Nasz konkurs „Jawor – u źródeł kultury” zyskuje coraz większy rozgłos. Album ze zdjęciami ilustrującymi przebieg konkursu i ukazujący bogactwo rodzimego folkloru, wzbogacony płytą, na której została zapisana muzyczna spuścizna Warmii i Mazur – to najnowsze wydawnictwo Polskiego Radia Olsztyn. Jest ono pokłosiem II edycji konkursu „Jawor – u źródeł kultury”.
Leszek Sobański, prezes Radia Olsztyn wyjaśnia, że impreza trafiła na Warmię i Mazury z ziemi świętokrzyskiej.
– Nie przeczę, że dzięki namowom prezesa Polskiego Radia Kielce, Janusza Knapa, który tę imprezę wymyślił. My organizujemy przegląd zespołów ludowych dopiero od dwóch lat, ale udało nam się przeprowadzić eliminacje regionalne. W pierwszej edycji, w 2019 roku, wzięło w nich udział ok.20-30 zespołów, natomiast w edycji 2020 wystartowało 100 zespołów i wykonawców. Jesteśmy bardzo zadowoleni z tego, że takie przedsięwzięcie udaje nam się na Warmii i Mazurach – podkreśla.
Z roku na rok rośnie zainteresowanie
Podsumowaniem obu edycji były wydawnictwa.
– Już w ubiegłym roku wydaliśmy broszurkę, ponieważ chcieliśmy się w jakiś sposób odwdzięczyć się tym zespołom, które do nad przyjechały, występowały w przeglądzie kapel, żeby miały pamiątkę. W tym roku postanowiliśmy wydać album. Chcielibyśmy, żeby to wydawnictwo dotarło do jak najszerszej grupy słuchaczy, więc każda z kapel, która brała udział w naszym konkursie, dostanie około 100 egzemplarzy tego wydawnictwa, po to żeby mogły je rozdawać swoim fanom i chwalić się tym, co zaprezentowały na scenie. W tym roku była to scena w Jezioranach, poprzednio w Węgorzewie, bo wzorem Radia Kielce swoje finały też robimy w skansenach – mówi prezes Leszek Sobański i zapowiada, że kolejny finał tego regionu będzie w największym skansenie w Polsce, w Olsztynku.
Album został tak skonstruowany, że pokazuje tegorocznych finalistów, ale przy okazji można poznać sylwetki regionalnych artystów z Warmii i Mazur, współcześnie kultywujących tradycje przekazywane przez wiele pokoleń. Wydawnictwo jest opatrzone wstępem dr. hab. Jana Połowianiuka – dyrygenta, chórmistrza, wykładowcy Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Pisze w nim, że „Folklor jest wyjątkowym źródłem tradycji narodu kształtowanej przez wieki (…) Jego wartość i bogactwo jest ogromne, dostrzeżone i wciąż dostrzegane przez wybitnych artystów. Czym byłaby muzyka naszego genialnego Fryderyka Chopina, gdyby nie jego zainteresowanie kulturą ludową? To dzięki niemu rytmika i melodyka naszych narodowych tańców – poloneza, oberka, kujawiaka, mazura, krakowiaka – rozbrzmiewa dziś na wszystkich kontynentach. W ten sposób staliśmy się częścią kultury światowej”.
Warmia i Mazury to nie tylko mieszanka etniczna, ale także religijna
Badacz dodaje, że po folklor sięgali także inni polscy twórcy: Stanisław Moniuszko, Karol Szymanowski czy Henryk Wieniawski. Opisuje wielokulturowość Warmii i Mazur i jaki wpływ na nią miała II wojna światowa. A jak podkreśla prezes Leszek Sobański, ta część Polski może się pochwalić ogromną różnorodnością.
– Warmia i Mazury to nie tylko mieszanka etniczna, ale także religijna. Ja nie wiem, czy jest drugi region w Polsce, który może tyle zaprezentować i w taki sposób przekazywać poprzez kulturę tę swoją różnorodność i odrębność – zaznacza.
– Kultura ludowa to jest nasza tożsamość, to są nasze korzenie, coś, co tkwi w mieszkańcach każdego regionu i jest przekazywane z pokolenia na pokolenie – mówi Janusz Knap, prezes Radia Kielce.
Organizowane od 2010 roku wydarzenie pod hasłem „Jawor – u źródeł kultury” pokazuje to dziedzictwo.
– Muzyka ludowa czy sztuka ludowa, która była inspiracją dla twórców tak zwanej kultury wysokiej, w naszym regionie i w Polsce, przeżywa renesans. Jest coraz więcej zespołów, coraz więcej śpiewaków, coraz więcej ludzi zajmujących się utrwalaniem kultury ludowej i przekazywaniem jej następnym pokoleniom. Naturalną konsekwencją tego było zorganizowanie konkursu, przeglądu, stworzenie miejsce, w którym mogą się pochwalić tym, co robią, i co jest autentyczną kulturą ludową – mówi.
„Jawor” rośnie w siłę
„Jawor” cieszy się coraz większym zainteresowaniem i, jak zapowiada prezes Janusz Knap, ma szansę się stać imprezą o randze ogólnopolskiej.
– Wiele rozgłośni pozytywnie odpowiedziało na nasz apel o uczestniczenie w wydarzeniu, którym jest „Jawor – u źródeł kultury” i wierzę głęboko, że 2022 roku, większość rozgłośni dołączy do nas, a z zapowiedzi, które już słyszę, dołączy również Telewizja Polska, więc stanie się wydarzeniem ogólnopolskim. Jeśli uda nam się zrealizować nasze założenia, będzie to jeden z większych przeglądów kultury ludowej w Polsce – podkreśla.
Konkurs „Jawor – u źródeł kultury” realizowany jest przez Polskie Radio Kielce od 2010 roku. W tym czasie zdobył duże uznanie zarówno ze strony artystów jak i słuchaczy Radia Kielce. Koncerty galowe organizowane w skansenie w Tokarni gromadzą każdego roku po kilkutysięczną publiczność.
Jurorzy oceniający kandydatów zgłaszanych do konkursu to profesjonaliści w swoich dziedzinach. W jury zasiadają zarówno znawcy muzyki, jak i sztuki ludowej.