Od 1 stycznia 2024 dwie świętokrzyskie miejscowości zyskają prawa miejskie. Status zmienią Gowarczów w powiecie koneckim i Bogoria w powiecie staszowskim. Projekt rozporządzenia w tej sprawie podpisał premier Mateusz Morawiecki.
Wicewojewoda Rafał Nowak przypomina, że obie miejscowości pod koniec XIX wieku utraciły prawa miejskie. Stało się to decyzją cara po powstaniu styczniowym.
– To dziejowa sprawiedliwość, że teraz obie miejscowości znów staną się miastami – podkreśla.
Wicewojewoda mówi, że zarówno Gowarczów, jak i Bogoria zasługują na to, by stać się miastami. Nie tylko historycznie – to miejscowości, które dobrze się rozwijają.
– Dla mieszkańców zmiana jest przede wszystkim prestiżowa – zaznacza Rafał Nowak.
Zmieni się charakter miejscowości z wiejskiej na wiejsko-miejski, nazwa urzędu, rady, ale mieszkańcy z tego tytułu nie będą musieli podejmować żadnych działań administracyjnych. Pozostanie im świętowanie historycznego wydarzenia.
Poseł Krzysztof Lipiec przypomina, że tylko w naszym regionie, po Powstaniu Styczniowym, prawa miejskie straciło ponad 60 miejscowości w tym Bogoria i Gowarczów.
– Wiele z nich odzyskało już prawa miejskie. Polski rząd myśli o takich miastach, które na przestrzeni dziejów udowodniły to, że społeczność lokalna tych miast była bardzo patriotyczna, że umiała stanąć na wysokości zadania w czasach najtrudniejszych – mówi Krzysztof Lipiec.
– Od stycznia 2024 roku, dwa miasta odzyskają prawa miejskie. To Gowarczów w powiecie koneckim oraz Bogoria w powiecie staszowskim – powiedział Krzysztof Lipiec, poseł PiS.
Wójt Bogorii Marcin Adamczyk liczy, że zmiana statusu z gminy wiejskiej na miejską przyniesie także rozwój gminy. Powiedział, że w nowej perspektywie unijnej przewidziane są pieniądze dla małych miasteczek, z których chciałby skorzystać.
W pierwszej kolejności te fundusze zostałyby przeznaczone na rewitalizację rynku Bogorii, gdzie trzeba wymienić podziemną infrastrukturę wodno- kanalizacyjną, nawierzchnię rynku, a także przyległych ulic. Wójt zapewnił, że odzyskanie praw miejskich nie będzie się wiązać z podwyżką podatków lokalnych, jest już po rozmowie w tej sprawie z przewodniczącą Rady Gminy. Wójt ma nadzieję, że polepszające się gminna infrastruktura będzie przyciągać przedsiębiorców. Obecnie przygotowana jest strefa inwestycyjna o powierzchni ponad 50 hektarów, a w planach jest jej powiększenie.
Bogoria chce fetować odzyskanie praw miejskich. W trakcie tworzenia jest specjalny program na sylwestrową noc w plenerze.
Stanisław Pacocha – wójt Gowarczowa przypomina, że car rosyjski ukarał społeczność Gowarczowa w XIX wieku za zaangażowanie w pomoc powstańcom. Po niemal 150 latach Gowarczów znowu będzie miastem.
– Mamy już oficjalne potwierdzenie, że od 1 stycznia sołectwo Gowarczów zmienia się ze wsi w miasto. Wcześniej odbyły się konsultacje społeczne na terenie całej gminy, prawie 70 proc. mieszkańców chce przeobrażenia w miasto. Zmiana Gowarczowa ze wsi w miasto będzie miała wymiar prestiżowy. Ponadto będziemy mogli pozyskiwać dodatkowe pieniądze z funduszy dedykowanych dla małych miast.
Jak podkreśla Stanisław Pacocha, Gowarczów miał prawa miejskie od 1430 roku nadane przez króla Władysława Jagiełłę na prośbę właściciela Gowarczowa, podczaszego sandomierskiego Krystyna Magiera.
Aby miejscowość uzyskała statut miasta powinna spełniać kilka warunków, ale jak wskazuje praktyka nie są one obligatoryjne:
1) liczba mieszkańców nie mniejsza niż 2 tys.,
2) posiadanie praw miejskich w przeszłości,
3) przynajmniej 60 proc. mieszkańców musi utrzymywać się z działalności pozarolniczej,
4) brak zabudowy zagrodowej w części miejskiej, posiadanie wyodrębnionego centrum,
5) posiadanie niezbędnej infrastruktury technicznej – wodociągów, kanalizacji.
Zanim rozporządzenie zostało podpisane przez premiera w obu miejscowościach odbyły się konsultacje społeczne, w których mieszkańcy w większości opowiedzieli się za nadaniem ich miejscowościom statusu miast.
W ostatnich latach prawa miejskie w regionie odzyskały między innymi Łagów, Iwaniska i Szydłów oraz Piekoszów.