Park Dziedzictwa Gór Świętokrzyskich „Łysa Góra”, w którym – dzięki nowoczesnym multimediom – będą prezentowane turystom legendy, nawiązujące do historii regionu, powstanie w Nowej Słupi.
Inicjatywa, której koszt realizacji ma wynieść ponad 21 mln zł, będzie współfinansowana z funduszy Unii Europejskiej kwotą ok. 13,2 mln zł w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020. Podpisano już wstępną umowę w tej sprawie. Projekt będą prowadzili wspólnie: gmina Nowa Słupia i Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego (ROT).
Obiekt powstanie poprzez rozbudowę funkcjonującego od blisko siedmiu lat w Nowej Słupi Centrum Kulturowo-Archeologicznego, a dokładnie – amfiteatru placówki. Zostanie wybudowany gmach przykryty kopułą z kinem 5D i ścieżką edukacyjną, przedstawiającą świętokrzyskie legendy.
– W myśl koncepcji pomysłodawców Park Dziedzictwa Gór Świętokrzyskich będzie miał za zadanie ochronę i promocję materialnego i niematerialnego dziedzictwa, związanego z wielowiekową spuścizną lokalną. „Zgodnie z najnowszymi trendami w turystyce, obiekt będzie wykorzystywał metodę „storytelling”, zaawansowane technologiczne multimedia oraz scenografię. Dziedzictwo niematerialne jest fantastycznym wyróżnikiem regionu świętokrzyskiego. W Polsce nie ma obiektu turystycznego, którego głównym motywem są legendy – podkreślała prezentując przedsięwzięcie dyrektor biura świętokrzyskiej ROT Małgorzata Wilk-Grzywna.
W głównym budynku wydzielona zostanie ścieżka edukacyjna z salami-gabinetami legend, gdzie będą prezentowane wybrane mity i baśnie świętokrzyskie. Chodzi m. in. legendy o sabatach czarownic, o św. Emeryku, o zbóju Kaku, o powstaniu Kielc.
– Postaramy się je skumulować w ten sposób, by łączyły niematerialne dziedzictwo regionu i prawdziwą historię – zaznaczył p.o. dyrektor Parku Dziedzictwa Gór Świętokrzyskich Piotr Sepioło.
Legendy będą pokazywane przy wykorzystaniu nowoczesnych technicznie multimediów, takie jak technologie „mind control” – gry sterowane myślą, podłogi podświetlane LED z animacjami, hologramy czy okulary wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości. W parku znajdą się także elementy tradycyjnej scenografii.
Jak podkreślił wicedyrektor i rzecznik świętokrzyskiej ROT Jarosław Panek, multimedia wykorzystane w parku mają prezentować ciekawą treść – to będzie najbardziej istotne dla przyciągnięcia zainteresowania turystów.
– Nasza ideą jest pokazywanie przy pomocy legend istotnych prawd, np. geologicznych – jak tworzyła się przyroda jeśli chodzi o gołoborze, a jak to kiedyś tłumaczono – zaznaczył.
Panek nawiązał w ten sposób do podania o powstaniu skalnego gołoborza na zboczu Łysej Góry, która mówi, że do jego stworzenia przyczyniły się diabły.
Legendy, które nie będą pokazane na ekspozycji, zostaną zaprezentowane w filmie, który zwiedzający obejrzą w kinie sferycznym 5D. Film będzie odsyłał także do różnych atrakcji turystycznych regionu.
W budynku znajdzie się również przestrzeń poświęcona obsłudze zwiedzających – z kasami, sklepem z pamiątkami, informacją turystyczną, toaletami, szatnią, gastronomią. Park ma być połączony bramą – swego rodzaju „wehikułem czasu i przestrzeni” – z Centrum Kulturowo-Archeologicznym, w którym funkcjonuje m. in. zrekonstruowana osada starożytnych hutników sprzed 2 tys. lat. Otwarcie parku jest planowane na początku sezonu turystycznego w 2021 r. Pomysłodawcy projektu szacują, że może on przyciągnąć do Nowej Słupi ok. 400 tys. zwiedzających rocznie.
Oceniają także, że ta inwestycja oraz inne przedsięwzięcia, które mają być realizowane w miejscowości – chodzi o budowę Centrum Edukacji Przyrodniczej Świętokrzyskiego Parku Narodowego oraz przebudowę Muzeum Starożytnego Hutnictwa – zupełnie zmienią oblicze Nowej Słupi. Inwestycjami w okolicy są już zainteresowani m. in. hotelarze.
Nowa Słupia jest położona u stóp Świętego Krzyża (Łysej Góry, Łyśca; 595 m n.p.m.). To z tej miejscowości, do położonego na szczycie klasztoru z relikwiami drzewa Krzyża Świętego, do połowy XVII w. pielgrzymowali niemal wszyscy polscy władcy. Ich pątniczy szlak zachował do dziś miano „Drogi Królewskiej” – trzykilometrową trasę można przejść także współcześnie, zboczem wzniesienia, wśród przyrody Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
Od połowy 2011 r. w Nowej Słupi działa Centrum Kulturowo-Archeologiczne utworzone w miejscu, gdzie od 51 lat organizowane są dymarki – jedna z największych w Polsce imprez prezentujących wyniki badań nad starożytnym hutnictwem żelaza. W Górach Świętokrzyskich zajmowano się nim ponad 2 tys. lat temu.