Historia wymalowana emocjami. Tak najkrócej można opisać widowisko słowno-muzyczne pt. „Wybrańcy gwiazd”, które w poniedziałek (11 września) zostało pokazane w Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Wydarzenie wpisuje się w obchody 80. rocznicy pacyfikacji tej miejscowości.
Przedstawienie przygotowali młodzi ludzie, w wieku od 14 do 17 lat, którzy pracowali pod okiem aktorów Teatru im. Stefana Żeromskiego Beaty Pszenicznej i Dawida Żłobińskiego.
Jak wyjaśnił Dawid Żłobiński ci młodzi ludzie spojrzeli na wojnę przez pryzmat swoich rówieśników.
– Chcieliśmy pokazać, szczególnie młodzieży, że taki emocjonalny powrót do historii może być czymś interesującym. Punktem wyjścia do tego widowiska było to, że w czasie wojny ginęli młodzi ludzie. Najmłodszy, który tutaj w Michniowie został odznaczony krzyżem Virtuti Militari miał 13 lat. To już nam pokazało, że nasze myślenie było dobrze ukierunkowane. A poza tym chcemy powiedzieć, że ginęli także tacy młodzi ludzie, którzy myśleli o miłości, przyjaźni, którzy byli pełni radości życia, którym to życie zostało odebrane. Nawet jeśli nie zginęli, to ich ciężkie przeżycia w czasie wojny spowodowały, że całkowicie zmieniło się ich myślenie, ich odczucia, ich funkcjonowanie – tłumaczył.
Na scenie w mauzoleum w Michniowie pojawiła się grupa 22 młodych osób, które regularnie uczestniczą w zajęciach teatralnych, odbywających się raz w tygodniu na scenie dramatycznej. Jak dodał Dawid Żłobiński, praca nad widowiskiem trwała kilka miesięcy. Oprócz kwestii aktorskich, poruszano też tematy związane z historią.
Jak przyznała jedna z młodych aktorek, Nikola Wójcik, praca nad spektaklem obudziła w niej wiele wrażliwości.
– Jeśli chodzi o taką świadomość historyczną na pewno wiele nam dała. Poznajemy historię młodych ludzi, która jest prawdziwa. I to jest piękne, że nie próbujemy jej owijać patosem i przedstawić jako coś o czym nie mamy pojęcia. Pokazujemy historię jako prawdę, jako historię normalnych młodych ludzi, którzy też chcieli mieć normalne życie w czasie wojny – powiedziała.
Za scenariusz przedstawienia odpowiadała Beata Pszeniczna, która połączyła wiersze Zbigniewa Herberta i Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.
– Jestem zakochana w Herbercie, w ogóle moja przygoda w teatrze zaczęła się od Herberta, jego dramatu „Drugi pokój”. Herbert jest trudny, ale piękny, bo daje nam dużo do myślenia, do zastanowienia się, do pochylenia się nad jego tekstami. Ale oprócz Herberta sięgam też po wiersze Baczyńskiego i wydaje mi się, że to połączenie jest w punkt. Chociaż jak patrzę na tę nasza młodzież i co Dawid zrobił z tymi wierszami, to myślę, że ten Herbert wcale nie był taki trudny, bo oni tak pięknie to mówią. W tych utworach są pokłady całych światów. Właściwe z każdego wiersza można by zrobić oddzielną historię – zaznaczyła.
Widowisko „Wybrańcy Gwiazd” stanowi integralną część obchodów 80. rocznicy pacyfikacji wsi Michniów. Małgorzata Rudnicka, dyrektor departamentu kultury i dziedzictwa narodowego świętokrzyskiego urzędu marszałkowskiego, podkreśliła, że ten element programu został specjalnie zaplanowany w celu zaangażowania młodego pokolenia w te ważne działania pamięciowe.
– Dlatego też dzisiaj, w tym poetyckim spektaklu występuje młodzież, jak również publiczność składa się głównie z tych młodych ludzi. Chodzi o to, by uwrażliwić młode osoby na te straszne wydarzenia, które miały miejsce 80 lat temu – zaznaczyła.
Tadeusz Sikora, dyrektor Muzeum Wsi Kieleckiej, którego oddziałem jest Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie po widowisku nie krył emocji.
– Mnie poruszyło. Niesamowite emocje tej młodzieży, która przygotowała to przedstawienie. Mam wrażenie, że cofnąłem się o te kilkadziesiąt lat. Różne formy narracji teatralnej, muzycznej to droga, żeby poprzez emocje dotrzeć do tych młodych ludzi, ale też do tych, którzy niekoniecznie się tą historią interesują – zaznaczył.
Do pacyfikacji Michniowa doszło w dniach 12-13 lipca 1943 roku. Wówczas hitlerowski okupant zamordował 204 osoby. Był to odwet za pomoc mieszkańców wsi dla oddziałów partyzanckich oraz przynależność do Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich.