17 września 1939 r., łamiąc polsko-sowiecki pakt o nieagresji, Armia Czerwona wkroczyła na teren Rzeczypospolitej Polskiej, realizując ustalenia zawarte w tajnym protokole paktu Ribbentrop-Mołotow. Konsekwencją sojuszu dwóch totalitaryzmów był rozbiór osamotnionej Polski.
Armia Czerwona wkroczyła na teren II Rzeczpospolitej. bez wcześniejszego wypowiedzenia wojny.
Po dokonaniu przez ZSRR napaści na Polskę aresztowano ponad 200 tys. Polaków – oficerów, policjantów, ziemian i prawników. Obywateli II Rzeczpospolitej zmuszono do przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Masowe wywózki na Syberię objęły około 1 mln 350 tys. Polaków; około 22,5 tys. oficerów i policjantów zostało uśmierconych w Katyniu, Charkowie i Twerze.
17 września 1939 roku Rosjanie zaatakowali niespodziewanie. Zaskoczeni Polacy nie byli w stanie stawić czoła przeważającym siłom radzieckim. Propaganda sowiecka określała agresję na Polskę jako „wyprawę wyzwoleńczą” w obronie „ludności zachodniej Ukrainy i zachodniej Białorusi”.
Za stawianie zbrojnego oporu Armii Czerwonej dokonano zbiorowych egzekucji żołnierzy polskich w okolicach Wilna, w Rohatynie i Wólce Wytyckiej, jeńców wojennych maltretowano w Grodnie, Wołkowysku, Nowogródku, Sarnach, Kosowie Poleskim i Tarnopolu.
Dokonywano mordów na ludności cywilnej, nie oszczędzając kobiet i dzieci… Armia Czerwona zadała wiele bólu i cierpienia Polakom.
Jako, że od 1 września 1939 roku zdecydowana większość polskich sił zbrojnych była związana wojną z Niemcami do obrony przed Rosjanami stanęły tylko nieliczne oddziały Korpusu Ochrony Pogranicza, które jednak zostały rozbite. Siły Polskie niemiały najmniejszych szans.
Korpus Ochrony pogranicza oraz jednostki wojskowe walczące z Rosjanami liczyły około 30 żołnierzy, mogło być ich więcej jednak Naczelny Wódz Rydz-Śmigły wydał następujący rozkaz:
“Sowiety wkroczyły. Nakazuję ogólne wycofanie na Rumunię i Węgry najkrótszymi drogami. Z bolszewikami nie walczyć, chyba w razie natarcia z ich strony lub próby rozbrojenia oddziałów. Zadanie Warszawy i miast, które miały się bronić przed Niemcami – bez zmian”.
Agresja Rosyjska, załamała kompletnie Polską obronne, gdyby nie ona Polska mogła by się bronić jeszcze przez październik, istniały jeszcze rezerwy czołgów, i formowany były jednostki z rezerwistów.
Zbliżała się także jesień, co przy słabej Polskiej infrastrukturze mogły zatrzymać pochód Niemców. Po za tym, Whermaht musiał zacząć przerzucać jednostki na zachód, gdzie można się było spodziewać Ofensywy Francuskiej.
Okrutny los czekał mieszkańców zamieszkałych na terenach zajętych przez Rosjan, inteligencja była zabijana albo wyważona w głąb Rosji, pozamykano szkoły i uniwersytety.
Agresja radziecka na Polskę nastąpiła w chwili, gdy toczyła się bitwa nad Bzurą, broniły się Warszawa, Lwów, Modlin oraz Hel. Wobec szybkich postępów wojsk sowieckiego Frontu Ukraińskiego organizacja obrony stała się niemożliwa.
Oddziały wojska polskiego otrzymały rozkaz przekraczania granicy rumuńskiej i węgierskiej w celu uniknięcia niewoli. Próby przebicia się do Rumunii lub na Węgry większych oddziałów kończyły się niepowodzeniem.
Zgrupowanie wojsk Korpusu Ochrony Pogranicza Polesie stoczyło ok. 40 potyczek i dwie większe bitwy (pod Szackiem i Wytycznym) i ostatecznie 1 października w okolicach Włodawy zostało rozwiązane.
Straty polskie wyniosły ok. 242 tys. wziętych do niewoli sowieckiej, ilość zabitych nie jest znana. Straty Armii Czerwonej ok. 10 tys. zabitych, rannych i zaginionych.