Czy kielecka uchwała krajobrazowa zostanie uchylona?
Najprawdopodobniej tak. Tworzony przez kilka lat dokument mający na celu opanowanie chaosu reklamowego oraz wprowadzenie sprecyzowanych zasad wieszania bilbordów na ulicach miasta okazuje się być niezgodny z konstytucją.
Sprawa dotyczy uchwał krajobrazowych przyjętych przez samorządy w całym kraju. Jak informowaliśmy 12 grudnia 2023 roku Trybunał Konstytucyjny wydał orzeczenie, w którym uznano za niekonstytucyjny zapis mówiący o ustawowym obowiązku przygotowania przez samorządy uchwał krajobrazowych bez jednoczesnego zapewnienia możliwości dochodzenia odszkodowań przez firmy reklamowe, które są zobowiązane do usunięcia i rozbiórki tablic i urządzeń reklamowych wzniesionych legalnie na terenie gminy.
Artur Hajdorowicz, dyrektor wydziału urbanistyki i architektury w kieleckim ratuszu w rozmowie z Radiem Kielce informuje, że z uwagi na zaistniałą sytuację należy spodziewać się całkowitego uchylenia opracowywanego przez ostatnie kilka lat dokumentu. Przypomnijmy, że w Kielcach uchwała została przyjęta przez radnych w czerwcu 2022 roku. Od tego czasu przeprowadzono m.in. skan reklam rozlokowanych wzdłuż ulic oraz opracowano i wydano przewodnik po reklamach.
– Sprawa nie jest jeszcze przesądzona. Na razie musimy zaczekać na wyrok sądu administracyjnego. W tej chwili kielecka uchwała krajobrazowa obowiązuje. Jednak z uwagi na wydany przez Trybunał Konstytucyjny wyroku można stwierdzić, że nie tylko kielecka, ale wszystkie uchwały krajobrazowe w całym kraju są oparte na niekonstytucyjnym przepisie – tłumaczy.
Artur Hajdorowicz przypomina, że dotychczas urząd miasta wszczął ponad 100 postępowań w sprawie banerów reklamowych, które są niezgodne z zapisami uchwały krajobrazowej. Na razie żaden reklamodawca nie został ukarany. Wyrok TK może spowodować, że ratusz będzie musiał zawiesić postępowania do czasu nowelizacji przepisów i ponownego przyjęcia poprawionej wersji uchwały krajobrazowej. O ile rada miasta wyrazi na to zgodę.
– Wyrok TK bezsprzecznie mówi jedno – należy poprawić samą ustawę krajobrazową poprzez wprowadzenie mechanizmu odszkodowań. Dopóki to nie nastąpi nikt nie opracuje nowej uchwały krajobrazowej lub nie wprowadzi zmian w uchwalonym już dokumencie. Pod znakiem zapytania jest nawet to czy takie uchwały mogą być w ogóle wykonywane. Zadaliśmy szereg pytań radcom prawnym czy zasadne będzie w tej sytuacji zawieszanie postępowań, w tym i tych egzekucyjnych – przyznaje urbanista.
W październiku 2023 roku rada miasta zdecydowała o nowelizacji uchwały krajobrazowej z uwagi na fakt, że jej zapisy były niezgodne z kodeksem wyborczym. To spowodowało, że podczas wyborów parlamentarnych oraz w trakcie zbliżających się wyborów samorządowych w pasach drogowych na ulicach Kielc nie będzie można wieszać banerów wyborczych. Urzędnik dodaje, że kolejnym skutkiem wyroku TK jest to, że obowiązywanie uchwały krajobrazowej będzie wiązało się z dodatkowymi wydatkami dla władz miasta,
– Nie możemy już powiedzieć radnym, że uchwała nie niesie dla gminy skutków finansowych. Musimy oszacować potencjalne odszkodowania. Na razie panuje duży bałagan, który musi posprzątać ustawodawca. Niestety zaraz po nim samorządy będą musiały ponownie procedować przyjęcie swoich uchwał.
Bliska już decyzja w sprawie kieleckiej uchwały będzie miała znaczenie precedensowe, bo będzie to pierwszy taki wyrok w Polsce. Prawdopodobnie pozostałe sądy administracyjne wezmą go pod uwagę.
Pierwotnie przedsiębiorcy na dostosowanie się do zapisów uchwały krajobrazowej w Kielcach mieli czas do 13 maja 2025 roku. W przypadku uchylenia przepisów termin ten zostanie przesunięty w bliżej nieokreśloną przyszłość. Wyrok w sprawie kieleckiej uchwały krajobrazowej ma zapaść 22 lutego tego roku.