Dziś kulminacja obchodów 500-lecia powstania dzwonu „Zygmunt”. Po raz pierwszy zabrzmiał 13 lipca 1521 roku. Od tej chwili towarzyszy mieszkańcom w momentach szczególnie ważnych dla miasta i kraju.
– Fundator dzwonu, król Zygmunt I Stary, kazał go uruchomić w tym dniu z powodu ważnego w dawnej Rzeczpospolitej święta. To było w wigilię wigilii rozesłania apostołów, czyli na dwa dni przed 15 lipca. Wtedy obchodzono w dawnej Polsce uroczyście rocznicę zwycięstwa pod Grunwaldem. Wtedy to fundator dzwonu – Zygmunt Stary – kazał uderzyć po raz pierwszy w dzwon z okazji rocznicy. Tak Zygmunt został oddany na służbę liturgiczną, służbę państwu i służbę narodowi – przypomina dr Mieczysław Rokosz, historyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor monografii o słynnym kolosie.
Jest ich dwunastu. Kilkanaście razy w roku wspinają się po 144 schodach na Wieżę Zygmuntowską, by wziąć w ręce sznury i rozkołysać dzwon królów i króla dzwonów – największy i najsłynniejszy polski dzwon „Zygmunt”.
– Każde dzwonienie to wielkie przeżycie. Gdy dzwonimy, koncentrujemy się na tym, że zadzwonić bezpiecznie, mocno. Okoliczność, na którą dzwonimy, ma na nas wpływ. Są przykre uroczystości, gdy dzwon kogoś żegna. Dzwoni jednak też radośnie. Takie dzwonienia długo się pamięta. Dzwonię od 40 lat. Obliczyłem, że dzwoniłem już 1104 razy – mówi Andrzej Bochniak, mechanik dzwonu i dzwonnik od 40 lat.
Raz w roku dzwon „Zygmunt” poddawany jest kompleksowemu przeglądowi.
– Od 20 lat sprawuję całą opiekę i odpowiedzialność techniczną nad dzwonem. Co roku jest szczegółowy przegląd, smarowanie łożysk. Każde łożysko ma średnicę 30 cm i waży około 32 kg. Raz w roku wciskamy tam 200-300 gramów smaru. Dzwon ma 101 śrub. Każdą musimy sprawdzić. Jak tylko koledzy dzwonnicy dadzą znać, że coś skrzypi lub się rusza, od razu interweniujemy” – dodaje Andrzej Bochniak
Zygmunt waży blisko 13 ton i jest obecnie jedynym takich rozmiarów dzwonem w Europie poruszanym siłą ludzkich mięśni. Został odlany w 1520 roku przez ludwisarza z Norymbergi, Hansa Behama.
Dzwon „Zygmunt” będzie dziś bił przez 3 minuty o godzinie 21.00, później odpowiedzą mu wszystkie dzwony Krakowa. Wcześniej, o 17.00 spod Barbakanu wyruszy barwna parada, która przejdzie ul. Floriańską, przez Rynek Główny i ul. Grodzką pod Wawel.