Chronometr – nietypowy zegar, którego pomysłodawcą i wykonawcą był stolarz. Służył głównie w żeglarstwie. Jeden z egzemplarzy tego czasomierza znajduje się w opatowskim Muzeum Geodezji i Kartografii.
Mirosław Roszczypała, prezes GeoCentrum w Opatowie mówi, że pierwszy chronometr w 1759 roku skonstruował John Harrison, brytyjski cieśla i zegarmistrz samouk. Był to prawdziwy przełom.
– To precyzyjny zegar, który z dużą dokładnością potrafił odmierzyć czas. Dzięki niemu żeglarz na morzu, czy oceanie był w stanie z dokładnością do kilkunastu, czy kilkudziesięciu kilometrów określić swoje położenie – zaznaczył.
Do momentu powstania chronometru używano sekstantów, które określały jedynie szerokość geograficzną, a nadal był problem z dokładnym pomiarem czasu. Dziś mechaniczny chronometr nie jest używany z uwagi na rozwijające się w galopującym tempie nowe technologie, chodzi m.in. o GPS.
Chronometr to duży zegarek, przypominający te, które nosimy na przegubach dłoni. Posiada wskazówki, ma dodatkowe tarcze, pokazujące dodatkowe współczynniki. Zamknięty jest w drewnianym pudełku na specjalnych sprężynach, aby zamortyzować wstrząsy. Całość oparta jest na mechanice.
Opatowski chronometr był podarunkiem jednej z wyższych uczeni, z którą współpracuje Muzeum Geodezji i Kartografii. Nie był co prawda używany na morzach i oceanach, ale służył studentom do nauki.