M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Aktor, filmoznawca, historycy, regionaliści, twórcy ludowi, muzycy, animatorzy kultury – ludzie związani z różnymi profesjami odebrali dziś Świętokrzyskie Nagrody Kultury. W sumie wręczono 12 nagród. Gala odbyła się w Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich – Muzeum Narodowym w Kielcach. Była połączona z inauguracją roku kulturalnego 2021/2022.
Podsumowując minione 12 miesięcy, marszałek województwa świętokrzyskiego Andrzej Bętkowski odniósł się także do miejsca, w którym gościła uroczystość.
– Dzisiaj inauguracja roku kulturalnego w naszym województwie. Myślę, że to wydarzenie ma szczególną rangę poprzez miejsce. Odbywa się w Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich. To jednostka prowadzona przez samorząd województwa, przy współudziale ministra kultury i dziedzictwa narodowego, odnowiona, zmodernizowana, piękna. Możemy się nią poszczycić – podkreślił.
Przywołał także inne inwestycje, które zmienią oblicze świętokrzyskiej kultury, takie jak Muzeum Archeologiczne w Wiślicy, gdzie wciąż trwają prace, remont Pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku czy modernizacja historycznej siedziby Teatru im. Stefana Żeromskiego.
Radość ze spotkania
Andrzej Pruś, przewodniczący sejmiku województwa świętokrzyskiego zaznaczył, że nasz region jest skarbnicą nie tylko zabytków historii, ale też ludzi, którzy tworzą tę historię na co dzień.
– Inaugurując nowy rok kulturalny, chcemy w jakiś skromny sposób nagrodzić tych, którzy na to zasługują. To też taka próba powrotu do normalności, kolejny krok, żeby pokazać, że pomimo trudnego czasu, te rzeczy związane z kulturą są równie istotne, jak te codzienne, związane z funkcjonowaniem administracji samorządowej – powiedział.
– To jest wielkie święto kultury w regionie świętokrzyskim – tak o gali mówiła Magdalena Kusztal, dyrektor departamentu kultury i dziedzictwa narodowego Urzędu Marszałkowskiego.
– Bardzo radosne, bo w zeszłym roku przekładane wielokrotnie ze względu na lockdown. Najbardziej ucierpiała kultura, która była zamrożona na długie miesiące. Dlatego dziś jest wielka radość, że możemy się spotkać z tak wspaniałymi twórcami z całego regionu. Są: aktorzy, krytycy filmowi, regionaliści, także dzisiaj poznamy wspaniałe osobowości świętokrzyskiej kultury – podkreśliła.
Dodała, że praca kapituły konkursowej wcale nie była łatwa.
– Szkoda było kogokolwiek odrzucić. Naprawdę mamy wielu wspaniałych, utalentowanych ludzi. Uświadomiłam też sobie, jaki nieodkryte skarby w dziedzinie kultury są w naszym województwie. Niestety procedury konkursowe są bezwzględne – zaznaczyła.
Obradom kapituły przewodniczył marszałek Andrzej Bętkowski. Spośród ponad 30 nominacji wyłoniono 10 laureatów Świętokrzyskiej Nagrody Kultury II stopnia oraz dwóch laureatów nagrody honorowej.
Świętokrzyskie zostaje w sercu i pamięci
Obradom kapituły przewodniczył marszałek Andrzej Bętkowski. Spośród ponad 30 nominacji wyłoniono 10 laureatów Świętokrzyskiej Nagrody Kultury II stopnia oraz dwóch laureatów nagrody honorowej.
W gronie laureatów znalazł się Łukasz Długosz – pochodzący ze Skarżyska-Kamiennej najbardziej uhonorowany polski flecista, który występuje na najważniejszych światowych scenach, laureat wielu konkursów. Mimo tych sukcesów, nie zapomniał o ziemi świętokrzyskiej, gdzie jak sam mówi, rozpoczynał swoją przygodę muzyczną.
– Historia zatacza krąg. Tę nagrodę otrzymałem w 2005 roku, jako student Hochschule für Musik und Theater w Monachium i po 16 latach odbieram ją ponownie, za całokształt pracy. Mam nadzieję, że to będzie motywacja do dalszych działań i przede wszystkim do wspierania inicjatyw kulturalnych w województwie świętokrzyskim – dodał.
O rodzinnych Kielcach nie zapomina filmoznawca prof. Piotr Kletowski, który także wyraził radość, że otrzymał Świętokrzyską Nagrodę Kultury.
– Jest podkreśleniem mojej pracy i na polu edukacji i na polu kultury. Pracy, która zawsze w centrum miała dobro Kielc. Zawsze mówię, że wszystkie moje pasje, za którymi podążałem w życiu: filmowe, naukowe, zostały zaszczepione przez to miasto, przez ludzi, którzy mnie ukształtowali. Mimo, że uczę w Krakowie, podróżuję po całej Polsce czy nawet świecie, to zawsze mam w głębi serca Kielce – przyznał.
Promyk nadziei i dowód uznania
– Ta nagroda jest na pewno bardzo cennym dowodem uznania ze strony województwa dla naszych skromnych wysiłków – mówiła siostra Hanna Szmigielska, pomysłodawczyni festiwalu Świętokrzyskie Dni Muzyki Dawnej.
– Jest też promykiem nadziei, bo skoro przyznano nam tę nagrodę, to mam nadzieję, że festiwal otrzyma też wsparcie od osób, które wyraziły takie uznanie. To festiwal, który ma na celu wprowadzenie piękniej muzyki dawnej do pięknych wnętrz zabytków w regionie. Cały czas szukamy wolontariuszy, sponsorów, ludzi którzy kochają muzykę dawną i którzy chcą coś zrobić w naszym regionie – mówiła.
Wiele powodów do zadowolenia mają władze Muzeum Wsi Kieleckiej. Dwie osoby z tej instytucji znalazły się w gronie laureatów. Pierwsza z nich to Ewa Kołomańska – historyk, muzealnik, kierownik Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, oddziału Muzeum Wsi Kieleckiej. Powiedziała, że nagroda to dla niej wielki zaszczyt.
– Od 20 lat pracuję w mauzoleum w Michniowie. Jego otwarcie traktuję jako kawał mojego życia i dorobek, który widać. Byłam przy projekcie, przy realizacjach. Cieszę się, że też ten temat historyczny został zauważony i doceniony – zaznaczyła.
Z Muzeum Wsi Kieleckiej jest związana także Aleksandra Imosa, która jak nikt inny potrafi przybliżać, także tym najmłodszym słuchaczom, jak wyglądało życie na dawnej świętokrzyskiej wsi. Przyznała, że Świętokrzyska Nagroda Kultury jest dla niej impulsem, by dalej robić to, czym się zajmuje na co dzień.
– Dzięki temu widzę, że to jest potrzebne i ważne, że to co robię ma sens, by nie ustawać w wysiłkach, starć się i iść dalej. Tym bardziej, że na swojej drodze spotykam cudownych ludzi. Mam nadzieję dalej z nimi współpracować i kto wie, może następną nagrodę będziemy odbierać w większym gronie, jako nagrodę zespołową – stwierdziła.
Świętokrzyska Nagroda Kultury
Świętokrzyska Nagroda Kultury jest przyznawana przez samorząd województwa świętokrzyskiego. Ma charakter dwustopniowy, może być przyznawana indywidualnie lub zespołowo. Nagrody I stopnia przyznawane są za szczególne osiągnięcia o charakterze międzynarodowym, ogólnopolskim lub za całokształt osiągnięć w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony dziedzictwa narodowego, natomiast nagrody II stopnia – za osiągnięcia mające istotne znaczenie dla rozwoju życia kulturalnego w województwie świętokrzyskim. Zarząd Województwa Świętokrzyskiego może przyznać także honorową nagrodę w postaci statuetki.
Laureaci Świętokrzyskiej Nagrody Kultury 2021 – II stopnia:
Andrzej Plata – aktor Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie, twórca szeregu charakterystycznych zarówno dramatycznych, jak i komediowych kreacji, laureat nagrody aktorskiej na Festiwalu Komedii TALIA w Tarnowie za rolę Człowienia w „Twardym gnacie, martwym świecie” Mateusza Pakuły; Poza teatrem poświęca się pracy artystycznej i pedagogicznej z młodzieżą, chętnie także udziela się w kampaniach społecznych.
Krzysztof Burek – inicjator i redaktor „Zeszytów Sandomierskich. Biuletynu Towarzystwa Naukowego Sandomierskiego”, regionalista, znawca dziejów Ziemi Sandomierskiej i regionu świętokrzyskiego w zakresie archeologii, historii, historii sztuki, literaturoznawstwa; organizator i współorganizator sesji naukowych, w tym również stałych spotkań cyklicznych z serii „Wybitni Sandomierzanie” i „Sandomierskie Spotkania Naukowe”; redaktor publikacji Towarzystwa Naukowego Sandomierskiego, wydanych jako pokonferencyjne i posesyjne publikacje książkowe.
Ewa Kołomańska – historyk, muzealnik, kierownik Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, oddziału Muzeum Wsi Kieleckiej, autorka wielu opracowań, artykułów i wystaw dokumentujących i prezentujących dzieje polskiej wsi w czasie II wojny światowej, szczególnie tych związanych z pacyfikacją Michniowa w 1943 r. Autorka not encyklopedyczno – informacyjnych oraz współautor i konsultant portalu: polacyratujacyzydow.com.pl. Współautor i konsultant audycji historycznych dostępnych w United States Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie.
Mieczysław Piotr Bąk – regionalista, dokumentalista, historyk promujący walory przyrodnicze i kulturowe regionu świętokrzyskiego. Inicjator i współtwórca kilku programów, projektów prac konserwatorskich oraz dokumentacji technicznych w zakresie konserwacji zabytkowego modrzewiowego kościoła Św. Rocha w Mroczkowie pochodzącego z przełomu XVI-XVII wieku. Autor kilku publikacji dotyczących dziejów oraz walorów przyrodniczych i kulturowych Bliżyna. Był współredaktorem Kuriera Informatora Stowarzyszenia „Uroczysko nad górną Kamienną”, społecznie redagował także „Samorządowy Informator Rady Gminy”.
Lucyna Lipczyńska – artystka ludowa, założycielka i kierownik działającego w Śniadce zespołu „Świętokrzyskie Jodły”, autorka utworów muzycznych oraz scenariuszy obrzędów ludowych naszego regionu, w tym obrzędu Wesele Świętokrzyskie, który zdobył Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Wiejskich w Tarnogrodzie. Przedstawienie zaprezentowano także w Warszawie podczas Festiwalu Teatrów Wiejskich 2019 – ZWYKI. Pani Lucyna Lipczyńska otrzymała także wyróżnienie na Międzynarodowym Konkursie Kulinarnym na Słowacji w miejscowości Velka Paka, jest również laureatką nagród na przeglądach folklorystycznych jako solistka.
Piotr Kletowski – filmoznawca, znawca kina azjatyckiego, krytyk filmowy, historyk filmu, wykładowca akademicki, stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej i stypendium „Polityki”, dwukrotny zdobywca grantów ministerialnych na prace naukowe. Autor publikacji i artykułów w pismach filmoznawczych takich jak „Kwartalnik Filmowy”, „Kino”, „Celuloid”, a także w „Czasie Kultury”, „Tygodniku Powszechnym”. Założyciel i prowadzący Otwartej Akademii Kina Japońskiego, przy centrum „Manggha”, wieloletni juror Festiwalu Filmów Dokumentalnych „Nurt” w Kielcach.
Aleksandra Imosa – animatorka ruchu Kół Gospodyń Wiejskich na Ponidziu, współzałożycielka „Koalicji Kół Gospodyń Wiejskich i Miejskich”, jako pracownik Muzeum Wsi Kieleckiej opracowuje scenariusze muzealnych działań edukacyjnych oraz prowadzi lekcje i warsztaty muzealne związane ze zjawiskami kulturowymi wsi, w tym dziedzictwem materialnym, dawnymi rzemiosłami, obyczajami oraz dziedzictwem kulinarnym. Występuje w nagraniach radiowych i telewizyjnych dotyczących dziedzictwa kulturowego oraz kulinarnego Kielecczyzny; jest pasjonatką wypieku chleba. Uczestniczy w projekcie muzealnym „EtnoPonidzie” w ramach Programu „EtnoPolska 2021”.
s. Hanna Szmigielska – mniszka benedyktynka, organistka, cytrzystka, dyrygent, absolwentka Bydgoskiej Akademii Muzycznej w klasie organów oraz w Conservatoire de Strasbourg. Uczestniczka kursów muzyki dawnej w St. Bertrand des Comminges we Francji, była członkini Cantores Minores Vratislavienses, z którym koncertowała pod kierunkiem dyrygenta Edmunda Kajdasza w Polsce i za granicą. Była wykładowcą Alzackiego Centrum Kształcenia Organistów w Strasbourgu, a obecnie jest wykładowcą Diecezjalnego Studium Organistowskiego w Kielcach; Założycielka zespołu wokalnego specjalizującego się w chorale gregoriańskim i muzyce dawnej Schola Cantorum Kielcensis, inicjatorka cyklu koncertów Muzyka Dawna w Pałacu.
Józefa Bucka – artystka ludowa, autorka piosenek i przyśpiewek ludowych, mistrzyni w wiciu wieńców dożynkowych, palm wielkanocnych, pająków i bibułkowych kwiatów, prowadzi warsztaty z zakresu tradycyjnego rękodzieła ludowego. Laureatka konkursów na wieńce na dożynkach powiatowych i wojewódzkich, a także dożynkach prezydenckich w Spale. Jeden z jej wieńców ozdabiał sale pałacu prezydenckiego, gdzie pani Józefa gościła na zaproszenie pary prezydenckiej. Laureatka głównej nagrody „Jawor – u źródeł kultury” w kategorii rękodzieło i rzemiosło ludowe w 2014 roku. Uczestniczka z sukcesami konkursów potraw tradycyjnych oraz w konkursie „Godek” w Bukowinie Tatrzańskiej, gdzie zajęła II miejsce w skali całego kraju, prezentując świętokrzyska gwarę.
Łukasz Długosz – wybitny, najbardziej uhonorowany polski flecista; absolwent studiów solistycznych w Hochschule für Musik und Theater w Monachium oraz studiów mistrzowskich w Conservatoire National Supérieur de Musique et de Danse w Paryżu oraz w Yale University w New Haven. Zwycięzca kilkunastu konkursów międzynarodowych w Paryżu, Odense, Monachium oraz Viggiano. Jako solista występował w salach koncertowych m.in. w: Carnegie Hall, Wiedniu, Berlinie, Monachium, Moskwie, Paryżu, Londynie, Rydze, Pekinie, Nowym Yorku, Koblenz, Helsinkach i wielu innych. Nagrał 48 albumów płytowych głównie z muzyką polską; Uhonorowany międzynarodowymi nagrodami fonograficznymi: International Classical Music Award, Pizzicato Supersonic Award oraz Fryderyki.
Nagrody honorowe – statuetki
Chęciński Uniwersytet Trzeciego Wieku – aktywizuje społecznie, intelektualnie, kulturalnie i fizycznie osoby dojrzałe, prowadzi wykłady o zróżnicowanej tematyce, m.in. z psychologii, medycyny, etyki, prawa, ekonomii, historii, przyrody, poezji, religii oraz profilaktyki prozdrowotnej. Członkowie stowarzyszenia uczestniczą w seansach kinowych, spektaklach teatralnych, koncertach filharmonicznych, wycieczkach, pieszych rajdach czy turnusach rehabilitacyjnych. Studenci Chęcińskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku rozwijają indywidualne zainteresowania, pasje, talenty.
Władysław Pedrycz „Ptosek” – muzykant grający na akordeonie, bębnie, harmonijce ustnej, autor powszechnie lubianych tekstów piosenek i przyśpiewek, były członek chóru „Masłowianie”, założyciel Zespołu Pieśni i Tańca „Bęczkowianie”, z którym odnosił liczne sukcesy w regionie i kraju; wraz z Zespołem „Niwa” promuje w szkołach kulturę ludową tworząc niepowtarzalne „godki spod Łysicy”. W latach 70. wykonał stroje i odtworzył scenariusz przedwojennego widowiska „Herody”, w którym grał jedną z ról. Tworzy nieprzerwanie od 15 roku życia, a w wieku 70 lat nagrał pierwszą indywidualną płytę z piosenkami, których jest autorem tekstu i wykonawcą.
