M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Możliwość czasowego ograniczenia prawa do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej – ubiegania się o azyl – zawiera przyjęty przez rząd w środę projekt zmian w ustawie o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP – poinformowała KPRM.
Przygotowany przez resort spraw wewnętrznych i administracji projekt zmian ma według rządu wzmocnić ochronę granicy poprzez przeciwdziałanie zjawisku wykorzystywania migracji przez Białoruś, która w kooperacji z Rosją i międzynarodowymi grupami przestępczymi organizuje przerzut migrantów do Unii Europejskiej.
„W tym celu wprowadzona zostaje możliwość czasowego ograniczenia prawa do złożenia wniosku o azyl. Nowe przepisy przewidują także dodatkowe przesłanki, które umożliwią pozbawianie statusu uchodźcy” – podała KPRM po posiedzeniu rządu.
Projekt zakłada, że ograniczenie prawa do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej może być wprowadzone przy łącznym spełnieniu określonych przesłanek.
Konieczne będzie wystąpienie przesłanki „instrumentalizacji” migracji, czyli wykorzystanie migracji do walki hybrydowej. Kolejna przesłanka zakłada, że działania podejmowane w ramach „instrumentalizacji” stanowią „poważne i rzeczywiste zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa lub społeczeństwa”. Przesłanka ta – jak zaznaczono w uzasadnieniu projektu MSWiA – powinna być oceniana z uwzględnieniem takich kryteriów jak „skala sztucznie kreowanej presji migracyjnej” oraz długotrwałość tego procesu.
Trzecia z przesłanek określa, że wprowadzenie ograniczenia jest „niezbędne dla wyeliminowania zagrożeń”, a „inne środki nie są wystarczające do ich wyeliminowania”.
W projekcie zdefiniowano „instrumentalizację” jako prowadzenie przez państwo graniczące z Polską lub inny podmiot „działań zmierzających do umożliwienia przekroczenia przez cudzoziemców wbrew przepisom prawa granicy zewnętrznej”; „w szczególności z użyciem przemocy wobec funkcjonariuszy chroniących tę granicę lub w połączeniu z niszczeniem infrastruktury granicznej, mogących skutkować destabilizacją sytuacji wewnętrznej” na terytorium Polski.
Projekt zakłada, że ograniczenie prawa do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej będzie mogło zostać wprowadzone rozporządzeniem Rady Ministrów na wniosek ministra spraw wewnętrznych i administracji. Jego wprowadzenie powinno uwzględniać „potrzebę zapobieżenia destabilizacji sytuacji wewnętrznej” w kraju oraz mieć na celu „możliwie jak najmniejsze ograniczenie praw cudzoziemców zamierzających ubiegać się o udzielenie ochrony międzynarodowej”.
Zgodnie z projektem ograniczenie będzie miało charakter czasowy, a jednorazowo okres obowiązywania ograniczenia nie będzie mógł przekroczyć 60 dni. Okres obowiązywania ograniczenia będzie mógł być przedłużony na czas oznaczony, nie dłuższy niż 60 dni, po wyrażeniu zgody przez Sejm.
Rozporządzenie ma także określać odcinek granicy, na którym stosowane jest ograniczenie. Na granicy zewnętrznej nieobjętej przepisami rozporządzenia, stosowane będą zasady ogólne – zaznaczyła KPRM w informacji o przyjętym projekcie.
W przyjętym tekście proponowanych zmian określono też, że Straż Graniczna pomimo ograniczeń będzie przyjmować wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej od małoletnich bez opieki, kobiet ciężarnych, osób, które mogą wymagać szczególnego traktowania, w szczególności ze względu na swój wiek lub stan zdrowia. Ograniczenie nie będzie dotyczyć także osoby, wobec której zachodzą okoliczności, które w ocenie Straży Granicznej „jednoznacznie świadczą, że jest ona zagrożona rzeczywistym ryzykiem doznania poważnej krzywdy w państwie, z którego przybyła bezpośrednio” na terytorium Polski.
Wyjątkiem od przyjmowania wniosków pomimo ograniczenia będzie sytuacja, gdy wobec cudzoziemca „konieczne było użycie lub zastosowanie środków przymusu bezpośredniego lub użycie broni lub innego uzbrojenia”, bezpośrednio po tym, jak przekroczył albo usiłował przekroczyć granicę „z użyciem przemocy i we współdziałaniu z innymi osobami”.
Projekt zakłada, że w okresie ograniczenia prawa do złożenia wniosku o ochronę, nie będzie stosowane prawo cudzoziemca do złożenia wniosku wspólnego przez członków rodziny – w imieniu towarzyszących mu i zależnych od niego osób: małżonka, małoletniego dziecka.
Ponadto nie będzie obowiązywał przepis, który dotyczy sytuacji, gdy z przyczyn leżących po stronie organu Straży Granicznej nie jest możliwe przyjęcie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na formularzu w dniu, w którym cudzoziemiec stawił się osobiście w siedzibie tego organu i zadeklarował zamiar złożenia takiego wniosku.
Kancelaria zaznaczyła też, że nowe przepisy przewidują wprowadzenie dodatkowych przesłanek dotyczących pozbawienia statusu uchodźcy. „Chodzi o osoby, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa, a także cudzoziemców skazanych prawomocnym wyrokiem za szczególnie poważne przestępstwo” – wskazała w komunikacie.
