15 października Polacy wybiorą 460 posłów i 100 senatorów. Będą mogli także wypowiedzieć się w ogólnokrajowym referendum. Lokale wyborcze będą otwarte w godzinach 7-21. Głosowanie będzie odbywało się w tych samych lokalach wyborczych, przy użyciu jednej urny. Kto i gdzie może głosować?

Wybory 2023 – kto ma prawo głosować?

Państwowa Komisja Wyborcza opublikowała informację o warunkach udziału obywateli polskich w głosowaniu w obwodach głosowania utworzonych w kraju w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na dzień 15 października 2023 r.

Zgodnie z dokumentem prawo udziału w głosowaniu (prawo wybierania) w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej ma obywatel polski, który:

najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat;
nie został pozbawiony praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu;
nie został ubezwłasnowolniony prawomocnym orzeczeniem sądu;
nie został pozbawiony praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu.

Wyborca jest ujmowany spisie wyborców. Można być ujętym tylko w jednym spisie. Spisy wyborców sporządzają urzędy gmin.

Gdzie głosować?

W październikowych wyborach parlamentarnych w całym kraju utworzono 31 073 obwodów głosowania – wynika z informacji opublikowanych przez Państwową Komisję Wyborczą. To o ponad 3 500 więcej, niż w wyborach do Sejmu i Senatu cztery lata temu.

Wyborcy przebywający poza Polską będą mogli oddać głosy w wyborach w jednym z 402 obwodów głosowania. Również za granicą liczba obwodów głosowania jest znacznie większa niż cztery lata temu; w 2019 roku głosowanie odbyło się w 320 obwodach.

Gdzie głosować? Można to sprawdzić na stronie PKW oraz w specjalnym informatorze Radia Kielce „WYBORY 2023. OBWODOWE KOMISJE WYBORCZE – WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE”. Można tam odnaleźć swój adres, który jest przyporządkowany do konkretnej komisji. Dzięki temu wiemy, do której komisji i pod jakim adresem powinniśmy się udać.

Głosowanie w miejscu stałego zamieszkania w Polsce

W spisie wyborców sporządzanym dla stałego obwodu głosowania zostanie ujęty wyborca:

zameldowany na pobyt stały na obszarze danej gminy,
ujęty na własny wniosek w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania właściwym dla miejsca stałego zamieszkania,
nigdzie niezamieszkały stale przebywający na obszarze gminy ujęty na własny wniosek w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania na obszarze tej gminy.

Głosowanie poza miejscem zamieszkania

Do 12 października wyborcy mogą składać wnioski o zmianę miejsca głosowania oraz o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania, które umożliwi oddanie głosu w dowolnie wybranej obwodowej komisji wyborczej.

Aby zagłosować poza miejscem stałego zamieszkania wyborca może pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania. Z takim zaświadczeniem można głosować w dowolnej obwodowej komisji wyborczej w kraju, za granicą lub na polskim statku morskim.

Wniosek – z własnoręcznym podpisem – o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania można składać w dowolnie wybranym urzędzie gminy od 1 września do 12 października. Zaświadczenie wyborca odbiera za pokwitowaniem osobiście albo przez upoważnioną pisemnie osobę, w urzędzie gminy, w którym złożył wniosek.

Wyborca, któremu wydano zaświadczenie o prawie do głosowania, zostanie z urzędu skreślony ze spisu wyborców, w którym uprzednio był ujęty.

PKW przypomina, by zwrócić szczególną uwagę, aby nie utracić zaświadczenia o prawie do głosowania. W przypadku jego utraty, niezależnie od przyczyny, nie będzie możliwe otrzymanie kolejnego zaświadczenia, ani wzięcie udziału w głosowaniu w obwodzie głosowania właściwym dla miejsca stałego zamieszkania.

Wyborca, który w czasie wyborów będzie przebywał poza miejscem zameldowania może wziąć udział w głosowaniu w miejscu czasowego pobytu, jeżeli w okresie od 1 września 2023 r. do 12 października złoży wniosek o zmianę miejsca głosowania. Wniosek może zostać złożony na piśmie z własnoręcznym podpisem do urzędu gminy, na obszarze której wyborca będzie przebywać w dniu wyborów lub w postaci elektronicznej, opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, przy użyciu usługi elektronicznej udostępnionej na stronie internetowej gov.pl.

Wyborca, który zmienił miejsce głosowania, zostanie z urzędu skreślony ze spisu wyborców, w którym uprzednio był ujęty.

Od 1 września do 12 października wnioski o zmianę miejsca głosowania będę mogli składać również żołnierze pełniący zasadniczą służbę wojskową albo odbywający ćwiczenia wojskowe, a także ratownicy odbywający zasadniczą służbę w obronie cywilnej poza miejscem stałego zamieszkania, policjanci z jednostek skoszarowanych, funkcjonariusze Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Więziennej pełniący służbę w systemie skoszarowanym, którzy chcą wziąć udział w głosowaniu w miejscu odbywania służby.

Głosowanie w zakładach leczniczych, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych oraz oddziałach zewnętrznych takich zakładów i aresztów, a także w domach studenckich

Wyborcy, którzy będą przebywać w dniu wyborów w zakładach leczniczych, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych, zostaną ujęci w spisach wyborców sporządzonych dla obwodów głosowania utworzonych w tych jednostkach i będą mogli głosować w tych obwodach. Wyborcy ujęci w spisie wyborców w wyżej wymienionych jednostkach zostaną z urzędu skreśleni ze spisu w miejscu stałego zamieszkania.

Wyborcy, którzy przybędą do wyżej wymienionych jednostek przed dniem wyborów, a nie będzie ich w spisie wyborców, zostaną dopisani do spisu wyborców przez obwodową komisję wyborczą w dniu głosowania. Wyborcy, którzy przybędą do wyżej wymienionych jednostek w dniu głosowania, będą mogli głosować w obwodach utworzonych w tych jednostkach tylko na podstawie zaświadczeń o prawie do głosowania.

Głosowanie za granicą

Wyborca stale zamieszkały za granicą, który będzie przebywał w Polsce w dniu wyborów, aby wziąć udział w głosowaniu, powinien złożyć w terminie od 1 września do 12 października wniosek o zmianę miejsca głosowania.

Wniosek może zostać złożony na piśmie z własnoręcznym podpisem do urzędu gminy, na obszarze której wyborca będzie przebywać w dniu wyborów lub w postaci elektronicznej, opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, przy użyciu usługi elektronicznej udostępnionej na stronie internetowej gov.pl.

Wyborca stale zamieszkały za granicą może również głosować na podstawie zaświadczenia o prawie do głosowania wydanego przez konsula lub gminę, o ile został na swój wniosek ujęty w spisie wyborców w obwodzie głosowania utworzonym odpowiednio za granicą lub w kraju.