M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Historia wybitnych naukowców, wynalazców – braci Stanisława i Bolesława Łaszczyńskich stała się kanwą musicalu. Premierowe spektakle zaplanowano na 12 i 13 października, ale fragmenty widzowie mogli poznać podczas przedpremierowego pokazu we wtorek (26 września) w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach.
Organizatorami widowiska są Industria S.A. oraz „Kaganek” Fundacja Świętokrzyskiej Grupy Przemysłowej Industria S.A.
– Kiedy rozpoczynaliśmy naszą działalność związaną z wodorem, uznaliśmy barci Łaszczyńskich za naszych patronów – mówi Szczepan Ruman, prezes Świętokrzyskiej Grupy Przemysłowej Industria.
– Uznaliśmy, że to ważne, żeby odwoływać się do postaci, które reprezentują polską myśl techniczną, polskich przedsiębiorców, którzy w oparciu o własne patenty robili tutaj, na Ziemi Kieleckiej, bardzo innowacyjne przedsięwzięcia już ponad 100 lat temu. Ta idea zaczęła żyć swoim życiem. To że postaci braci Łaszczyńskich zostały przez nas przypomniane, spotkało się z bardzo dobrym przyjęciem lokalnej społeczności. Dlatego teraz, kiedy inicjatywa klastra wodorowego została dostrzeżona i doceniona przez ministerstwo klimatu i środowiska, ten resort wręcz zachęcił nas, by powołać dolinę wodorową, w tej sprawie już kilka tygodni temu podpisaliśmy list intencyjny, a w najbliższych dniach będzie oficjalna jej inauguracja, postanowiliśmy uświetnić ten moment takim kulturalnym wydarzeniem, poświęconym patronom naszej doliny – wyjaśnił.
Zapomniani geniusze
– Ten musical to jest nasz autorski pomysł na szerzenie kultury i nauki w naszym regionie – mówi Małgorzata Gawęcka, prezes Fundacji „Kaganek”.
– Świętokrzyska Grupa Przemysłowa Industria jest założycielem Centralnej Doliny Wodorowej, której patronami są bracia Łaszczyńscy. Bracia Łaszczyńscy pracowali na terenie województwa świętokrzyskiego przez 35 lat, opatentowali jako pierwsi elektrolizę miedzi. Teraz tę metodę chcemy wykorzystać przy elektrolizie wodoru. Mimo, że byli znakomitymi naukowcami, niewiele osób o nich wie, dlatego chcielibyśmy przedstawić ich sylwetki, zapoznać widzów z historią górnictwa na terenie ziemi świętokrzyskiej. Myślę, że musical jest dobrą formą przekazywania takich informacji.
Stworzeniem scenariusza zajęła się Agata Klimczak-Kołakowska, odpowiedzialna także za reżyserię. Przyznała, że kiedy zaczynała pracę, nie znała braci Łaszczyńskich, ale pomogła jej monografia obu naukowców, którą przygotowała Industria.
– Później po przeczytaniu pamiętników Marii Łaszczyńskiej, rozmowach z panem Pawłem Królem z Muzeum Narodowego w Kielcach, ta wiedza stopniowo się poszerzała – wyjaśnia.
Reżyser dodaje, że miała okazję poznać rodzinę Łaszczyńskich.
– Bardzo miło wspominam to spotkanie, ponieważ pamięć o dziadkach jest u nich bardzo pieczołowicie przechowywana. Mało tego, wnukowie bardzo dobrze pamiętają babcię Marię, spędzali u niej wakacje w Miedziance, ona też do nich często przyjeżdżała. Trzeba pamiętać, że Maria Łaszczyńska dożyła sędziwego wieku, zmarła dopiero w latach 70. XX wieku, więc wnuki bardzo dobrze ją pamiętają. Z ciekawostek mogę powiedzieć, że 12 października, na premierze, w chórze wystąpi również prawnuczka braci Łaszczyńskich, mieszkająca na co dzień w Stanach Zjednoczonych – Julia, która przyjedzie z rodzicami – zapowiada.
Stefan Żeromski u Łaszczyńskich
O historii sprzed ponad wieku, artyści opowiedzą współczesnymi środkami wyrazu. Natomiast na scenie, w rolach głównych pojawi się wielu znakomitych aktorów i wokalistów. Jak zdradza Agata Klimczak-Kołakowska, przez historię przeprowadzi widzów Maria Łaszczyńska.
– W rolę Marii Łaszczyńskiej, czyli narratorki naszej opowieści, ponieważ to z jej wspomnień i z jej pamiętników zaczerpnęłam najwięcej materiału, wcieli się Monika Węgiel-Jarocińska, braci Łaszczyńskich zagrają Rafał Supiński i Damian Łukawski. Oprócz nich będziemy mogli zobaczyć na scenie także matkę Marię – zagra ją znakomita aktorka, Ewa Serwa. W poszczególnych scenach pojawią się także przyjaciele oraz sąsiad – Stefan Żeromski, a w tę postać wcieli się Wojciech Machnicki. Pod koniec spektaklu swoją obecnością zaszczyci nas sam Eugeniusz Kwiatkowski, którego zagra Mateusz Kwiecień – wymienia.
Wystąpią także artyści z Teatru Piosenki oraz 18 tancerzy z Kieleckiego Teatru Tańca. Grzegorz Pańtak, zastępca dyrektora KTT wyjaśnia, że taniec jest środkiem do tego, by ożywić spektakl.
– Dlatego że taniec jest intuicyjnie żywotny. Każdy z nas odbiera to, że taniec jest tu i teraz, więc dzięki temu, że śpiewające postaci są wzmocnione poprzez artystów tańca, ta historia żyje jeszcze bardziej w wyobraźni, przenosimy się w czasach. Czasami choreografie uwypuklają pewne rzeczy dramaturgiczne, czasami są poetyckim wzmocnieniem, taniec pełni rolę zarówno narracyjną, jak i symboliczną – tłumaczy.
Połączenie historii, teraźniejszości i przyszłości
Wśród widzów, którzy jako pierwsi obejrzeli fragmenty musicalu była Anna Krupka, wiceminister sportu i turystyki. Jej zdaniem historia braci Łaszczyńskich łączy historię z przyszłością.
– Bo historia braci Łaszczyńskich inspiruje. Byli przede wszystkim związani z naszym regionem, z Ziemią Chęcińską. Byli wynalazcami, naukowcami, ale zarazem właścicielami kopalni w Miedziance i w Ołowiance koło Chęcin. Tam też wynaleźli i opatentowali proces elektrolizy, w ramach którego uzyskiwali miedź, a dziś ten proces służy chociażby do uzyskiwania zielonego wodoru, więc paliwa przyszłości. Tutaj ta historia łączy się z teraźniejszością i przyszłością, ponieważ Świętokrzyska Grupa Przemysłowa Industria byłą inicjatorem powołania Centralnej Doliny Wodorowej i decyzją pana prezesa Szczepana Rumana, ta dolina została nazwana imieniem braci Łaszczyńskich. Mam nadzieję, że ten musical będzie inspirował, ale także da do myślenia mieszkańcom Świętokrzyskiego i pokaże sylwetki braci Łaszczyńskich jako Polaków, patriotów i genialnych naukowców – zaznaczyła.
Na to, jak te historyczne wydarzenia wpływają na teraźniejszość zwrócił uwagę również senator Krzysztof Słoń.
– Grupa Przemysłowa Industria kontynuuje 150-letnią historię Kieleckich Kopalni Surowców Mineralnych. Chce się też tutaj mono osadzić, jak zrobiło to KKSM, ale też tak zaznaczyć swoją obecność, jak swoją obecność zaznaczyli bracia Łaszczyńscy na początku XX wieku, gdy przybyli tutaj i zrewolucjonizowali historię świata pod kątem pozyskiwania miedzi. W tej chwili na świecie 10 proc. pozyskiwanej miedzi otrzymuje się właśnie wynalezioną przez nich metodą. To jest też uzasadnienie tego musicalu na ich cześć „Bracia Łaszczyńscy w służbie ludzkości”. Doskonałe otwarcie dla, myślę, epokowego przedsięwzięcia, jakim jest dolina wodorowa – podkreślił.
Są jeszcze bilety na premierę
Premiera musicalu „Łaszczyńscy w służbie ludzkości” odbędzie się 12 i 13 października na dużej scenie przy placu Moniuszki 2B. Można jeszcze kupić bilety na dwa spektakle 13 października, o godz. 10.00 i 18.00. Są dostępna w kasie KTT lub przez internetową stronę tej instytucji.
![Wojownicy Maryi opanowali miasto [ZDJĘCIA, WIDEO]](https://radiokielce.pl/wp-content/uploads/2025/10/MGM9281-350x250.jpg "Wojownicy Maryi opanowali miasto [ZDJĘCIA, WIDEO] - Radio Kielce")
