Uniwersytet w Białymstoku na szklanej ścianie jednego z budynków w kampusie testuje specjalną folię ograniczającą kolizje ptaków. Łącznie wyklejono folią ok. 300 metrów kwadr. powierzchni. Uczelnia liczy, że ograniczy to kolizje ptaków, do których wcześniej dochodziło.
– To pionierskie – ze względu na swoją skalę – działanie było możliwe dzięki współpracy największej podlaskiej uczelni z partnerami: Fundacją Szklane Pułapki, austriacką organizacją BirdShades, która opracowała folię, oraz deweloperem mieszkaniowym Unidevelopment SA” – poinformowała rzeczniczka UwB Katarzyna Dziedzik.
Kampus UwB, który działa od 2015 roku, swoje siedziby ma tu kilka wydziałów i instytutów, działa tu też biblioteka i planetarium, znajduje się w pobliżu lasu. Zgodnie z projektem kampus miał się wpisywać w otoczenie, stąd liczne przeszklenia i lustrzana elewacja budynku, w której odbiją się otaczającą kampus zieleń.
Jednak okazało się, że lustrzana elewacja jest zagrożeniem dla ptaków, które traktują lustrzane odbicie zieleni jako ciągłość środowiska – wskazuje dr Krzysztof Deoniziak z Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku. Naukowcy oraz studenci działający w Kole Naukowym Biologów od dwóch lat prowadzą monitoring śmiertelności ptaków w kolizjach ze szklanymi powierzchniami budynków kampusu. Z ich danych wynika, że do największej liczby kolizji dochodzi latem, gdy znajdowano nawet kilka martwych ptaków tygodniowo.
Dlatego do przedsięwzięcia wytypowano jedną ze szklanych ścian znajdującego się w kampusie Wydziału Matematyki UwB, gdzie przez najbliższe miesiące będzie prowadzony monitoring. Folią wyklejono powierzchnię ok. 300 metrów kwadr.
– Gdy kilkanaście lat temu powstawał projekt naszego kampusu, ten aspekt jego architektury nie był brany pod uwagę. Dziś wiemy, że niektóre ściany budynków warto zabezpieczyć, aby harmonia z naturą, która jest wpisana w założenia kampusu, była pełniejsza. Musimy jednak robić to w taki sposób, by jednocześnie nie ingerować w zamysł artystyczny projektantów, by nie zmieniły się walory wizualne obiektów – zauważył rektor uczelni prof. Robert Ciborowski.
Rozwiązaniem – jak podaje uczenia – okazał się produkt opracowany przez austriacką organizację BirdShades, która od lat działa na rzecz ochrony ptaków i która zdecydowała się przekazać taką folię białostockiej uczelni.
– Opracowana przez nas folia jest przezroczysta dla ludzkiego oka. Zawiera jednak specjalny wzór w regularnych odstępach. Ten wzór jest aktywny w świetle ultrafioletowym, które widzą ptaki. Pozwala im to postrzegać powierzchnię pokrytą naszą folią jako przeszkodę i omijać ją – wyjaśniła Dominique Waddoup z BirdShades.
Wcześniej taka foliowa powłoka została przetestowana w Polsce m.in. na wiatach przystankowych na Dolnym Śląsku, a badania prowadziła Fundacja Szklane Pułapki oraz Instytut Biologii Ssaków PAN. Fundacja wyszła też z inicjatywą, by przeprowadzić pionierskie działanie i przetestować folię na dużej powierzchni właśnie na budynkach UwB.
– Nasze wstępne wyniki badań wykazały skuteczność folii BirdShades w ochronie ptaków przed kolizjami ze szklaną infrastrukturą. Tego typu rozwiązania są ważne z kilku powodów, przede wszystkim powinny spotkać się z przychylnością branży architektonicznej oraz prywatnych użytkowników, którzy z różnych powodów nie akceptują znakowania swoich szyb przy użyciu innych metod, np. naklejek. Tym samym, odpowiadając na potrzeby użytkowników szyb, mamy szansę ochronić przed niepotrzebną śmiercią wiele ptasich istnień – podkreśliła prezeska Fundacji Szklane Pułapki dr Ewa Zyśk-Gorczyńska.
Partnerem uczelni w tym przedsięwzięciu była też firm Unidevelopment, która wsparła projekt finansowo.