Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach planuje remont pochodzącej z końca XIX wieku kamienicy, w której siedzibę miał Zarząd Huty w zespole Zakładu Wielkopiecowego. Obecnie budynek nie jest używany.
Dyrektor muzeum Paweł Kołodziejski wyjaśnia, że budynek dyrekcji huty stanowi integralną część Zabytkowego Zespołu Wielkopiecowego w Starachowicach.
– Został zbudowany w latach 1899-1900, jako nowa siedziba kierownictwa po przeniesieniu jej z Nietuliska. Budynek został wzniesiony w stylu klasycystycznym, początkowo jako dwukondygnacyjny, w kolejnych latach nadbudowany. Swoją funkcję pełnił do 1968 roku, czyli ostatecznego wygaszenia Wielkiego Pieca. Później mieściły się w nim lokale socjalne, a budynek stopniowo ulegał degradacji. Z uwagi na pogarszający się stan techniczny dokonano eksmisji lokatorów, co przyspieszyło jeszcze proces jego destrukcji. Dopełnieniem zniszczenia był pożar budynku w roku 1984 będący wynikiem podpalenia. W roku 1991 służby konserwatorskie oceniły, że jedynie natychmiastowe działania ratunkowe mogą ocalić zabytkową substancję. W roku 2000 budynek, podobnie jak pozostała część Zabytkowego Zespołu Wielkopiecowego przeszły na własność powiatu starachowickiego, który z kolei przekazał go w roku 2007 na własność muzeum – wyjaśnia dyrektor.
Od tego czasu muzealnicy podejmują starania o zachowanie budynku i przeznaczenie go na cele statutowe. W latach 2010 i 2012 dzięki wsparciu z Ministerstwa Kultury udało się przeprowadzić prace stabilizujące zachowane ściany, odbudowano też dach. Dzięki temu obiekt został uratowany.
– W kolejnych latach prowadziliśmy działania, które zabezpieczały najbardziej zagrożone elementy Zakładu Wielkopiecowego, np. system rurociągów oraz konstrukcji stalowej Wielkiego Pieca, które mogły stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi. Spowodowało to zawieszenie dalszych prac przy budynku dyrekcji – dodaje Paweł Kołodziejski.
Dyrekcja muzeum stara się o dofinansowanie dalszych prac. W wyremontowanym budynku planuje urządzić pomieszczenia biblioteki naukowej i archiwum, pracownię digitalizacji, czytelnię i salę konferencyjną, a także Centrum Edukacji Geoparku „Nad kamienną”. Wydzielona przestrzeń na poddaszu budynku zostanie przeznaczona na pomieszczenia biurowe pod wynajem.
Jak czytamy w karcie adresowej zabytku: „W latach 1836-1841 w ramach rządowej inwestycji powstał kompleks zakładów hutniczych wzdłuż rzeki Kamiennej. W Starachowicach, w 1841 roku został uruchomiony zakład zajmujący się produkcją surówki żelaza. Wyprodukowana w trzech wielkich piecach surówka podlegała dalszej obróbce w kolejnych, idąc z biegiem rzeki zakładach. W 1870 roku państwo rosyjskie sprzedało zakłady przemysłowe nad Kamienną prywatnemu inwestorowi, który pięć lat później do ich eksploatacji utworzył spółkę akcyjną pod nazwą Towarzystwo Starachowickich Zakładów Górniczych. W związku ze zmianą paliwa wielkopiecowego z węgla drzewnego na koks, w latach 1897-1899 Towarzystwo wybudowało w Starachowicach nowy Wielki Piec. Jednym z budynków zakładu wielkopiecowego jest powstała w 1900 roku okazała siedziba dyrekcji huty”.