XI Regionalny Przegląd Gadek „Toto nase ludowe godanie” połączony ze Świętokrzyskim Przeglądem Teatrów Wiejskich odbył się w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach.
Na scenie wystąpiło 11 się zespołów obrzędowych oraz grup folklorystycznych z naszego regionu.
– Zaprezentowały świętokrzyską gwarę oraz dawne zwyczaje na kieleckiej wsi – informuje dr Alicja Trukszyn, etnolog folklorysta z działu dziedzictwa kulturowego w WDK.
– W takich przeglądach zwracamy szczególnie uwagę na to, by monologi mówione były w czystej gwarze. Niestety, ale źródło fonetyczne już nam zamiera, wysycha. Obecnie nie posługujemy się gwarą, a jeżeli już, to tylko w formie żartu. Dlatego ten dorobek kulturowy musimy gromadzić. Naszym obowiązkiem, jako Wojewódzkiego Domu Kultury jest zachowanie w pamięci, zgranie i spisanie tego co było – dodała Alicja Trukszyn.
W ramach przeglądu można było obejrzeć scenki rodzajowe, posłuchać ludowych legend, pogwarek i godek. Artyści ze Stowarzyszenia Piekoszowianie przedstawili obrzęd chrztu, który wynikał z nagłej potrzeby, jaką była choroba dziecka – informuje prezes stowarzyszenia Teresa Domagała.
– Oczywiście w tym obrzędzie są dawne przesądy, czyli odczynianie uroków i odlewanie ze święconej gromnicy. Później odbywa się tradycyjna zabawa, czyli zastole i radowanie się z ochrzczonego dziecka. Jest ono już zdrowie i wszyscy w domu się cieszą – opowiada Teresa Domagała.
– Nie możemy dopuścić do zapomnienia starych, ludowych obrzędów. Dlatego co roku organizujemy ten przegląd – powiedział Mirosław Gębski, starosta powiatu kieleckiego.
– Świętokrzyskie słynie z zespołów i obrzędów ludowych. Takie przeglądy pozwalają na to, żeby młodzi ludzie zapoznali się z dawnymi ludowymi obrzędami i gwarą świętokrzyską. Ta gwara jeszcze występuje na naszej ziemi, ale niestety częściowo zanika. Dlatego też obrzędy ludowe i gwara świętokrzyska powinny być przypominane i docierać do szerokiego odbiorcy – dodał Mirosław Gębski.
Dla zespołów, które najwierniej odtworzyły dawne obrzędy i świętokrzyską gwarę przewidziano nagrody finansowe, które ufundowało Starostwo Powiatowe w Kielcach.