M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Cenne listy legionistów z pola walki i trasy przemarszu można znaleźć w zbiorach opatowianina. Andrzej Żychowski, pracownik Domu Muzealnego w Opatowie posiada w swojej kolekcji około 50 kartek, pocztówek i kopert z okresu I wojny światowej. Cały zbiór można podzielić na trzy elementy. Wśród nich są listy legionistów.
Czytaj również
To korespondencja dotycząca Bidzin i okolic, ponieważ tutaj żyła rodzina Bielińskich, która gościła legionistów, gdy przechodzili szlakiem od Nikisiałki w kierunku Jakubowic i Bidzin. Zatrzymał się tam m.in. kapucyn, ojciec Kosma Lenczowski, kapelan Legionów Polskich w latach 1914-1918.
– To postać historyczna i bardzo znana. W liście dziękuje za pobyt w Bidzinach. Pisze, że jest w Kozienicach, że trochę chorował i wrócił do swojego pułku – mówi Andrzej Żychowski.
W zbiorach jest też korespondencja żołnierza Pułku Ułanów 1. Brygady Legionów, który był kuzynem państwa Bielińskich z Bidzin. Aleksander Bieliński zginął w 1920 roku pod Turowolą w czasie Bitwy Warszawskiej, ale zachowały się kartki, które adresował do stryjenki Marii Bielińskiej z placu boju. Co ciekawe, pisane ołówkiem i nadal nadające się do odczytania.
– Pisze, że jest w okopach, jest zimno. Dziękuje też za przesłanie mu jedzenia. W innej kartce pisze, że byli pod silnym ostrzałem, wszyscy znajomi przeżyli, tylko jeden zginął w boju – opowiada Andrzej Żychowski.
Drugim elementem kolekcji jest korespondencja żydowska z Opatowa pisana w języku niemieckim. Widoczne są na niej znaki ówczesnej cenzury.
Ostatnią grupą kartek są karty pocztowe z ciekawymi stemplami i obrazkami, na których widać np. walkę żołnierzy wojsk austriackich i niemieckich z żołnierzami rosyjskimi. Dołączone są np. mapki z zaznaczonymi miejscami ważnych zdarzeń, także z okolic Opatowa. Zdaniem Andrzeja Żychowskiego, w tej grupie najbardziej wzruszająca jest karta poświęcona wdowom i sierotom. Podane są na niej daty i miejscowości m.in. Opatówka-Włostów z datą od 31 października do 2 listopada 1914 roku. Wówczas na tym terenie toczyła się bitwa, wiadomo, że zginęło wtedy wiele młodych osób. Prawdopodobnie fundusze pochodzące ze sprzedaży tych kartek zostały przeznaczone na dofinansowanie wdów i sierot po żołnierzach, którzy zginęli w czasie walk wojennych.
Karty w ciągu najbliższych miesięcy zostaną opracowane. Następnie będą wyeksponowane w Domu Muzealnym w Opatowie, a także wydane w formie publikacji.
