Ośrodek Edukacyjno-Muzealny „Świętokrzyski Sztetl”’ obchodzi 10-lecie istnienia. Okazją do świętowania tego jubileuszu jest coroczne wydarzenie pod nazwą „Szalom na Wspólnej”, które dziś (w niedzielę, 16 czerwca) odbywa się w Chmielniku.
– To była dobra decyzja – tak pomysł poprzedników, by odbudować bożnicę ocenia obecny burmistrz Chmielnika, Paweł Wójcik.
– Ważne jest to, że sztetl pokazuje ten czas, kiedy to współistnienie było pokojowe, przeciwnie do tego, co dzisiaj się dzieje na świecie, gdzie tego niepokoju, konfliktu, nienawiści jest bardzo dużo. Chcemy się oprzeć na dialogu, na tym, co nas łączy, a nie na tym, co dzieli. Jestem przekonany, że przez te 10 lat nasz ośrodek taki egzamin zdał – podkreślił.
Burmistrz Paweł Wójcik dodał, że „Świętokrzyski Sztetl” stał się miejscem, w którym kultura żydowska jest pokazywana w różny sposób.
– Tu odbywają się koncerty, wystawy, ale także jest to miejsce spotkań literackich, spotkań edukacyjnych dla dzieci i młodzieży. Ten element edukacyjny jest bardzo ważny, bo bardzo mocno stawiamy na to, by młodzi, ale też dorośli, którzy chętnie nas odwiedzają, poznali ten walor edukacyjny. Żebyśmy tutaj uczyli, żebyśmy pokazywali i promowali dialog, że można współistnieć mimo pewnych różnic – zaznaczył.
Autorem koncepcji rewitalizacji synagogi w Chmielniku był Mirosław Nizio. Chmielnicka bożnica wyróżnia się spośród innych wyjątkową, szklaną bimą. Ciekawostką jest, że powstawała przez prawie dwa lata, a do jej wykonania zużyto około 5 ton specjalnego szkła. Jej konstrukcja nie zawiera żadnych połączeń metalowych, a wszystkie połączenia konstrukcyjne wykonane zostały za pomocą niewidocznych dla oka klejów utwardzanych promieniowaniem ultrafioletowym.
Paweł Wójcik przyznaje, że ten element robi wrażenie na gościach.
– Nasi wspaniali muzealnicy, kiedy oprowadzają turystów, nigdy nie otwierają tych pierwszych drzwi na oścież, tylko budują napięcie. I po krótkim wprowadzeniu następuje otwarcie drzwi, i jak już się ukazuje bima w całej swojej okazałości, często pada słowo „wow” – zauważa.
Z okazji święta synagogę można zwiedzać, ale przygotowano także wiele atrakcji. Pierwszym punktem programu było rozstrzygnięcie XII Ogólnopolskiego Konkursu „Nasi sąsiedzi – Żydzi’’. Jak powiedziała jedna z jurorek, prof. Edyta Majcher-Ociesa z Wydziału Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach – ta edycja była rekordowa, jeśli chodzi o liczbę zgłoszonych prac, ale także ich poziom. Komisja konkursowa miała trudne zadanie, wyłaniając zwycięzców.
– Taki konkurs jest ważny nie tylko dla uczniów, którzy są aktywni, muszą odnaleźć odpowiednią osobę, muszą ten wywiad przeprowadzić, przygotować odpowiednie pytania. Natomiast dla nas, dla historyków, ten konkurs jest ważny, ponieważ docieramy do nowych źródeł, do nowych informacji. Informacje z tegorocznego konkursu na pewno zostaną wykorzystane na płaszczyźnie naukowej – podkreśliła.
W programie wydarzenia znalazły się m.in. konkurs wokalny, spektakl, prezentacje kuchni żydowskiej, wystawy, czy też warsztaty plastyczne pod przewodnictwem plastyka, Wojtka Książka, związane z ilustracjami wierszy Juliana Tuwima. Muzyczną gwiazdą wieczoru będzie Izabela Szafrańska.