„Puszcza jodłowa” Stefana Żeromskiego stała się inspiracją dla uczestników Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego „Żeromski 2025”. Termin nadsyłania partytur utworu symfonicznego upływa 20 listopada. Zwycięzca otrzyma 25 tys. zł.
Wydarzenie wpisuje się w obchody Roku Stefana Żeromskiego, choć inspiracja przyszła ze strony Stowarzyszenia Absolwentów I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Placówka ta świętuje 300-lecie istnienia.
Jacek Rogala, dyrektor Filharmonii Świętokrzyskiej przyznaje, że kiedy przypomniał sobie treść „Puszczy jodłowej”, znalazł w niej wiele muzycznych inspiracji.
– Nawet takie pobieżne rzucenie okiem pokazuje bogactwo języka i tych wątków, którymi chcemy zainspirować kompozytorów. Otwieramy się na cały świat – podkreśla.
Dyrektor zwraca uwagę na otwartą formułę konkursu, która pozwala na udział w nim kompozytorów w różnym wieku, z różnych stron świata.
– Bardzo często konkursy kompozytorskie są ograniczone dla młodych kompozytorów do 35. roku życia. U nas tego nie ma. Nie chcemy się też ograniczać do polskich kompozytorów. Często również na konkursy można zgłosić tylko jedną kompozycję, a my tej granicy też nie stawiamy – wymienia.
Jest jednak zapis, który stawia uczestnikom konkretne ograniczenie.
– To muszą być utwory do tej pory niewykonywane publicznie, nie opublikowane, nienagrodzone w innych konkursach, czyli całkowita premiera. Przystępując do konkursu, każdy uczestnik oczywiście wyraża zgodę, by nasza orkiestra dokonała premierowego wykonania nagrodzonej kompozycji, co się odbędzie w lutym 2026 roku – zaznacza Jacek Rogala.

Do udziału w konkursie będą dopuszczone wyłącznie utwory na orkiestrę, bez udziału solistów, choć jak mówi dyrektor, osobną kwestią jest dobór instrumentów perkusyjnych.
– Utwory będą trwały 15-20 minut, tak by wykonanie trzech nagrodzonych kompozycji zajęło nam jeden wieczór i byśmy je zdołali w ciągu tygodnia przygotować – dodaje.
Nadesłane kompozycje oceni trzyosobowe jury w składzie: Grażyna Pstrokońska-Nawratil – przewodnicząca, kompozytorka, profesor dwóch uczelni muzycznych – wrocławskiej i poznańskiej, wychowanka wielu znakomitych polskich kompozytorów. Dla kieleckiej filharmonii napisała dwa utwory, w tym jeden na otwarcie jej nowej siedziby; Jerzy Kornowicz – uznany kompozytor, prezes Związku Kompozytorów Polskich, dyrektor festiwalu „Warszawska Jesień”; Jacek Rogala – szef kieleckiej orkiestry.
Janusz Knap, dyrektor departamentu edukacji, kultury i dziedzictwa narodowego w urzędzie marszałkowskim zaznacza, że aby tekst „Puszczy jodłowej” był zrozumiały także dla obcokrajowców, został przetłumaczony na język angielski. Przekładem zajął się jeden z najwybitniejszych specjalistów.
– Amerykanin, Charles S. Kraszewski. Przetłumaczył dzieła wielu polskich poetów i pisarzy, m.in. Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego. „Odprawa posłów greckich” w jego przekładzie była grana w londyńskim teatrze Glob – wyjaśnia.
Renata Janik, marszałek województwa świętokrzyskiego zdradza, że przygotowywane jest też pewne wydawnictwo.
– Ważnym wydarzeniem w ramach tego konkursu jest opublikowanie w wersji papierowej tłumaczenia na język angielski samej noweli „Puszcza jodłowa”, która do tej pory w takiej wersji nie zaistniała – podkreśla. Książka ma się ukazać jesienią.
Kompozytorzy mogą wysyłać partytury do 20 listopada. Zwycięzcy zostaną ogłoszeni 19 grudnia, natomiast koncert laureatów odbędzie się 20 lutego 2026 roku.
Na zwycięzców czekają nagrody. Pierwsza, ufundowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wynosi 25 tys. zł., z kolei druga – 15 tys. zł, a trzecia – 10 tys. zł. Ich fundatorem jest Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego. Najmłodszy laureat otrzyma komplet płyt CD i partytur. To nagroda specjalna Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.