Ewakuacja – jak się przygotować i co zabrać ze sobą? — Fot. Radio Kielce

Jak przygotować się do ewakuacji? Co zrobić, gdy musimy opuścić dom lub miejsce pracy? W jaki sposób dowiemy się o koniczności ewakuacji i co w takiej sytuacji powinniśmy zabrać ze sobą? Wyjaśniamy, o czym należy wiedzieć uciekając przed zagrożeniem w bezpieczne miejsce.

Ewakuacja to przeniesienie ludności i mienia z rejonów zagrożenia do miejsc bezpiecznych, a jej celem jest ochrona życia, zdrowia i mienia. Ewakuacja może być doraźna, w sytuacji bezpośredniego zagrożenia, lub planowa.

– Może być działaniem na niewielką skalę, na przykład wyprowadzeniem ludzi z budynku zagrożonego pożarem, jak również dużą i złożoną akcją, na przykład z terenów zagrożonych powodzią lub działaniami wojennymi – mówi porucznik Daniel Woś, oficer prasowy 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej.

Kto i kiedy zarządza ewakuację?

Planowanie i przygotowanie ludności do ewakuacji to jedno z zadań wynikających z Ustawy o Ochronie Ludności i Obronie Cywilnej. Szczegóły dotyczące ewakuacji ludności określa natomiast Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ewakuacji ludności oraz zabezpieczenia mienia.

– W przypadku zarządzenia ewakuacji władze, np. wójt, burmistrz czy też prezydent miasta, mają obowiązek niezwłocznie poinformować mieszkańców o konieczności ewakuacji z obszarów bezpośrednio zagrożonych. W tym celu wykorzystywane są systemy ostrzegania i alarmowania, których kluczowymi elementami są Regionalny System Ostrzegania (RSO), Alert RCB oraz emitowane przez syreny sygnały dźwiękowe, jak również środki masowego przekazu, a więc radio i telewizja – mówi porucznik Daniel Woś. – Natomiast w zakładzie pracy, szkole czy też szpitalu decyzję o ewakuacji podejmuje dyrektor lub kierownik, którego zadaniem jest ogłoszenie alarmu, organizacja akcji ratowniczej i współpraca ze służbami ratowniczymi. Z kolei w przypadku akcji ratowniczej, jeśli wystąpi bezpośrednie zagrożenie, ewakuację zarządzić może osoba kierująca akcją ratunkową – dodaje.

Działania ewakuacyjne często wspierane są przez Wojska Obrony Terytorialnej (WOT). Zadaniem żołnierzy powoływanych do służby w sytuacjach kryzysowych jest bowiem pomaganie ludności w sytuacji klęsk żywiołowych, np. powodzi, ratowanie lub ochrona zdrowia i życia ludzkiego, a także udział w realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego.

– WOT wielokrotnie wspierał inne służby w czasie powodzi, m.in. poprzez umacnianie wałów, ewakuację zagrożonych mieszkańców, transport żywności i wody, a także pomoc w usuwaniu skutków katastrofy – mówi porucznik Daniel Woś. I dodaje, że w sytuacjach nadzwyczajnych żołnierze WOT mogą zostać wezwani do natychmiastowego stawiennictwa w jednostkach wojskowych, z terminem zgłoszenia od 6 do 24 godzin w zależności od regionu.

Przygotowanie do ewakuacji

– Przygotowania na wypadek zaistnienia sytuacji kryzysowej, konieczności ewakuacji nie są przejawem katastroficznego myślenia, ale odpowiedzialności za siebie i bliskich – podkreśla porucznik Daniel Woś. – Po pierwsze istotna jest bowiem wiedza: znajomość sygnałów alarmowych, miejsc schronienia i procedur ewakuacji. A po drugie ważne są zapasy: woda, żywność, leki i podstawowy sprzęt. Warto więc wcześniej, na wszelki wypadek, przygotować plecak ewakuacyjny – dodaje.

Zgodnie z Ustawą o Ochronie Ludności i Obronie Cywilnej na wypadek ewakuacji, koniecznej np. w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej, takiej jak chociażby powódź, opracowane są plany przemieszczenia ludności do miejsc bezpiecznych. Dotyczą one między innymi liczby osób przewidzianych do ewakuacji na danym obszarze oraz infrastruktury transportowej lądowej, wodnej i powietrznej do wykorzystania podczas ewakuacji, a także miejsc zakwaterowania przygotowanych na potrzeby przyjęcia ludności w miejscach ewakuacji.

Ewakuacja – najważniejsze zasady

Ewakuacja ludności może zostać zarządzona z różnych powodów, np. pożaru, znalezienia niewybuchu, wykrycia nieszczelności instalacji gazowej czy też powodzi. W czasie ewakuacji, niezależnie od jej powodów, ważna jest więc nie tylko sprawna praca służb ratowniczych, ale także odpowiednie zachowanie ludności.

– Przede wszystkim zachowajmy spokój i postępujmy zgodnie z poleceniami wydawanymi przez służby – podkreśla porucznik Daniel Woś.

I dodaje, że przebywając w miejscu, w którym pojawiło się bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia, nie należy zwlekać z ewakuacją.

– Po usłyszeniu alarmu, którego powodem jest na przykład pożar w budynku, trzeba niezwłocznie przerwać wykonywane czynności i kierować się do wyjść ewakuacyjnych. Zazwyczaj są to oznaczone korytarze i klatki schodowe przeznaczone do codziennego użytku. Nie należy natomiast korzystać z wind. Po opuszczeniu budynku udajemy się do miejsca zbiórki ewakuacyjnej, które jest wyznaczone jako punkt zgromadzenia osób po opuszczeniu zagrożonego obiektu – podpowiada porucznik Daniel Woś.

W przypadku koniczności opuszczenia terenu zagrożonego na przykład powodzią ważną kwestią jest natomiast odpowiednia droga ewakuacji.

– Należy korzystać z zalecanych przez służby tras, bo niektóre drogi mogą być zablokowane i nieprzejezdne. Wcześniej warto natomiast zaopatrzyć się w mapę i kompas oraz zaplanować podstawowe i zapasowe drogi podróży. Ustalmy także z bliskimi osobami lokalizację, do której udamy się w razie przypadkowego rozdzielenia. Powinno to być miejsce, do którego każdy będzie mógł bez przeszkód dotrzeć – radzi oficer prasowy 10 ŚBOT.

I dodaje, że w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej, np. powodzi, czy też w sytuacji zagrożenia wojną, w pierwszej kolejności ewakuowane są dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze, chore i z niepełnosprawnościami, w tym przebywające w szpitalach i domach opieki.

– W sytuacji zagrożenia najważniejsze jest ratowanie życia i zdrowia ludzi i dlatego ewakuacja ludności nie może odbywać się kosztem ratowania mienia – dodaje porucznik Daniel Woś.