Setki milionów złotych dla Świętokrzyskiego na kompleksowy system ochrony ludności

Rządowy Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej to inwestycja w bezpieczeństwo mieszkańców województwa świętokrzyskiego. Wybudowane zostaną magazyny, zrealizowane zostaną m.in. zakupy agregatów prądotwórczych, urządzeń do magazynowania energii, zbiorniki na wodę i paliwo czy sprzęt przeciwpowodziowy.

Ale również sprzęt do usuwania skutków gwałtownych zjawisk atmosferycznych (worki, pompy szlamowe, plandeki, osuszacze powietrza, wentylatory, nagrzewnice, rękawy przeciwpowodziowe), odzież ochronna, sprzęt kwatermistrzowski i magazynowy, namioty, kontenery socjalne, koparko-ładowarki.

Jednostki PSP oraz OSP zostaną doposażone w środki transportu, specjalistyczny sprzęt  strażacki, umundurowanie. Przeprowadzone zostaną szkolenia dla podmiotów OLiOC oraz kampanie informacyjne dla ludności.

Świętokrzyskie samorządy otrzymają środki finansowe na mocy ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (OLiOC), która obowiązuje od 1 stycznia 2025 roku. Jej celem jest ochrona życia i zdrowia ludzkiego w sytuacjach zagrożeń naturalnych lub spowodowanych przez człowieka, w tym militarnych.

– Ustawa tworzy nowoczesny, kompleksowy, całodobowy system ochrony ludności i obrony cywilnej w Polsce. To odpowiedź na zmieniające się w ostatnich latach zagrożenia zarówno te wewnętrzne jak i zewnętrzne – mówi Robert Sabat, dyrektor Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego w Świętokrzyskim Urzędzie Wojewódzkim.

Dodaje, że system ochrony ludności opiera się na instytucjach i służbach. Chodzi o optymalne wykorzystanie potencjału Państwowej i Ochotniczej Straży Pożarnej, struktur zarządzania kryzysowego, Systemu Powiadamiania Ratunkowego, Państwowego Ratownictwa Medycznego, podmiotów leczniczych oraz organizacji pozarządowych. Nowe przepisy pozwolą lepiej skoordynować ich działania, aby były szybsze i skuteczniejsze.

Kto odpowiada za ochronę ludności i obronę cywilną?

Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej (OLiOC) to ważny krok w kierunku lepszego przygotowania Polski na różne zagrożenia. Dzięki przyjętym zapisom ustawowym państwo będzie mogło skutecznie chronić swoich obywateli – zarówno w czasach pokoju podczas sytuacjach kryzysowych, jak i w czasie zagrożenia militarnego.

– Ochrona ludności dotyczy działań w czasie pokoju, np. klęski żywiołowe, podczas gdy obrona cywilna skupia się na sytuacjach wojny i zagrożeń militarnych obejmując przekształcenie ochrony ludności w struktury obrony cywilnej – wyjaśnia Robert Sabat.

Filarem obrony cywilnej odpowiedzialnym nie tylko za remontowanie i budowanie obiektów schronienia dla ludności, ale także za wypracowanie planów działania na wypadek sytuacji kryzysowej odpowiadają przedstawiciele władz. Począwszy od wójta, burmistrza, prezydenta, marszałka, a skończywszy na wojewodzie czy właściwych ministrach. To oni są odpowiedzialni za opracowanie planów ewakuacji ludności, a także sporządzanie i ewidencję schronów i miejsc schronienia, w których mieszkańcy mogliby się ukryć w sytuacji zagrożenia.

– Ale nie tylko, bo także za budowanie gotowości i zapobieganie zagrożeniom. Samorządy są bowiem zobowiązane do informowania i ostrzegania ludności o potencjalnych i aktualnych zagrożeniach oraz za reagowanie na zagrożenia powstałe chociażby w wyniku zmian klimatu. Władze gmin, miast i województw są również odpowiedzialne za edukowanie mieszkańców, podejmowanie interwencji i działań ratowniczych oraz zapewnienie pomocy doraźnej osobom poszkodowanym lub ewakuowanym – wyjaśnia Robert Sabat.

Miliardy złotych na inwestycje w bezpieczeństwo

Podstawą finansowania zadań ochrony ludności i obrony cywilnej jest Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej. W latach 2025-2026 w Polsce na jego realizację przeznaczono odpowiednio 16,7 mld zł i 17,2 mld zł.

– Świętokrzyskie samorządy otrzymały środki między innymi na budowę magazynów ochrony ludności i obrony cywilnej, rozwój systemów alarmowania i łączności, doposażenie w sprzęt do usuwania skutków klęsk żywiołowych i gwałtownych zjawisk atmosferycznych, sprzęt dla jednostek Państwowej i Ochotniczych Straży Pożarnych, a także na szkolenia i edukację. W tym roku województwo świętokrzyskie na ten cel otrzymało kwotę 132 mln zł, a w 2026 roku będzie to 141 mln zł – wylicza Robert Sabat.

I podkreśla, że pieniądze przekazane samorządom, szpitalom, organizacjom pozarządowym w ramach wdrażania Ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej to bardzo ważna inwestycja w bezpieczeństwo mieszkańców regionu świętokrzyskiego. – Pozwolą na stworzenie kompleksowego systemu ochrony obywateli. Zarówno w czasie pokoju, jak i w czasie wojny. To ogromne przedsięwzięcie, które będzie realizowane przez kolejne lata w ramach kolejnych Programów Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej, którego nie podjęto od wielu dekad – zaznacza Robert Sabat.

Obowiązkowe ćwiczenia

Ustawa wprowadza także obowiązek organizacji ćwiczeń, co najmniej raz do roku, przez organ ochrony ludności.

– Ćwiczenia służą nie tylko sprawdzeniu przygotowania służb, inspekcji i samorządów, ale też procedur i tego, na ile przygotowana dokumentacja planistyczna odwzorowuje rzeczywistość i może być wykorzystywana w razie wystąpienia zagrożenia – dodaje Robert Sabat.

Informuje, że w województwie świętokrzyskim we wrześniu odbyło się zorganizowane przez Wojewodę Świętokrzyskiego trzydniowe wojewódzkie ćwiczenie obronne z elementami zarządzania kryzysowego i ochrony ludności „Gołoborze-25”.

Jego celem było sprawdzenie w warunkach podwyższania gotowości obronnej państwa zdolności reagowania administracji publicznej województwa na współczesne zagrożenia. A więc umiejętności planowania, organizacji i realizacji zadań obronnych, zarządzania kryzysowego i ochrony ludności. W ćwiczeniu uczestniczyli m.in. przedstawiciele samorządów, wojska, służb mundurowych, jednostek administracji zespolonej oraz urzędu wojewódzkiego.

Edukacja i świadomość społeczna

Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej kładzie szczególny nacisk także na edukację oraz budowanie świadomości społecznej.

– Wiedza na temat aktualnych i potencjalnych zagrożeń wpływających na bezpieczeństwo oraz o zasadach postępowania w sytuacji zagrożenia jest niezwykle ważna – podkreśla Robert Sabat. – Nie chodzi wyłącznie o budowanie odporności na wypadek wojny, ale także o zagrożenia naturalne, takie jak powodzie, huragany czy pożary. Warto wiedzieć, w jaki sposób zachować się w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych. Od cyberataków i dezinformacji, przez klęski żywiołowe, po sytuacje militarne i kryzysy infrastrukturalne.

Dyrektor Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego w Świętokrzyskim Urzędzie Wojewódzkim w Kielcach dodaje, że wydany został poradnik bezpieczeństwa oraz prowadzona jest specjalna kampania informacyjna, której celem jest edukacja obywateli i budowanie ich odporności. Jedynym z jej elementów jest cykl artykułów, które regularnie są publikowane na portalu Radia Kielce w „Regionalnym Poradniku Bezpieczeństwa”.

REGIONALNY PORADNIK BEZPIECZEŃSTWA

Jak reagować w przypadku zagrożenia? Gdzie znajdują się miejsca schronienia? W jaki sposób ewakuować się z terenów zagrożonych na przykład powodzią? Dlaczego warto przygotować plecak ewakuacyjny i co powinno w nim być? Jak prawidłowo udzielać pierwszej pomocy? Między innymi o tym będzie można przeczytać w Regionalnym Poradniku Bezpieczeństwa przygotowanym przez Świętokrzyski Urząd Wojewódzki.