M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
25 działaczy opozycji antykomunistycznej z województwa świętokrzyskiego (w tym jeden pośmiertnie) zostało odznaczonych Krzyżami Wolności i Solidarności. To jedno z najważniejszych odznaczeń dla ludzi walczących z komunizmem. Jest nadawane przez prezydenta RP.
W środę w, imieniu głowy państwa, odznaczenia dla zasłużonych wręczył Mateusz Szpytma, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej. Jak zaznacza, jest to wyraz pamięci o tych, którym Rzeczpospolita zawdzięcza swoją wolność.
– Gdyby nie tacy ludzie jak działacze Solidarności, Konfederacji Polski Niepodległej czy Solidarności Walczącej, Niezależnego Zrzeszenia Studentów, nie mielibyśmy wolnej Polski w takim wymiarze jakim mamy obecnie. Nasz kraj ma wielki dług wdzięczności, wobec tych osób, dlatego przez te odznaczenia chcemy chociaż symbolicznie i częściowo ten dług spłacić – dodaje.
Jednym z wyróżnionych był m.in. poseł Krzysztof Lipiec, prezes świętokrzyskich struktur Prawa i Sprawiedliwości, który w latach 1980-1981 był twórcą i organizatorem Niezależnego Zrzeszenia Studentów przy Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach. Jak mówi, to wyróżnienie to dla niego wielki honor i zaszczyt.
– Rozpiera mnie duma z faktu, że Instytut Pamięci Narodowej, spośród wielu ludzi, którzy zasłużyli się dla wolności i niepodległości Rzeczypospolitej wyróżnił właśnie mnie. To moje pierwsze państwowe odznaczenie i na pewno najważniejsze w moim życiu. Cieszę się, że jako młody człowiek mogłem się przyczynić do tego, aby zerwać ostatecznie więzy z komunizmem i zadbać o to, aby Polska była wolnym krajem – dodaje.
Po zakończeniu uroczystości poseł Krzysztof Lipiec, złożył kwiaty przed pomnikiem wicepremiera Przemysława Gosiewskiego, znajdującym się przy siedzibie Przystanku Historia IPN.
Waldemar Bartosz, przewodniczący świętokrzyskiej Solidarności, podkreśla, że dla wszystkich wyróżnionych powinno być to zarówno ogromnym zaszczytem, jak i zobowiązaniem.
– Sam kilka lat temu zostałem odznaczony tym wysokim odznaczeniem państwowym. Dla nas to zobowiązanie, aby dochować etosu Solidarności. Tego typu uroczystości są dla nas świętem – dodaje.
W uroczystości wziął udział także poseł Marek Kwitek z Prawa i Sprawiedliwości. Parlamentarzysta podkreśla, że wręczenie Krzyży Wolności i Solidarności jest wzruszającym momentem.
– Jestem dumny, że pamięta się o tych osobach dzięki, którym żyjemy w wolnej Polsce. To często postaci bardzo zasłużone, jednak przez wiele lat niedocenione, za to, że w przeszłości mieli siłę i odwagę sprzeciwić się władzy komunistycznej. Bardzo dobrze, że IPN a także Prezydent RP dziś o nich pamięta. Dziś odznaczeni zostali dwaj moi serdeczni przyjaciele to poseł Krzysztof Lipiec, a także Wojciech Wiśniewski, który w bardzo młodym wieku sprzeciwił się komunistycznemu reżimowi – zaznacza.
Zdaniem wojewody świętokrzyskiego Zbigniewa Koniusza, honorowanie osób, które wniosły swój wkład w walkę o wolną Ojczyznę, jest naszym obowiązkiem. Jak mówi, obecnie często zapominamy o swojej przeszłości i trudach z którymi musiały się zmagać wcześniejsze pokolenia.
– Bardzo dobrze, że IPN przywraca tę pamięć i docenia te osoby, które były zaangażowane w troskę o losy ojczyzny – dodaje.
Senator Krzysztof Słoń podkreśla, że udział w tego typu uroczystościach jest niezwykle satysfakcjonujący.
– To pokazuje, że pokolenia Polaków potrafiły przeciwstawić się reżimowi komunistycznemu, dzięki, którym dziś możemy szczycić się wolnością – mówi.
Dorota Koczwańska-Kalita, naczelnik kieleckiej delegatury IPN zwraca uwagę, zże Krzyż Wolności i Solidarności jest symbolem podziękowania dla wszystkich, którzy m.in. w okresie stanu wojennego nie utracili wiary w momencie gdy władze komunistyczne chciały unicestwić „Solidarność”.
– To aktywność i działalność tych osób w ostatecznym rozrachunku przyniosła nam wolność. Do tej pory w województwie świętokrzyskim tym odznaczeniem uhonorowano 211 osób – wyjaśnia.
BIOGRAMY OSÓB ODZNACZONYCH KRZYŻEM WOLNOŚCI I SOLIDARNOŚCI
Janusz Barwinek
Prowadził działalność opozycyjną w latach 1981-1987. Był członkiem NSZZ „Solidarność” Regionu Świętokrzyskiego w Kielcach. W okresie od 1981 do 1987 r. zajmował się kolportażem wydawnictw bezdebitowych m.in. Promieniści, Hutnik, Tygodnik Mazowsze. Uczestniczył w akcjach ulotkowych w Kielcach. 17.05.1982 r. złożył wypowiedzenie z pracy w Kieleckiej Fabryce Pomp „Białogon”, protestując przeciwko zwolnieniu kolegów, którzy strajkowali 13 maja 1982 r.
Marek Biskupski Bronisław
Prowadził działalność opozycyjną w latach 1980-1986. Był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność” w Kielcach. Po wprowadzeniu stanu wojennego pomagał rodzinom osób internowanych. Był jednym z inspiratorów strajku zorganizowanego 13.05.1982 r. w Zakładach Urządzeń Chemicznych i Armatury Przemysłowej „Chemar” w Kielcach. Za zorganizowanie strajku 13.05.1982 r. został zatrzymany na 48 godzin w celu złożenia wyjaśnień i ukarany w trybie przyspieszonym przez Kolegium do Spraw Wykroczeń przy Prezydencie Miasta Kielce na karę grzywny na podstawie art. 50 ust. 1 Dekretu o stanie wojennym. 15.05.1982 r. otrzymał natychmiastowe wypowiedzenie umowy o pracę bez świadczenia pracy.
Henryk Chochowski
Był działaczem NSZZ „Solidarność” w Spółdzielni Pracy „MłotElektromet” w Końskich, członkiem Komisji Rewizyjnej przy Zarządzie Regionu Świętokrzyskiego NSZZ „Solidarność”. W 1980 r. organizował strajki w miejscu pracy. W okresie od 13.12.1981 r. do 25.06.1982 r. został internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Kielcach. Został powołany na trzymiesięczne szkolenie wojskowe w ramach służby czynnej do JW. 2198 w m. Czarne.
Marceli Czarnecki
Po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuował działalność w zawieszonym związku NSZZ „Solidarność” tj. w okresie od 13-15.12.1981 r. wspólnie z innymi działaczami zorganizował strajk w Hucie im. Marcelego Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim. Został oskarżony o popełnienie przestępstwa z art. 46 ust. 1 i 2 dekretu z 12.12.1981 r. o stanie wojennym w związku z art. 10 § 2 k.k. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Kielcach skazany na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz utratę praw publicznych na okres 2 lat. Dodatkowo obciążony kosztami postępowania sądowego. Sąd Najwyższy Izba Karna wyrokiem z 04.05.1982 r. zmienił zaskarżony wyrok i skazał Marcelego Czarneckiego na karę 3 lata pozbawienia wolności oraz utratę praw publicznych na okres 2 lat. Dodatkowo obciążył oskarżonego kosztami postępowania rewizyjnego w wysokości 8400 zł.
Bolesław Czekaj
Był jednym z założycieli NSZZ „Solidarność” w Zakładzie Hutniczo-Przetwórczym Huty im. Marcelego Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim, członkiem Komisji Zakładowej w hucie, gdzie pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Wydziałowej na Wydziale Kolejowym. Po wprowadzeniu stanu wojennego brał udział w strajku w hucie. Organizował Msze św. za Ojczyznę i Pielgrzymki Ludzi Pracy do Częstochowy. Od 1985 r. 1989 r. działał w podziemnych strukturach związku na Wydziale Kolejowym. Organizował zbiórki pieniędzy, kolportował nielegalne wydawnictwa na terenie huty oraz Ostrowca Świętokrzyskiego. W 1989 r. był działał w Komitecie Obywatelskim.
Antoni Marek Eberhardt
Był przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Zakładach Urządzeń Chemicznych i Armatury Przemysłowej „Chemar” w Kielcach. Inicjatorem i przywódcą akcji strajkowych w Zakładach „Chemar” w 1980 r. Od lipca 1981 r. był członkiem Zarządu Regionu Świętokrzyskiego. Internowany 13.12.1981 r. do 02.07.1982 r. W okresie od 13-22.06.1982 r. uczestniczył w zbiorowej głodówce w kieleckim ośrodku odosobnienia. Z uwagi na prowadzoną działalność związkową został objęty zastrzeżeniem wyjazdów do „wszystkich krajów świata” w okresie od 13.03.1984 r. do 13.03.1986 r. Działał w Biskupim Komitecie Pomocy Potrzebującym, do zadań którego należało udzielanie pomocy rodzinom internowanych oraz osobom zwalnianym z ośrodków odosobnienia. Poza dystrybucją darów prowadzono także kolportaż wydawnictw bezdebitowych, głównie „Biuletynu Informacyjnego Solidarności”.
Dariusz Figarski
Od 1985 r. do 1986 r. w Skarżysku-Kamiennej zajmował się drukowaniem i rozpowszechnianiem na terenie Skarżysko-Kamienna nielegalnych wydawnictw m.in.: „Nurt”, „Tygodnik Mazowsze”, „Wola” i „Hutnik”. Z uwagi na prowadzoną działalność został tymczasowo aresztowany i osadzony w Areszcie Śledczym w Kielcach w okresie od 01.07.1986 r. do 10.09.1986 r.
Stanisław Kamoda
Prowadził działalność opozycyjną w latach 1984-1989. Był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność” na terenie powiatu koneckiego, kolporterem ulotek i gazetek na terenie Koneckich Zakładów Odlewniczych. Uczestniczył w Mszach Św. za Ojczyznę organizowanych przez Solidarność Konecką w Kolegiacie Św. Mikołaja w Końskich. Był członkiem i działaczem Komitetu Obywatelskiego oraz jednym z inicjatorów odbudowy struktur związkowych NSZZ „Solidarność” w Koneckich Zakładach Odlewniczych po 1988 r.
Lech Kasperek
W okresie od 1981 do 1989 r. był członkiem NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych. W tym okresie zajmował się kolportażem ulotek, brał udział w akcjach plakatowania na terenie gminy Chmielnik. Uczestniczył w spotkaniach działaczy podziemnych struktur „Solidarności”.
Krzysztof Lipiec
W latach 1980-1981 był twórcą i organizatorem Niezależnego Zrzeszenia Studentów przy Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach. Był inicjatorem postulatów kierowanych do kierownictwa uczelni, współredaktorem pisma NZS „Reflektor” oraz współzałożycielem Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. 26 maja 1981 r. zorganizował wiec protestacyjny w sprawie uwolnienia więźniów politycznych połączony ze spotkaniem z działaczem Konfederacji Polski Niepodległej. Zajmował się kolportażem literatury KPN w kieleckim środowisku akademickim. Internowany i osadzony w Areszcie Śledczym w Kielcach w okresie od 13.12.1981 r. do 02.07.1982 r.
Bogusław Obara
W okresie stanu wojennego współorganizował pomoc dla rodzin osób internowanych i uwięzionych. Od 1983 do 1989 r. działał w podziemnych strukturach związku NSZZ „Solidarność”. W tym okresie zajmował się kolportażem nielegalnych wydawnictw, uczestniczył w spotkaniach działaczy podziemnych struktur „Solidarności” m.in. w Kielcach, Skarżysku, Starachowicach, na Wykusie oraz w Kałkowie. Współorganizował i działał w Komitecie Obywatelskim w Końskich.
Stanisław Pogorzelski
Prowadził działalność opozycyjną w latach 1980-1989. Był aktywnym działaczem związku NSZZ „Solidarność”, kolportował wydawnictwa drugiego obiegu i ulotki. Od 1989 r. działał w Komitecie Obywatelskim.
Józef Pyjas
Działał w Tajnej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” KWK „ 1 Maja” w Wodzisławiu Śląskim w okresie od 15 XII 1981 r. do kwietnia 1989 r. Ponadto włączył się w pomoc osobom internowanym i aresztowanym, kolportował prasę podziemną, współpracował ze strukturami podziemnej NSZZ „Solidarność” „Na Górce” w Jastrzębiu-Zdroju.
Artur Rutkowski
Dokonał skreśleń i wpisów na plakatach PZPR zawieszonych w szatni Wydziału Stalowni Zakładu Metalurgicznego Huty im. M. Nowotki. Za tę działalność dnia 30.03.82 r. został skazany na karę 1,5 roku ograniczenia wolności i potrącenie 15 procent wynagrodzenia miesięcznego przez ten okres na rzecz Skarbu Państwa. Karę ograniczenia wolności tymczasowo zawieszono. W okresie od 05.11.1982 r. do 13.01.1983 r. został powołany na trzymiesięczne szkolenie wojskowe w ramach służby czynnej do JW. 1991 w Chełmie Lubelskim.
Stefan Salawa
W latach 1984-1989 r. współorganizował kadrę działaczy związkowych, zajmował się kolportażem nielegalnych wydawnictw na terenie FSS „Polmo – SHL” w Kielcach tj. Gazeta Konfederacji Solidarności Walczącej, Wolność i Solidarność. Dostarczał na teren zakładu pracy plakaty i ulotki informujące o uroczystościach mających związek z byłą „Solidarnością” oraz okolicznościowe pocztówki upamiętniające rocznice powstania „Solidarności” Prowadził działalność w Duszpasterstwie Ludzi Pracy na terenie Kielc. Był aktywnym uczestnikiem strajku w Hucie im. Lenina w Krakowie zorganizowanego w kwietniu 1988 r. Ponadto podjął próby zorganizowania strajku a znak solidaryzowania się ze strajkującymi w Hucie im. Lenina w Krakowie i Stoczni Gdańskiej. 8.05.1988r. uczestniczył w zbiórce pieniędzy dla strajkujących i ich rodzin na terenie Kościoła Św. Krzyża w Kielcach za co został ukarany przez Kolegium ds. Wykroczeń przy Prezydencie Miasta Kielce. W dniu 28.06.1988 r. skazany na 40 000 zł grzywny i 1500 zł kosztów postępowania. Karę utrzymano w mocy. Dnia 28.03.1989 r. wszedł w skład powołanego w zakładzie pracy Tymczasowego Komitetu Założycielskiego NSZZ Solidarność. Natomiast w dniu 24.02.1989r. wszedł w skład Tymczasowej Komisji Organizacyjnej NSZZ „Solidarność” w FSS „Polmo-SHL” w Kielcach.
Bogusław Skórski
Spawacz w Stoczni Gdańskiej. Po wprowadzeniu 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego brał udział w strajku na terenie swojego zakładu pracy. 14 grudnia 1981 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy MO i następnego dnia zwolniony. 3 maja 1982 r. wziął udział w manifestacji patriotycznej na terenie Gdańska. Podczas rozpraszania demonstrantów przez pododdziały ZOMO został zatrzymany. 5 maja 1982 r. został skazany przez kolegium ds. wykroczeń w Starogardzie Gdańskim na dwa miesiące aresztu. Opuścił Zakład Karny w Starogardzie Gdańskim w dniu 16 czerwca 1982 r. na mocy wyroku uniewinniającego wydanego przez Sąd Rejonowy w Starogardzie Gdańskim.
Paweł Skurski
Był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność” na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach. Internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Kielcach w okresie 14.12.1981 r. do 01.07.1982 r. W okresie od 19.11.1982 r. do 03.02. 1983 r. został powołany na trzymiesięczne szkolenie wojskowe w ramach służby czynnej do JW. 3466 w Czerwonym Borze. W okresie od 10.02.1982 r. do 08.02.1984 r. wobec Pawła Skurskiego wydano postanowienie o zastrzeżeniu wyjazdów do „wszystkich krajów świata” (WKŚ).
Jan Adam Stachurski
Przed sierpniem 1980 r. organizował i uczestniczył w zebraniach, wiecach i odczytach na terenie Huty im. M. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz w Ostrowcu Świętokrzyskim. Był współorganizatorem związku „Kasa Koleżeńska”, w której w okresie od lipca do grudnia 1983 r. zajmował się zbieraniem składek przeznaczonych na świadczenia związkowe oraz udzielanie pomocy rodzinom osób internowanych. Drukował i kolportował ulotki i nielegalną prasę. W 1983 r. brał udział w tworzeniu podziemnej Komisji Zakładowej Nowego Zakładu Huty Ostrowiec. Od 1983 r. do 1988 r. działał w strukturach NSZZ „Solidarność” w zakładzie pracy. Był również członkiem Konfederacji Polski Niepodległej.
Mieczysław Szczepanik
Działał w strukturach związku NSZZ „Solidarność” od 1980 r. w Odlewni Żeliwa „Stąporków” w Stąporkowie. W latach 1984-1989 uczestniczył w spotkaniach organizowanych przez działaczy podziemnych struktur związku, kolportował nielegalne wydawnictwa. Organizował akcje strajkowe i protesty w miejscu pracy. Współorganizował i działał w Komitecie Obywatelskim w Stąporkowie. W 1989 r. współtworzył Tymczasową Komisję Założycielską NSZZ „Solidarność” Odlewni Żeliwa „Stąporków”.
Jan Werpulewski
Był współzałożycielem NSZZ „Solidarność” w Kopalni Węgla Kamiennego ZMP w Żorach-Rój. 13.12.1981 r. współorganizował strajk na terenie kopalni. Został aresztowany i ukarany przez Kolegium ds. Wykroczeń w Żorach karą w wysokości 20 tys. złotych. Od 1982 do 1989 r. prowadził działalność w podziemnych strukturach związku NSZZ „Solidarność”. W 1982 r. organizował pomoc dla rodzin osób internowanych. Kolportował ulotki na terenie Zakładów Metalurgicznych „POLMO” w Końskich. W okresie od 05.11.1982 r. do 13.01.1983 r. powołany do odbycia służby wojskowej w JW. 1991 w Chełmie.
Wojciech Wiśniewski
W 1979 r. rozpowszechniał ulotki i literaturę KPN na terenie Staszowa. Na mocy postanowienia z dnia 10 lutego 1982 r. został tymczasowo aresztowany za to, że w dniu 2 lutego 1982 r. przechowywał i rozpowszechniał plakaty z napisami i rysunkami zawierające fałszywe wiadomości mogące wywołać niepokój publiczny lub rozruchy. Wyrokiem Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego z dnia 24 lutego 1982 r. został skazany na podstawie art. 48 ust. 3 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym w zw. z art. 4 ust. 1 i 4 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o postępowaniach szczególnych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w czasie obowiązywania stanu wojennego na karę 4 lat pozbawienia wolności i pozbawienie praw publicznych na okres 3 lat. Karę odbywał w więzieniu w Hrubieszowie. Dnia 25.05.1983 r. na mocy uchwały Rady Państwa warunkowo zawieszono Wojciechowi Wiśniewskiemu odbycie reszty kary pozbawienia wolności w zawieszeniu na 4 lata. Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie darował Wojciechowi Wiśniewskiemu karę 4 lat pozbawienia wolności oraz karę dodatkową pozbawienia praw publicznych przez 3 lata oraz skrócił okres próby do 31.12.1985 r. Po amnestii do 1989 r. kontynuował działalność kolportażową wydawnictw niezależnych, zajmował się również sitodrukiem.
Antoni Ryszard Ziemnicki
Prowadził działalność opozycyjną w latach 1980-1989. Był członkiem NSZZ „Solidarność” przy Rejonie Dróg Publicznych w Starachowicach. W okresie od 1982-1984 r. uczestniczył w manifestacjach patriotycznych, strajkach oraz Mszach Św. Za Ojczyznę. W tym okresie kolportował nielegalne ulotki i gazetki oraz brał udział w akcjach plakatowania na terenie Starachowic.
POŚMIERTNIE
Adam Maciej Gruszczyński był członkiem Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w Fabryce Samochodów Ciężarowych w Starachowicach. Od 1981 r. do 1989 r. kolportował ulotki i nielegalne wydawnictwa na terenie zakładu pracy. Był jednym z inicjatorów utworzenia kasy funduszu związkowego, z którego wypłacano świadczenia dla członków związku „Solidarność” oraz udzielano pomocy internowanym i ich rodzinom. Uczestniczy w manifestacji mieszkańców miasta Starachowice w dniu 31.08.1982 r. przeciwko obowiązywaniu stanu wojennego. Za udział w manifestacji został ukarany grzywną przez Kolegium ds. Wykroczeń. Od 1989 r. działał w Komitecie Obywatelskim w Starachowicach.
Krzyż Wolności i Solidarności
![Walczący z komunizmem odznaczeni Krzyżem Wolności i Solidarności [BIOGRAMY] - Radio Kielce](https://radiokielce.pl/wp-content/uploads/2022/03/wreczenie-krzyza-wolnosci-i-solidarnosci-ipn-20-02-2016-fot-grzegorz-boguszewski-001-083811.jpg "Walczący z komunizmem odznaczeni Krzyżem Wolności i Solidarności [BIOGRAMY] - Radio Kielce")
Jedno z najważniejszych odznaczeń dla ludzi walczących z komunizmem. Został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek prezesa IPN, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności oraz respektowania praw człowieka w PRL. Dotychczas w całym kraju to wyróżnienie otrzymało ponad 7 tysięcy osób. Krzyż Wolności i Solidarności wzorowany jest na Krzyżu Niepodległości z II RP.
