14 kwietnia po raz trzeci obchodzimy Święto Chrztu Polski. 1055 lat temu Mieszko I przyjął chrzest, a następnie rozpoczął się proces chrystianizacji.
Dr Cezary Jastrzębski, historyk Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach zaznacza, że data święta jest jedynie symboliczna. Nie można bowiem stwierdzić, że chrzest odbył się w Wielką Sobotę 14 kwietnia 966 roku. Z historycznego punktu widzenia nie wiemy dokładnie, kiedy Mieszko I został ochrzczony. Tego nie wiedzieli już pierwsi, którzy pisali o chrzcie Polski. Po raz pierwszy pisano 50 lat, a następnie 150 lat po tym wydarzeniu.
– Nie podawano wtedy nawet rocznej daty, nie mówiąc o dziennej – zwraca uwagę historyk.
Słynny kronikarz niemiecki Thietmar twierdził, że chrzest nastąpił po ślubie, czyli, że czeska księżniczka wyszła za mąż za poganina. Natomiast Gall Anonim podaje odwrotną kolejność. Przy czym obydwaj nie podali daty.
Według Cezarego Jastrzębskiego Najważniejszym źródłem, które jako jedne z pierwszych podaje datę chrztu jest „Rocznik Świętokrzyski Dawny”, związany ze Świętym Krzyżem.
W sanktuarium, możemy oglądać jego kopię, na której podana jest data.
– Tam jest napisane: „967 Mesco dux Baptisatur”, czyli „967 Mieszko książę ochrzczony”. Najstarszy dokument, który dotyczy tego wydarzenia podaje taką datę. Mamy więc kontrowersję – wyjaśnia historyk.
Kontrowersja nie wiąże się z tym, że jak się to często tłumaczy, był to błąd kopisty, choć taka hipoteza też jest brana pod uwagę. Jednak wielu badaczy uważa, że to jest właśnie data, która była uznawana za pewną. W tym dokumencie jest też informacja, że do Polski przybyła Dobrawa, czyli, że chrzest był po ślubie.
Kolejne źródło historyczne, jakim jest „Rocznik Świętokrzyski” podaje jako datę chrztu rok 965. Podobną informację znajdziemy też w Kronice Wincentego Kadłubka. Jednak od XIV aż do końca XIX wieku obowiązywała wykładnia Jana Długosza.
– Chrzest odbył się w 965 roku, w Gnieźnie. W tym samym roku do Polski przybyła też Dobrawa. Warto dodać, że niektórzy historycy uważają, że wydarzenie odbyło się w Pradze, a inni, że w Ratyzbonie – dodaje dr Jastrzębski.
Długosz spopularyzował też imię chrzestne Mieszka I. Uważał, że tym imieniem był Mieczysław. Przewijało się również imię Michał, czy Dagobert, jak podaje dokument Dagome iudex.
– Pod koniec XIX wieku słynny historyk Władysław Abraham sformułował koncepcję, która obowiązuje do dziś. Małżeństwo Mieszka i Dobrawy zostało zawarte w 965 roku, a chrzest odbył się rok później. On też stwierdził, że zapis w Roczniku „Świętokrzyskim Dawnym” był błędem kopisty – wyjaśnia.
Święto Chrztu Polski zostało ustanowione przez Sejm RP 22 lutego 2019 r.