O tym co robić, a czego unikać, by nie zachorować na nowotwór rozmawiamy z Jadwigą Zapałą, specjalistą promocji zdrowia w Świętokrzyskim Centrum Onkologii.
– Choroby nowotworowe, to tuż po schorzeniach kardiologicznych najczęstsza przyczyna zgonów w Polsce. Każdy z nas wie, by uniknąć zachorowania na raka na pewno trzeba prowadzić zdrowy styl życia.
Zdrowy styl życia, to ponad 50% odpowiedzialności za nasze zdrowie. W przypadku profilaktyki chorób nowotworowych ma on olbrzymie znaczenie. I tu przede wszystkim powinniśmy się zdrowo odżywiać. Należy zatem unikać potraw wysokokalorycznych, bogatych w tłuszcze, czyli np. mięsa wieprzowego. Unikajmy także jedzenia przetworzonego, a więc konserw. Polecam natomiast spożywanie drobiu i ryb. Zdrowe są także warzywa i owoce.
– Nie można też zapominać o codziennej, regularnej aktywności fizycznej.
Dzisiaj bardzo dużą uwagę zwraca się właśnie na aktywność fizyczną. Jednak każdy z nas ułatwia sobie życie i np. zamiast wejść po schodach, wybieramy windę. Samochodem najchętniej podjechalibyśmy do sklepu, przed same drzwi. Unikamy tej codziennej dawki ruchu, która kiedyś była dla nas czymś naturalnym. Z drugiej strony nie chodzi tylko o to, abyśmy dwa lub trzy razy w tygodniu poszli na trening do siłowni. Chodzi przede wszystkim o codzienne spacery, minimum półgodzinne. Unikajmy siedzenia, każda godzinna dziennie spędzona w pozycji siedzącej zwiększa aż o 20% ryzyko wystąpienia cukrzycy. Rośnie także ryzyko otyłości, która jest czynnikiem wystąpienia raka.
– Stres to kolejny czynnik, który może się przyczynić do wystąpienia choroby nowotworowej. Tylko jak tego stresu unikać?
I znowu powracamy do aktywności ruchowej. Nic tak jak ruch nie rozładowuje napięcia, czyli tego co niesie za sobą długotrwały stres. Stres krótkotrwały jest mobilizujący, ale ten trwający kilka, czy kilkanaście dni już taki dobry dla naszego organizmu nie jest. Natomiast codziennie bieganie, czy szybki spacer, to antidotum na stres.
– Używki, one też dla naszego organizmu zdrowe nie są. Wiadomo, że palenie papierosów i picie alkoholu sprzyja wystąpieniu nowotworu. Czy picie kawy również?
– Wbrew powszechnej opinii picie kawy nie jest niezdrowe. Zostało ono uznane nawet za czynnik prozdrowotny. Jednak tu należy podkreślić, że nie szkodzi kawa czarna i przygotowywana w ekspresie. Działa przeciwzapalnie, przyspiesza apoptozę, czyli samozabijanie się komórek nieprawidłowych. Natomiast szkodzi nam kawa rozpuszczalna, a jeszcze bardziej kawa rozpuszczalna z mlekiem. Unikajmy także napojów słodzonych. I jeszcze jedna rada – zamiast cukru wybierajmy miód.
– A jak często powinniśmy wykonywać badania profilaktyczne?
Badania krwi i moczu powinniśmy wykonywać raz do roku. Natomiast jeżeli coś w naszym stanie zdrowia nas niepokoi, takie badania powinniśmy wykonywać częściej. Panie nie powinny zapominać także o mammografii i cytologii. Z kolei panowie nie powinni omijać szerokim łukiem urologa, a niestety tak się dzieje. Mężczyźni wstydzą się systematycznie chodzić do tego specjalisty. Ja przy takich okazjach zawsze panom mówię – ze swoim samochodem na badania techniczne jeżdżą raz do roku. Niech to samo uczynią sami ze sobą, a będą mogli spać spokojnie.