Jutro (sobota) narodowe czytanie. Cały kraj – jak długi i szeroki czytać będzie dramat Gabrieli Zapolskiej „Moralność pani Dulskiej”. To utwór, który piętnuje obłudę i zakłamanie. Jest w nim komizm i gorzka ironia.
W „Aktualnościach Dnia” dziś o tym, czy czytanie ma przyszłość?
Zapraszamy do godziny 9.00.
Kontakt do nas – 41 200 20 20 lub poranek@radio.kielce.pl.
*****
Dziś jest piątek, 3 września, 245 dzień roku.
Do końca roku zostało 120 dni.
Wschód słońca w Kielcach: 05:58
Zachód słońca w Kielcach: 19:17
Dzień trwa 13 godzin i 18 minut i jest krótszy od najdłuższego dnia w roku o 3 godziny i 5 minut.
Imieniny obchodzą: Gerard, Izabela, Szymon oraz Antoni, Bartłomiej, Bartosz, Bazylisa, Bronisław, Erazma, Feba, Gerarda, Grzegorz, Jan, Maryn, Maryniusz, Mojmir, Natalis, Przecław, Przedsław, Serapia
*****
Przysłowie na dziś:
„Wrzeszczy wrzesień, że już jesień”
*****
Nietypowe święta:
Dzień Wieżowców
*****
PIĄTEK, 3 WRZEŚNIA: KARTKA Z KALENDARZA, CZYLI CO DZIAŁO SIĘ NA ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ
1863 r. – RUDKA w gminie Kluczewsko: Zygmunt Chmieleński po dwutygodniowym odpoczynku w Chlewskiej Woli, koło Moskorzewa, ruszył w kierunku Przedborza. 3 września drogę zastąpiły moskale co rozpoczęło w okolicach Rudki (gmina Kluczewsko) bitwę. Kawaleria moskiewska zaatakowała straż tylną polskiego oddziału ale piechota powstańcza celnym ogniem przywitała napastników. Po stracie kilku ludzi konni wycofali się aby niebawem wrócić z posiłkami i artylerią. Rozpoczęła się walka pozycyjna, ale Chmieleński zdawał sobie sprawę, że przy moskiewskiej przewadze może zostać przyparty do Pilicy i rozbity. Oddział polski, nękany przez moskali, wycofał się do Przedborza i tam zatrzymał się na odpoczynek. Moskale nie odważyli się jednak powtórzyć atak.
1875 r. – urodził się Ignacy Manteuffel, w latach 1924-1927 wojewoda kielecki,
1929 r. – Kielce: odsłonięcie przed dworcem kolejowym pomnika Niepodległości, ufundowanego przez kolejarzy. Jest to dzieło studenta Politechniki Warszawskiej, Czesława Czapskiego, syna zawiadowcy stacji Kielce. Aktu odsłonięcia dokonali Prezydent Ignacy Mościcki oraz gen. Andrzej Galica reprezentujący Piłsudskiego.
1939 r.
– Borki – żołnierze Wehrmachtu mordują 7 osób,
– Lelów koło Koniecpola: około godziny 10 jednostki niemieckiego XV korpusu pancernego, posuwającego się w kierunku Kielc, natknęły się pod Lelowem na wycofujące się na wschód tabory konne polskiej 7. Dywizji Piechoty. Część taborów zostało rozbitych. Niemieckie siły skierowały się na zachód i zamknęły w lasach Złoty Potok polską dywizję.
W nocy z 3 na 4 września przez Lelów przebijali się z okrążenia żołnierze 25 pułku piechoty skupieni wokół pułkownika Adama Świtalskiego. Natknęli się oni na zaskoczony sztab drugiej dywizji lekkiej, który poniósł w czasie walki bolesne straty w kadrze oficerskiej.
1944 r. – RADOSZYCE: po stoczonych dzień wcześniej walkach o Radoszyce siły partyzanckie zdawały sobie sprawę, że należy spodziewać się przybycia niemieckiej ekspedycji. Jeszcze w nocy oddziały 2 ppLeg zajęły pozycje szykując się do walki. Plan walki oddziałów AK był następujący: II batalion 2 pp ma zaatakować miasteczko (ubezpieczenie ataku miał wystawić 3 pp Leg). Natomiast I batalion E. Kaszyńskiego „Nurt” miał obejść niemieckie pozycje i zająć stanowiska w okolicy Jakimowic i Grodziska. III batalion „Pochmurnego” pozostał w odwodzie.
Zgodnie z przewidywaniami do miasteczka dotarła niemiecka ekspedycja (oddziały stacjonujące w Krasocinie, Łopusznie i Włoszczowie). Siły te łącznie liczyły 15 oficerów i 550 szeregowych. Oddziały te natychmiast rozpoczęły przygotowania do egzekucji mieszkańców Radoszyc.
Wymusiło to działania AK. Kompanie „Zawiszy”, „Jędrusie” i świeżo utworzona kompania „Roga” natarły na miasteczko. Oddziały szybko podeszły do zabudowań a następnie w walce zdobywały teren. Gdy Niemcy zorientowali się, ze na ich tyły wychodzą kolejne jednostki AK podjęli decyzje o wycofaniu się z miejscowości.
Trudno jest ustalić straty poniesione przez Niemców drugiego dnia walki. Prawdopodobnie poległo ich 35. Do niewoli dostało się także co najmniej dwóch oficerów i czterech funkcjonariuszy SD z Włoszczowy (zapewne zostali zlikwidowani).
Po stronie polskiej było jedynie dwóch ciężko rannych i czterech lekko rannych, ale musimy tu tez uwzględnić 19 mieszkańców Radoszyc zamordowanych przez Niemców. Zniszczeniu uległa tez sama miejscowość.
PIĄTEK, 3 WRZEŚNIA: W POLSCE
1856 r. – na kanały mazurskie wypłynął pierwszy parowiec „Masovia”.
1881 r. – w Warszawie otwarto Teatr Nowy.
1920 r. – za okazane męstwo w wojnie polsko-bolszewickiej, Marszałek Józef Piłsudski odznaczył Orderem Wojennym Virtuti Militari gen. Władysława Sikorskiego, bohaterskiego dowódcę 5 Armii w czasie Bitwy Warszawskiej.
1939 r. – zakończenie trzydniowej bitwy pod Mławą. Lotnictwo niemieckie zatopiło w porcie helskim niszczyciela „Wicher” oraz stawiacza min „Gryf”. Wielka Brytania i Francja, wypełniając zobowiązania sojusznicze wobec Polski, formalnie wypowiedziały wojnę III Rzeszy, nie podejmując jednak żadnych działań zbrojnych.
1941 r. – W obozie Auschwitz dokonano pierwszej masowej egzekucji 600 radzieckich jeńców wojennych i 250 Polaków z użyciem cyklonu B.
1944 r – Oddział z Grupy AK „Kampinos” pod wodzą por. Adolfa Pilcha ps. „Dolina” (składające się głównie z żołnierzy Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego AK) dokonał w nocy z 2 na 3 września wypadu na wieś Truskaw, gdzie stacjonował kolaboracyjny, rosyjski batalion SS-RONA, zabijając od 91 do 250 Rosjan i raniąc 100, przy stratach własnych 10 zabitych i 10 rannych.
1973 r. – premiera filmu wojennego Hubal w reżyserii Bohdana Poręby.
1980 r. – podpisano porozumienia jastrzębskie.
PIĄTEK, 3 WRZEŚNIA: CO PRZYNIESIE DZIEŃ?
Godz. 09:00 – Warszawa: konferencja naukowa pt. „Trudny obowiązek czy twórcze wyzwanie? Praca w myśli prymasa Stefana Wyszyńskiego”, orgaznizowana w 120. rocznicę urodzin Prymasa Tysiąclecia i w 75. rocznicę wydania jego książki „Duch pracy ludzkiej”