M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Pianista Artur Jaroń zdobył nagrodę I stopnia, przyznano także sześć nagród II stopnia oraz jedną honorową, która trafiła do gminy Bieliny. We wtorek (15 października) w Teatrze im. Stefana Żeromskiego po raz 26 wręczono Świętokrzyską Nagrodę Kultury.
Wyróżnienie to jest przyznawane przez Zarząd Województwa Świętokrzyskiego za szczególne osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej oraz upowszechniania i ochrony dziedzictwa narodowego.
Renata Janik, marszałek województwa wyjaśniła, że w tym roku wpłynęło 55 wniosków, co pokazuje, jak duży potencjał drzemie w świętokrzyskim środowisku artystycznym.
– Jest to okazja do uhonorowania, ale i celebrowania tych wszystkich osiągnięć oraz pasji naszych wybitnych twórców, artystów, czy animatorów kultury. Ta nagroda jest ważna także dlatego, że pozwala pokazać młodym pokoleniom, jak istotna jest kultura w naszym życiu, w tworzeniu naszej tożsamości. Dlatego bardzo się cieszę, że w tym roku, już po raz 26 zostanie przyznana Świętokrzyska Nagroda Kultury – mówiła przed galą.
Nagroda, czyli akceptacja
Świętokrzyska Nagroda Kultury ma charakter dwustopniowy, może być przyznawana indywidualnie lub zespołowo. Od tej edycji wysokość nagród została zwiększona: I stopnia wynosi 20 tys. zł, a II stopnia – 6 tys. zł.
W tym roku kapituła postanowiła przyznać tylko jedną nagrodę I stopnia. Otrzymał ją Artur Jaroń – pianista, animator kultury, dyrektor Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. Ludomira Różyckiego w Kielcach. Laureat powiedział, że ta nagroda oznacza dla niego akceptację.
– Nie tylko mojej osoby, ale moich artystycznych i organizacyjnych działań. One zawsze mają to podparcie w regionalizmie, bo czuję się prawdziwym Aborygenem tej ziemi, dla niej poświęciłem całą swoją młodość. Cieszą mnie te wszystkie sytuacje, kiedy ktoś widzi i docenia moją pracę. Ogromnie mnie cieszy 30 lat Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego im. Krystyny Jamroz w Busku-Zdroju, który promienieje na całe województwo i „Chopinowskie inspiracje”, które okazały się zdumiewiające nie tylko dla nas, jako organizatorów, ale także dla artystów oraz samej publiczności, która pęcznieje z roku na rok – zaznaczył.
Z ziemi świętokrzyskiej na światowe sceny i wystawy
Nagród II stopnia przyznano sześć. Jedna z indywidualnych trafiła do Artura Adama Dutkiewicza – koncertującego pianisty, kompozytora, nazywanego „ambasadorem polskiego jazzu”, który podkreślał na scenie i w rozmowie z „Radiem Kielce”, że „jest stąd”.
– Cały czas mam kontakt z ziemią świętokrzyską, moja główna edukacja była właśnie tutaj, najwięcej się tutaj nauczyłem, bo byłem w średniej szkole muzycznej w Kielcach, wychowałem się w Pińczowie i wspólnie z Samorządowym Centrum Kultury w Pińczowie od 20 lat organizujemy Zaduszki Jazzowe, jestem szefem artystycznym tego wydarzenia. Ta nagroda jest podsumowaniem tego, co robię. Mówię o tym, że jestem stąd prawie wszędzie, gdzie gram, a gram na wszystkich kontynentach. Natomiast to, że pamiętam dużo muzyki ludowej, którą poznałem w dzieciństwie, szczególnie z rejonów świętokrzyskich, pińczowskich, i ponieważ komponuje dużo muzyki, to na każdym prawie koncercie gram mazurki – mazurek pińczowski, kielecki. Myślę, że te korzenie, łączność z nimi powoduje, że ta muzyka jest bardziej autentyczna. Cieszę się, ze ktoś to zauważył – przyznał.
Nagrody zespołowe
Jedna z nagród zespołowych II stopnia powędrowała do Stowarzyszenia „Piekoszowianie” – Zespół Pieśni i Tańca „Piekoszowianie”.
Teresa Domagała z zespołu „Piekoszowianie” wyjaśniła, że nagroda jest dla niech ogromnym wyróżnieniem.
– To jest zwieńczenie naszej 20-letniej działalności. Właśnie w tym roku obchodzimy jubileusz, więc to jest taka wisienka na torcie za nasz trud, za poświęcenie całego zespołu i za to, że kultywujemy tę naszą tradycją i staramy się ją przekazywać następnym pokoleniom. Myślę, że dla młodych ludzi powinno to być taką zachętą, do dołączenia do nas, żeby oni kontynuowali to nasze dzieło, bo przecież wszyscy wywodzimy się z wiejskich korzeni – tłumaczyła.
Kapituła zdecydowała o przyznaniu także jednej nagrody honorowej, w postaci statuetki. Trafiła do gminy Bieliny. Wójt Sławomir Kopacz mówił, że to laur zbiorowy.
– To wyróżnienie dla całej gminy Bieliny za działania, które podejmujemy, a jest ich bardzo dużo, także z zakresu kultury. Cieszę się, że te przedsięwzięcia, realizowane na obszarze niewielkiej gminy, zostały również dostrzeżone z perspektywy całego województwa – zaznaczył.
Jak zaznaczył odbierając nagrodę, promocja gminy i turystyka oparte są na kulturze ludowej, z serca Gór Świętokrzyskich. A w tej sferze w Bielinach dużo się dzieje.
– Od wielu lat podejmujemy różnego rodzaju działania wspierające i zespoły – młodzieżowe, ludowe, koła gospodyń wiejskich. To one tworzą tę kulturę Gór Świętokrzyskich. W ostatnim czasie też bardzo mocno inwestujemy w działania okołoturystyczne, kulturalno-turystyczne. Takim obiektem jest chociażby nowo oddana „Harmonia”, czyli Świętokrzyska Zagroda Kultury. Myślę, że dostrzeżone zostały też nasze działania, które realizujemy wspólnie z ojcami oblatami na Świętym Krzyżu – dodał.
Pracowity sezon
Wtorkowe wydarzenie zainaugurowało również Rok Kulturalny i Sezon Artystyczny 2024/2025. Marszałek Renata Janik zapowiedziała, że w planach jest zwiększenie kalendarza imprez, organizowanych przez jednostki, prowadzone przez samorząd województwa.
– Tak, jak np. w tym roku Muzeum Narodowe w Kielcach organizowało cykl „Chopinowskie inspiracje”. Dalej będziemy współorganizatorem dużych wydarzeń, chcemy, by nasze jednostki kultury promowały szeroko pojętą kulturę. Nie chcę za dużo zdradzać, bo nie mamy jeszcze zatwierdzonego budżetu na przyszły rok, ale z pewnością w naszym regionie wiele się będzie działo w tym obszarze – zaznaczyła.
Renata Janik powiedziała, że plany dotyczą także inwestycji w konkretne obiekty. Teraz, kiedy końca dobiegły prace związane z modernizacją Teatru im. Stefana Żeromskiego, czas na kolejne siedziby instytucji. Wkrótce ma się rozpocząć remont Wojewódzkiego Domu Kultury w Kielcach.
Wieczór uświetnił koncert Katarzyny Dąbrowskiej. Wystąpił także kielecki aktor, Dawid Żłobiński.
Nagroda I stopnia
Artur Jaroń
Artysta, pedagog, dyrektor Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych w Kielcach, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego im. Krystyny Jamroz w Busku-Zdroju. Od 40 lat prowadzi bogatą działalność artystyczną. Jest pierwszym kielczaninem, który wystąpił w Carnegie Hall w Nowym Jorku (2005). Stale koncertuje we Włoszech, Francji, Niemczech, Austrii, Słowacji, Litwie, Danii, Szwecji. Od 2020 roku jest koordynatorem cyklu koncertów największych gwiazd polskich i światowych scen muzycznych – „Chopinowskich Inspiracji”, odbywających się w ogrodzie włoskim Dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach. W 2023 roku nagrał płytę CD pod tytułem „Chopinowskie Inspiracje” z Łukaszem Długoszem i Agatą Kielar-Długosz.
Za płytę z utworami kieleckiego kompozytora Karola Anbilda na fortepian i orkiestrę (z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Świętokrzyskiej pod dyrekcją Jacka Rogali), wydaną w 2023 przez DUX, otrzymał nagrodę Radio France.
Od 2021 roku jest też koordynatorem na województwo świętokrzyskie cyklu „Z Klasyką przez Polskę”, prowadzonego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
Nagrody II stopnia:
Paweł Opaliński
Kielecki twórca, dr hab., prof. UJK, realizator dzieła „Genesis”.
W marcu 2024 roku międzynarodowa komisja złożona z krytyków i kuratorów sztuki oraz reprezentantów najważniejszych dziedzin branży kreatywnej, przyznająca coroczne nagrody Amerykańskiego Stowarzyszenia Nagród Przemysłu Kreatywnego (IAA Awards), uhonorowała projekt Pawła Opalińskiego „Genesis” dwoma złotymi statuetkami Muse Photography Awards.
W czerwcu 2024 roku projekt został udostępniony szerokiej publiczności w jednej z najważniejszych galerii specjalizujących się w prezentacji sztuki najnowszej w Niemczech – Kuhlhaus w Berlinie – w ramach wystawy BBA Artist Prize 2024 – prezentującej twórczość 20 najciekawszych współczesnych twórców z całego świata.
W czerwcu 2024 roku projekt otrzymał nominację Fine Art Photography Awards (USA) w kategorii „Najlepsza Fotografia Eksperymentalna”, a w lipcu nagrodę Paris Photography Prize (Francja) w kategorii „Fine Art – Landscape”.
W sierpniu tego roku międzynarodowa kapituła European Photo Awards (EPA), wręczająca coroczne nagrody dla wizjonerów współczesnej fotografii, przyznała dla projektu „Genesis” cztery złote medale.
Globalny Ranking Sztuki Artfacts.net wymienia Pawła Opalińskiego wśród 100 najważniejszych na świecie twórców m.in. w kategoriach: „fine-art photography” oraz „environmental art/eco art.”.
Artur Adam Dutkiewicz
Koncertujący pianista, kompozytor, nazywany „ambasadorem polskiego jazzu” (Magazyn Jazz Forum 12/2012). Jest jednym z najczęściej koncertujących
za granicą polskich muzyków jazzowych. Występował z koncertami w ponad 70 krajach świata. Jest pomysłodawcą i dyrektorem artystycznym prestiżowego festiwalu Zaduszki Jazzowe w Pińczowie, który w tym roku obchodzić będzie swój jubileusz 20-lecia (2-3 listopada 2024).
Zyta Trych
Wieloletnia prezes Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Kielcach, obecnie prezes honorowa. Jest osobą rozpoznawalną w regionie, motywującą środowiska senioralne i młodzieżowe do pełnego uczestnictwa w życiu artystycznym i społecznym. Posiada umiejętność skutecznego poszukiwania wolontariuszy i sponsorów, umożliwiających prowadzenie działalności kulturalnej TPSP.
Cykliczna impreza artystyczna „Chęcińskie pocztówki”, czyli XXI już Plener Chęciński
ma charakter międzynarodowy, bowiem uczestnikami pleneru są goście nie tylko z naszego kraju, ale także z Anglii, Ukrainy, Białorusi, a nawet z Bangladeszu. Skupianie w naszym regionie tak wielu artystów z różnych miejsc jest nobilitacją i promocją Świętokrzyskiego.
Zyta Trych jest również aktywną literatką i jest autorką tomików poezji i prozy. Wielka część z nich dotyczy życia Kielc, zarówno czasu obecnego, jak i przeszłego.
Młodzieżowa Orkiestra Dęta OSP Krasocin
Działa przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Krasocinie. Została utworzona w 1905 roku,
a zatem jest jednym z najstarszych tego rodzaju zespołów w województwie świętokrzyskim. W 1926 roku patronat nad orkiestrą objęła miejscowa Straż Ogniowa, natomiast od 2005 roku działa przy niej grupa taneczna „Aplauz”. Kierownikiem i kapelmistrzem orkiestry jest Leopold Kwapisz, zastępcą kapelmistrza – Krystian Pawłowski, a choreografem – Iwona Dusza.
Razem ze szkółką muzyczną – orkiestra liczy 106 członków, z czego 57 pobiera regularne lekcje z instruktorami. Natomiast grupa taneczna „Aplauz” składa się z trzech grup wiekowych, które ogółem liczą 60 dziewcząt.
Orkiestra jest laureatką ogólnopolskich i międzynarodowych festiwali, przeglądów i konkursów orkiestr OSP.
Teatr Amatorski Salvatus przy parafii św. Michała Archanioła w Daleszycach
Inicjatywa skupiająca aktorów amatorów z gminy Daleszyce, głównie z parafii św. Michała Archanioła. Zespół składa się z osób w różnym wieku, często całych rodzin, które z pasją angażują się w działalność teatralną. Głównym celem Teatru Salvatus jest podtrzymywanie i popularyzacja wielowiekowej tradycji wystawiania Jasełek oraz Misterium Męki Pańskiej. Dodatkowo teatr aktywnie promuje integrację międzypokoleniową, odkrywa lokalne talenty oraz angażuje dzieci i młodzież w poznawanie regionalnej kultury. Salvatus, pod kierownictwem Moniki Śliwińskiej-Szostak, wyróżnia się wysokim poziomem artystycznym, a przedstawienia wzbogacane są oprawą muzyczną. Teatr regularnie wystawia swoje spektakle na terenie województwa świętokrzyskiego, często wspierając akcje charytatywne.
Szczególne uznanie budzi przedstawienie poświęcone rodzinie Ulmów, beatyfikowanej we wrześniu 2023 roku, która stała się symbolem realizacji ewangelicznego przykazania miłości.
Stowarzyszenie „Piekoszowianie” – Zespół Pieśni i Tańca „Piekoszowianie”
Stowarzyszenie „Piekoszowianie”, które działa również jako Zespół Pieśni i Tańca powstało w 2004 roku. W 2019 roku na bazie zespołu utworzono Koło Gospodyń Wiejskich „Piekoszowianie”.
W zespole działają twórcy ludowi, piszący wiersze, teksty piosenek, scenariusze obrzędów ludowych. Zespół bierze czynny udział we wszystkich uroczystościach gminnych, powiatowych i wojewódzkich. W tym roku zespół będzie obchodził jubileusz 20-lecia istnienia.
Punktem kulminacyjnym dla zespołu w tym roku był udział w obchodach Dnia Polski w Brukseli.
Nagroda honorowa:
Gmina Bieliny
Gmina realizuje dziesiątki zadań w obszarze kultury, głównie poprzez Centrum Tradycji, Turystyki i Kultury Gór Świętokrzyskich w Bielinach. Instytucja powstała z połączenia dwóch samorządowych instytucji kultury – Gminnego Centrum Kultury oraz Centrum Tradycji i Turystyki Gór Świętokrzyskich.
Centrum jest instytucją o bogatej historii i wszechstronnym działaniu, która ma na celu promowanie i zachowanie dziedzictwa kulturowego oraz naturalnego regionu Gór Świętokrzyskich.
Oferta turystyczna tworzona jest i udostępniana na bazie obiektów turystycznych zlokalizowanych w Hucie Szklanej: Harmonii – Świętokrzyskiej Zagrody Kultury powstałej w 2023 roku, Osady Średniowiecznej, Karczmie – Izbie Dobrego Smaku.
Centrum Tradycji koordynuje działalność grup folklorystycznych. Stałe zajęcia kulturalne prowadzone są w filii w Hucie Nowej, gdzie w ofercie na stałe znajdują się zajęcia rzemieślnicze, muzyczne, i językowe.
Ogromnie ważnym aspektem tego obszaru jest udostępnianie i upowszechnianie oraz promocja zasobów kulturowych gminy Bieliny, Gór Świętokrzyskich i regionu wśród turystów i pielgrzymów odwiedzających Święty Krzyż.
