W najbliższą niedzielę, 4 lipca, w Niestachowie odbędą się uroczystości 77. rocznicy zwycięskiego boju, który żołnierze Oddziału Wybranieckich stoczyli z wojskami niemieckimi 7 lipca 1944 r.
Jak wyjaśnia Dionizy Krawczyński, prezes Stowarzyszenia „Jodła”, upamiętnienie rocznicy zwycięskiego starcia jest szczególnie ważne w czasach, gdy pamięć o takich miejscach coraz bardziej zanika, wraz z odejściem kolejnych świadków i uczestników tych pamiętnych wydarzeń.
W obchodach udział weźmie szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Jan Józef Kasprzyk. Po zakończonej mszy świętej minister zabierze głos, a także będzie chciał uhonorować medalami „Pro Bono Poloniae” i „Pro Patria” żyjących jeszcze żołnierzy AK walczących w 1944 r.
Jak zaznacza prezes Stowarzyszenia „Jodła” to czy kombatanci pojawią się na miejscu nie jest pewne. Wiadomo natomiast, że w uroczystości wezmą udział delegacje z całego kraju, a w jej trakcie zostanie zainaugurowana kolejna edycja internetowego konkursu „Klub Odkrywców Miejsc Pamięci”.
– To właśnie takie zapomniane miejsca walk umieszczamy na specjalnej internetowej mapie. Na terenie województwa świętokrzyskiego jest już ok. 450 takich punktów. Teraz pojawi się następny. Chcemy zaproponować młodym ludziom swoistą przygodę z historią. Tak aby w czasie wakacji i we wrześniu odwiedzając te miejsca pamięci poznawali związaną z nimi historię – tłumaczy.
Uroczystości rozpoczną się mszą świętą w kościele Najświętszego Serca Jezusowego w Niestachowie o godz. 11.00. Po zakończeniu nabożeństwa nastąpi przemarsz pod budynek miejscowej szkoły podstawowej przed tablicę upamiętniającą bitwę stoczoną przez Oddział Wybranieckich, dowodzony przez Mariana Sołtysiaka „Barabasza”. W tym miejscu nastąpi złożenie kwiatów.
Obchody rocznicy zostaną zakończone odsłonięciem Panteonu Popiersi Represjonowanych Bohaterów, ale nie tych z czasów wojny. Będą to podobizny takich osobistości jak: kard. Stefan Wyszyński, ks. Jerzy Popiełuszko, Jan Olszewski, Anna Walentynowicz, Lech Kaczyński czy Kornel Morawiecki.
Bitwa Oddziału Wybranieckich z Niemcami została stoczona 7 lipca 1944 roku. Powracający na swój teren oddział partyzancki Armii Krajowej pod dowództwem Mariana Sołtysiaka „Barabasza” miał przechodzić przez wieś Niestachów. Wywiad AK ustalił, że Niemcy szykują tam zasadzkę. Podjęto szereg działań osłonowych, a sam oddział został ostrzeżony w Radlinie przez oczekującego tam Stanisława Kaczmarskiego (kierownik szkoły w Niestachowie). „Barabasz” podjął decyzję o przejściu przez wioskę. Doszło do walki, w wyniku której Niemcy wycofali się. Zabito kilkunastu Niemców, zdobyto jeden karabin maszynowy, trzy pistolety maszynowe oraz znaczą ilość amunicji i oporządzenia. Z pierwszego plutonu zginął Stanisław Litewka „Staszek”, a ranny został Aleksander Stępnik „Most”. Jeszcze przed świtem oddział opuścił wioskę, zabierając zabitego i rannego. Już w blasku słońca dotarto do Daleszyc, aby po krótkim odpoczynku powrócić do swoich obozowisk. Tego samego dnia wieczorem z wojskowymi honorami pochowano na cmentarzu w Cisowie poległego Józefa Litewkę ps. „Staszek”.