Pomoc, jakiej Polacy udzielali Węgrom w 1956 roku, jest tematem wystawy w Archiwum Państwowym w Kielcach. W tym roku mija 65 lat od krwawego stłumienia przez władze komunistyczne powstania przeciwko władzy sowieckiej na Węgrzech.
Jak mówi Iwona Pogorzelska, kurator wystawy, z Archiwum Państwowego w Kielcach, ekspozycja prezentuje między innymi oryginalne dokumenty i akta PZPR relacjonujące wydarzenia z 56 roku na Węgrzech oraz reakcje Polaków na wydarzenia, które miały miejsce nad Dunajem.
– Polacy ofiarnie ruszyli z pomocą Węgrom, chętnie przekazywali nie tylko datki finansowe. Organizowano także zbiórki krwi oraz leków. Ponadto do Polski przyjęto wówczas wiele węgierskich dzieci, które miały bardzo trudne warunki bytowe. Październik 56 roku na Węgrzech, był niejako odpowiedzią na to co stał się w czerwcu tego samego roku w Poznaniu – wyjaśnia.
W uroczystym otwarciu wystawy wziął udział prezydent Kielc Bogdan Wenta, który podkreśla, że mimo komunistycznej propagandy, która marginalizowała wydarzenia na Węgrzech, Polacy bardzo ofiarnie włączyli się w pomoc dla Budapesztu.
– Propagandzie nie udało się zmarginalizować wiekowej przyjaźni polsko-węgierskiej. Budapeszt ucierpiał najmocniej w trakcie pacyfikacji sowieckiej. Na szczęście polska pomoc, nie tylko symboliczna w postaci krwi czy leków, docierała także tam – dodaje.
Jak informuje Patrycja Zatorska-Milewska, zastępca naczelnika kieleckiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej, w ramach upamiętniania wydarzeń z października 1956 roku na Węgrzech, w przyszłym tygodniu w Centrum Edukacyjnym Przystanek Historia odbędzie się projekcja filmu 13 lat i 13 minut, a także spotkanie z ambasadorem Węgier w Polsce.
W wyniku antykomunistycznych protestów na Węgrzech w październiku 1956 roku i ich krwawego stłumienia przez zbrojną interwencję armii radzieckiej zginęło około 3,5 – 4 tys. osób, niemal 20 tys. zostało rannych, a prawie 200 tys. zostało zmuszonych do emigracji.
Polska pomoc dla powstania na Węgrzech przybierała między innymi formę darów krwi i leków a także wsparcia materialnego i finansowego. W okresie od 27 października do 9 listopada 1956 roku Polski Czerwony Krzyż przekazał Węgrom m.in. 795 litrów krwi, 3 tony żywności, 4 tony mleka w proszku oraz 8 ton leków i opatrunków.