M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Radio Kielce podobnie jak rok temu przygotowało dla swoich słuchaczy budki lęgowe dla jerzyków i sikorek. Dzięki nim wiele ptaków rozpoczynających sezon lęgowy będzie mogło spokojnie złożyć jaja i czekać na młode. Budki rozdawaliśmy w siedzibie Radia Kielce.
Jak zauważa ornitolog, doktor Jarosław Sułek, Powiatowy Lekarz Weterynarii, sikorki już rozpoczęły poszukiwania miejsc do wylęgu. Bardzo ważne jest powieszenie budki we właściwym miejscu. Należy pamiętać, by nie znajdowały się one od strony południowej ze względu na nasłonecznienie i nagrzanie, co może zakłócić proces wylęgania i dorastania piskląt.
W rozdawanych przez Radio Kielce budkach może zamieszkać kilka pospolitych gatunków, takich jak: sikorki bogatki, modraszki, mazurki, czy szpaki. Nieco inne budki przeznaczone są dla jerzyków, które przylecą do nas na początku maja. Te wyjątkowe ptaki większość swojego życia spędzają w locie. Są bardzo pożyteczne, zjadają między innymi tak uciążliwe dla ludzi komary.
Nasi eksperci podczas dyżuru telefonicznego, od godziny 9.00 do 12.00, opowiedzą o zwyczajach ptaków.
SIKORKI
Sikorka (Paridae) to po wróblach jedne z najlepiej rozpoznawalnych małych ptaków śpiewających. Ładne, kolorowe, mało płochliwe, stanowią wdzięczny obiekt obserwacji, zwłaszcza jeśli lubimy je dokarmiać. Sikorki bardzo chętnie przylatują do karmników. Do dokarmiania tych sympatycznych ptaków nadają się nie tylko ziarna słonecznika ale i słonina.
SIKORA BOGATKA
Największą sikorą jest, mierząca do 15 centymetrów, sikora bogatka (Parus major). Ma intensywnie żółty spód z czarnym pasem biegnącym przez środek, tzw. krawatem oraz lśniąco czarną głowę z dużymi białymi policzkami. Bogatka posiada charakterystyczny biały pasek pokrywowy (na dużych pokrywach naskrzydłowych) wyraźnie kontrastujący z niebieskoszarym skrzydłem i szarozielonym grzbietem.
SIKORKA SOSNÓWKA
Gatunkiem zbliżonym wyglądem (podobna czarna głowa z białym policzkiem) jest sosnówka (Periparus ater). To najmniejszy przedstawiciel rodziny sikorek (wielkość do 11,5 cm). Sikora ta zamieszkuje bory, najchętniej z wysokimi świerkami. Aby ją spotkać musimy wybrać się na spacer do lasu. Najlepsza cecha odróżniająca obydwa gatunki znajduje się z tyłu głowy sosnówki. To owalna biała plama na karku, której próżno szukać u bogatki (cała głowa czarna). Drugą rzucającą się w oczy różnicą jest szaropłowy spód bez czarnego krawata.
SIKORKA MODRASZKA
Trzecim z barwnych przedstawicieli sikorek jest modraszka (Cyanistes caeruleus). Wielkością zbliżona jest do sosnówki (do 12 cm). Na głowie ma unikalny, czarny pasek przechodzący od dzioba przez oko aż na kark oraz błękitną czapeczki na białej głowie. Spód jest równie charakterystyczny, jaskrawożółty z szaroczarnym podłużnym paskiem na brzuchu. Pasek nie dochodzi jednak do głowy, zaczyna się właściwie pod piersią, zatem w żadnym wypadku nie można pomylić go z krawatem bogatki.
Jerzyki przylatują do Polski bardzo późno. Ma to miejsce na początku maja. udki lęgowe dla tych ptaków wieszamy w kwietniu. Najlepszymi miejscami na budki lęgowe dla jerzyków są wszelkiego rodzaju budynki, w tym wieżowce. Budki zawieszamy równolegle do górnej krawędzi dachu oprócz strony południowej.
Jerzyki mają jeden lęg w roku. Młode, wraz z ptakami dorosłymi, odlatują na południe Europy i do Afryki już pod koniec sierpnia.
JERZYK ZWYCZAJNY, JERZYK (Apus apus)
Gatunek średniego ptaka wędrownego z rodziny jerzykowatych (Apodidae). Zamieszkuje niemal całą Europę, dużą część Azji oraz północną Afrykę. Zimuje w południowej Afryce.
W Polsce średnio liczny ptak lęgowy, miejscami liczny. Występuje na terenie całego kraju – najliczniej w dużych miastach oraz na Mazurach. Na wschodzie Polski gnieździ się też w starych lasach, a na południu w skalistych partiach gór oraz w Ojcowskim Parku Narodowym. W miastach gniazduje kolonijnie we wgłębieniach murów, otworach w stropodachach, pod dachówkami, w zakamarkach budynków. W Polsce jerzyki spotykane są od końca kwietnia do połowy października, jednak przeważnie przylatują w maju i odlatują w sierpniu.
Większą część życia jerzyk spędza w locie. W powietrzu zbiera pożywienie i materiał na gniazdo, pije krople deszczu, śpi, szybując z wiatrem na dużej wysokości (do 2,5 km). Może pozostawać w locie bez przerwy przez 2 do 3 lat. Ląduje przede wszystkim podczas okresu lęgowego, budując gniazdo i karmiąc pisklęta. Ponadto czasami odpoczywa chwytając się pazurkami pionowej ściany skały lub budynku. Jest jednym z najszybszych ptaków spotykanych w Europie – w pogoni za zdobyczą osiąga prędkość nawet 200 kilometrów na godzinę.
Pomysłodawcą akcji rozdawania budek lęgowych dla ptaków jest kielecki oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich pod kierownictwem Wojciecha Gwizdaka.
Kierownictwo naukowe – doktor Jarosław Sułek, ornitolog, Powiatowy Lekarz Weterynarii.
Patronat Honorowy Polskie Radio Kielce oraz Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody w Kielcach.
