XIX-wieczne mapy, meble, lampy naftowe i patefon znajdziemy w pokoju zawiadowcy w malenieckiej fabryce. Pomieszczenie powstało, aby przybliżyć zwiedzającym obowiązki dawnego inżyniera. Nowa ekspozycja jest inspirowana słuchowiskiem Radia Kielce „Krew i żelazo”.
Maciej Chłopek, dyrektor Zabytkowego Zakładu Hutniczego w Maleńcu wyjaśnia, że funkcja zawiadowcy fabryki odpowiada dzisiejszej posadzie dyrektora. Do jego obowiązków należał nadzór nad fabryką i rozliczanie robotników z wykonanej pracy.
– Mamy na wyposażeniu sekretarzyk stylizowany na XIX wiek, przy którym spędzał większość czasu: notował, opracowywał reklamy, czy instrukcje smarowania maszyn dla pracowników. Miejsce doświetliliśmy lampami naftowymi. Mamy też kałamarz z piórem – wymienia.
W sekretarzyku znajduje się papier czerpany, lak i pieczęć, więc zwiedzający będą mogli sprawdzić, jak pisało się listy w XIX wieku. Dyrektor dodaje, że w pokoju zawiadowcy można też zagrać w dawne gry, np. pliszki, pierwsze kości, wykonane z brzozowych gałązek lub w karty polską talią.
– Karty inaczej się nazywały i inaczej wyglądały, więc mamy niżnik, wyżnik, kralkę, tuza. Taką talią rozgrywano inne gry, bo w talii było 36 kart, np. popularną grą hazardową była hapanka, w której niejeden przegrał fortunę czy np. karocę – mówi Maciej Chłopek.
Na ścianach pokoju zawiadowcy zawisły oryginalne mapy z XIX wieku wydrukowane na płótnie. Można sprawdzić sieć dróg w dawnym powiecie opoczyńskim, gdzie znajdował się Maleniec.
Na wyposażeniu zawiadowcy jest też patefon, czyli prekursor gramofonu, na którym posłuchać można płyt z mazurkami, a także dawna waga. Z kolei naprzeciwko sekretarzyka znalazły się podobizny dawnych właścicieli fabryki, czyli Bocheńskich.
Maciej Chłopek przyznaje, że jedną z inspiracji do zaaranżowania specjalnej izby zawiadowcy jest słuchowisko Radia Kielce „Krew i żelazo”, gdzie Tadeusz Bocheński jest demoniczną postacią, powracającą w opowieściach wielu bohaterów. W rolę zawiadowcy fabryki wcielił się znany aktor Paweł Deląg.
Akcja słuchowiska Radia Kielce pt. „Krew i żelazo” dzieje się w latach 40-tych XIX wieku na terenie tzw. Zagłębia Staropolskiego. Jacek Lipski, absolwent Szkoły Akademiczno-Górniczej w Kielcach, podejmuje posadę zawiadowcy fabryk żelaza w Maleńcu. W słuchowisku występują znane postacie historyczne oraz prezentowane są ważne wydarzenia z przeszłości regionu świętokrzyskiego i Polski. Można poznać zarówno obyczajowość połowy XIX wieku, jak i ówczesną technologie. Pojawiają się też elementy fantastyczne, steampunkowe. Autorem scenariusza jest doktor Maciej Chłopek.
52 odcinki słuchowiska są do odsłuchania w podcastach Radia Kielce.