O ok. 2,5 mln metrów sześc. wzrosły możliwości retencji wody w Lasach Państwowych dzięki realizowanym w ostatnich latach dwóm projektom, współfinansowanym z unijnych środków.
W przedsięwzięciach uczestniczyło 160 nadleśnictw, które budowały i modernizowały małe zbiorniki i przywracały ciągłość cieków wodnych.
Właśnie w ramach kompleksowej adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu w minionych latach realizowane były dwa projekty – pierwszy dotyczył małej retencji oraz przeciwdziałania erozji wodnej na terenach nizinnych, drugi – na terenach górskich. Realizacja obu przedsięwzięć pozwoliła na zretencjonowanie w całych Lasach Państwowych ok. 2,5 mln m sześc. wody.
Inwestycje nizinne skupiały się na budowie i modernizacji niewielkich zbiorników wodnych oraz ochronie mokradeł. Inwestycje w górach to m.in. działania przeciwerozyjne, zabezpieczające leśną infrastrukturę drogową przed niszczącą siłą wody. Część ma także znaczenie dla poprawy retencji, opóźniając i rozpraszając spływ wody po górskich stokach. Jeszcze inne działania służyły naturalizacji potoków: przywróceniu swobodnego przepływu wody i niesionego przez nią materiału oraz swobodnej migracji ryb i innych zwierząt wodnych.
– Rozwiązania wypracowane przez leśników w porozumieniu z inżynierami i projektantami bazują na wykorzystaniu lokalnych, naturalnie występujących surowców – drewna i kamieni. Wykraczają one poza gospodarkę leśną i skupiają się na procesach wspomagających adaptację lasów do zmian klimatu – wyjaśniła dyr. Karolina Paulewicz-Bazała.
Wśród najważniejszych zalet małej retencji jest łagodzenie skutków obniżania się poziomu wód gruntowych i poprawa bilansu wodnego, co wywiera pozytywny wpływ nie tylko na cały ekosystem leśny, ale i sąsiednie, np. tereny rolnicze. Mała retencja zwiększa też wilgotność siedlisk leśnych, podnosząc lustro wód gruntowych w pobliżu zbiorników.
– Dzięki przywracaniu i ochronie mokradeł istnieje szansa na poprawę jakości siedlisk i warunków bytowania populacji wielu wysoko wyspecjalizowanych gatunków flory i fauny. Realizacja projektów nie tylko korzystnie oddziałuje na bioróżnorodność, ale zwiększa także zdolności adaptacyjne lasów do zmian klimatu oraz zabezpiecza lasy i przylegające do nich tereny przed powodziami i suszami – wyjaśniają przedstawiciele Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych LP.
Lasy Państwowe już od lat 90. ub. wieku realizują projekty służące małej retencji i przeciwdziałaniu erozji wodnej, m.in. poprzez budowę małych zbiorników oraz budowli piętrzących na leśnych ciekach wodnych. W latach 1998-2005 powstały 1124 takie budowle o łącznej pojemności 8,4 mln m sześc., a w latach 2011-2015 – 3553 obiekty, zbudowane z wykorzystaniem naturalnych materiałów i ukształtowania terenu.