104 lata temu, 27 grudnia 1918 roku, mieszkańcy Poznania oraz Wielkopolanie chwycili za broń. Trwające kilka tygodni walki zakończyły się pełnym sukcesem powstańców i przyłączeniem Wielkopolski do odradzającego się państwa polskiego. Przedstawiciele władz państwowych oraz świętokrzyscy samorządowcy symbolicznie uczcili to wydarzenie, składając kwiaty przed pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego w Kielcach.
Zbigniew Koniusz, wojewoda świętokrzyski, zwrócił uwagę, że to wydarzenie historyczne, mimo że nadal mało znane, odegrało istotną rolę w najnowszej historii Polski.
– Był to kolejny epizod walki o naszą niepodległość. Rok 1918 obfitował w wiele niezwykle ważnych wydarzeń. Wtedy to kształtowały się granice Polski, w tym też jej tożsamość. Był to jeden z udanych zrywów niepodległościowych, który przyczynił się do rozszerzenie granic Polski – mówił. – Składamy kwiaty przed pomnikiem Józefa Piłsudskiego, który był głównym architektem odradzającej się Polski. Niemniej, bezpośrednim sprawcą wydarzeń, do których doszło w grudniu 1918 roku w Poznaniu był Ignacy Jan Paderewski. Takich postaci było jednak o wiele więcej – dodał Zbigniew Koniusz.
Marszałek województwa świętokrzyskiego, Andrzej Bętkowski, przypomniał, że obchody wybuchu powstania wielkopolskiego w ubiegłym roku, na mocy decyzji sejmu, stały się świętem państwowym.
– Trud i walka Wielkopolan nie mogą ulec zapomnieniu. Powstańcy dość szybko opanowali tereny, które później, na mocy pokoju zawartego w Trewirze, potwierdzonego przez traktat Wersalski stały się integralną częścią II Rzeczypospolitej. Ich wysiłek często nie był i nadal nie jest dostrzegany. W kontekście tej ważnej daty, warto także wspomnieć naszego wybitnego, Ignacego Jana Paderewskiego. Jego wizyta w przededniu rozpoczęcia walk była iskrą, która przyczyniła się do rozprzestrzenienia powstania na całą prowincję. Sukces był wynikiem wielu czynników, zarówno zaangażowania wojsk niemieckich w wielu miejscach jednocześnie, w związku z dobiegającą końca I wojną światową, jak i sprawnej organizacji powstańców. To było gwarantem pełnego sukcesu – podkreślił.
Z kolei prezydent Kielc, Bogdan Wenta, powiedział, że powstanie, wpisuje się w szersze działania zmierzające do odbudowania niepodległości Polski.
– Było to zwycięskie powstanie, które bez wątpliwości wpisywało się w prowadzone w owym czasie walki narodowowyzwoleńcze. Wzniecenie powstania było ważne z wielu powodów. Z jednej strony były to kwestie polityczne, z drugiej przywracanie polskiej tożsamości terenom Wielkopolski. Mieszkańcy tego regionu, tak kobiety, jak i mężczyźni razem stanęli do walki. A mimo, że nosili niejednokrotnie pruskie mundury walczyli dla Polski – zauważył.
Powstanie rozpoczęło się 27 grudnia 1918 roku. Przeciw niemieckim władzom okupacyjnym wystąpiło łącznie 100 tys. żołnierzy-ochotników. W trakcie walk 2 tys. z nich zginęło, a 6 tys. zostało rannych. Walki zakończyły się rozejmem 16 lutego 1919 roku. Jego skutkiem było doprowadzenie do przyznania Polsce, na mocy traktatu wersalskiego, większości terytorium pruskiej części Wielkopolski.