Obraz autorstwa Moniki Żeromskiej, malarki, jedynej córki Stefana Żeromskiego, trafi do zbiorów Centrum Edukacji i Kultury „Szklany Dom” w Ciekotach.
– To wyjątkowy portret. Widnieje na nim Ewa Mickiewicz, wnuczka Marii i Jana Szczepkowskich – nietuzinkowych postaci w historii polskiej kultury – mówi Wojciech Purtak, dyrektor instytucji.
– Jan Szczepkowski, dziadek Ewy Mickiewicz, był cenionym rzeźbiarzem, uczniem Jacka Malczewskiego. Do jego najbardziej znanych dzieł należą płaskorzeźby wykonane na gmachu Sejmu RP. Artysta zdejmował też maskę pośmiertną Józefa Piłsudskiego oraz był autorem projektu jego sarkofagu. Po II wojnie światowej brał udział w rekonstrukcji zabytków warszawskich, m.in. pomnika Adama Mickiewicza przy Krakowskim Przedmieściu – opisuje.
Natomiast Maria Morozowicz-Szczepkowska była na początku XX w. popularną aktorką, którą można było spotkać na scenach teatralnych w Wilnie, Poznaniu czy w Krakowie. W 1913 roku po ślubie z Janem Szczepkowskim wycofała się z aktorstwa i rozpoczęła twórczość literacką.
Jak mówi Wojciech Purtak, szczególnym miejscem dla Szczepkowskich była Willa Waleria w podwarszawskim Milanówku, gdzie mieszkali i tworzyli. Dom ten stał się azylem dla Anny Zawadzkiej, partnerki Stefana Żeromskiego i ich córki, Moniki Żeromskiej.
– Gdy wybuchło Powstanie Warszawskie, Anna Zawadzka razem z córką Moniką uciekały z Warszawy kanałami i znalazły schronienie właśnie w Milanówku, u rodziny Szczepkowskich, gdzie mieszkały przez jakiś czas. Potem pojawia się ten świętokrzyski czas, kiedy po opuszczeniu Milanówka przeprowadziły się do Jędrzejowa, ale to już osobna historia – zaznacza.
Córka Szczepkowskich, Hanna Barbara Szczepkowska-Mickiewicz, zaprzyjaźniła się z Moniką Żeromską, panie były w podobnym wieku.
– Zresztą Hanna swojego męża poznała właśnie w towarzystwie Moniki, kiedy jako czternastoletnia dziewczyna brała udział w lekcjach tańca, zorganizowanych przez ich matki. Nastoletnia znajomość przetrwała lata. Naturalne stało się też, że Monika Żeromska miała bardzo dobry kontakt z córką swojej przyjaciółki, Ewą Mickiewicz – dodaje dyrektor „Szklanego Domu”.
Ponieważ Monika Żeromska często portretowała przyjaciół, ważne dla siebie osoby, więc na jednej z prac znalazła się też Ewa Mickiewicz, która ten obraz postanowiła przekazać do „Szklanego Domu”. Jak wyjaśnia Wojciech Purtak – tę decyzję podjęła, kiedy w ubiegłym roku była gościem Festiwalu Mediów i Sztuki Otwarte Książki w Ciekotach.
– Stwierdziła, że ma coś, co na pewno w „Szklanym Domu” będzie miało lepsze miejsce, niż w jej domu w Warszawie. Sama zwróciła się do nas z taką inicjatywą, że bardzo chętnie przekaże portret autorstwa Moniki Żeromskiej, ale jednocześnie, by kultywować pamięć o rodzinie Szczepkowskich – zaznacza.
Obraz zostanie uroczyście przekazany w sobotę, 4 września, podczas imprezy pod tytułem „Imieniny Stefana”. Wydarzenie rozpocznie się w „Szklanym Domu” w Ciekotach o godzinie 16.00. W programie znalazły się: otwarcie wystawy Moniki Handke „Światy barw”, spotkanie promujące nową książkę Barbary Wachowicz „Stefan Żeromski” oraz lektura dzieł Stefana Żeromskiego w wykonaniu laureatów prestiżowego tytułu Mistrz Mowy Polskiej. Będą to: aktorzy Grażyna Barszczewska i Jerzy Trela, lektorka Marta Szewczyk oraz leśnik Adrian Wiśniowski.
Monika Wincentyna Maria Żeromska urodziła się 30 maja 1913 roku we Florencji, a zmarła 5 października 2001 roku. Została pochowana na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie. Córka Stefana Żeromskiego i malarki Anny Zawadzkiej. Absolwentka Akademii Sztuki Pięknych w Warszawie wykonała ilustracje do kilku dzieł ojca. Malarka i pamiętnikarka. Po II wojnie światowej poświeciła się gromadzeniu spuścizny po rodzicach.