna to obszar, który wymaga bardzo dużych zmian i strukturalnych reform, ale też dobrej współpracy z samorządami, mówiła Katarzyna Nowakowska.
– To z jednej strony zabezpieczenie opieki instytucjonalnej, którą dzisiaj mamy jako jeden z filarów systemu opieki długoterminowej. Tutaj kluczowe jest dla nas bezpieczeństwo mieszkańców domów pomocy społecznej, by każdy, kto przebywa w takiej placówce miał pewność, że spotka się tam wyłącznie z dobrym traktowaniem i że te placówki będą dofinansowane. Ministerstwo przekazuje domom pomocy społecznej dotacje na pobyt osób skierowanych tam przed 2004 rokiem. Te dotacje udało się zwiększyć – w 2025 roku to było dodatkowych 100 milionów złotych, a na przyszły rok w budżecie mamy zaplanowane już kolejne 90 milionów złotych. Po to właśnie, by ta dotacja mogła zapewniać stabilność finansową tych jednostek w zakresie, w którym jest odpowiedzialność ministerstwa, bo oczywiście cała reszta finansowania leży po stronie samorządów – tłumaczyła.
Wiceminister zaznaczyła, że wyzwaniem dla sektora pomocy społecznej będzie rozwój usług środowiskowych.
– To rozwój wszelkiego rodzaju zabezpieczenia osoby w swoim mieszkaniu i w mieszkaniach wspomaganych w dalszej kolejności. Natomiast już mamy wpisaną do pracy rządu nowelizującą ustawę o pomocy społecznej, która ma zmieniać zapisy dotyczące mieszkań wspomaganych tak, żeby były chętniej wykorzystywanym narzędziem przez samorządy – wyjaśniła.
W wykazie prac rządu znalazła się też nowelizacja ustawy o centrach usług społecznych. Obecnie system pomocy społecznej przechodzi proces przekształcania się właśnie w kierunku centrum usług społecznych, czyli jednostek, które nie do końca mają za zadanie zajmować się tylko świadczeniami. Już wiele samorządów i ośrodków pomocy społecznej pracuje w formule, stawiającej na pracę socjalną z człowiekiem, by mógł on skorzystać ze wsparcia tam gdzie go potrzebuje i być dalej aktywnym na rynku pracy.
Katarzyna Nowakowska zapowiedziała, że w planach ministerstwa na najbliższe dwa lata znalazła się reforma orzecznictwa, ale powiązana z uporządkowaniem i reformą różnych form wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. Dzięki niej pracownicy ZAZ-ów czy WTZ-ów będą więcej zarabiać.
– W tym momencie mamy WTZ-y, ZAZ-y, ŚDS-y, WSM-y i tych skrótów jest naprawdę wiele. Natomiast one wszystkie mają bardzo różne warunki wsparcia, więc istotą jest, by przyjrzeć się temu wszystkiemu i każda z tych placówek powinna mieć konkretne zadania, które realizuje i odpowiednie wsparcie finansowe. Pełnomocnik rządu do spraw osób z niepełnosprawnościami rozpoczął procedurę legislacyjną, w której celem od przyszłego roku będzie zwiększenie tej dotacji na osoby pracujące w WTZ-cie i ZAZ-ie. O kwotach na razie nie możemy mówić, bo jeszcze nie przeszliśmy ścieżki legislacyjnej, ale chodzi o to, by zabezpieczyć dodatkowe środki na 2026 rok – mówiła.
Poseł Rafał Kasprzyk z Polski 2050 przypomniał, że w Sejmie jednogłośnie przegłosowano nowelizację ustawy o rehabilitacji zawodowej dotyczącej ZAZ-ów. Ma ona za zadanie uproszczenie pewnych procedur m.in. zlikwidowanie obowiązku zatrudniania pielęgniarki, ponieważ on zdecydowanie też nie był we wszystkich ZAZ-ach konieczny. I co ważne, uelastycznienie możliwości zatrudniania osób z różnym stopniem niepełnosprawności w zakładach aktywności zawodowej.
Podczas spotkania prasowego wiceminister przypomniała, że w sierpniu weszły w życie zmiany rozporządzenia, dotyczącego ogrzewalni, noclegowni i schronisk dla osób w kryzysie bezdomności. Jedna z nich precyzuje, że ogrzewalnie w dzień, gdy temperatura spada poniżej zera również muszą być otwarte.
Wiceminister Katarzyna Nowakowska i poseł Polski 2050 Rafał Kasprzyk zapowiedzieli, że odwiedzą dziś ogrzewalnię w Kielcach i Zakład Aktywności Zawodowej „Manufaktura Pietraszki”, by wysłuchać postulatów pracowników i opowiedzieć im o możliwych rozwiązaniach.