Miłośnicy zimowych spacerów po lesie z pewnością nie raz zauważyli ślady zwierząt w śniegu. To właśnie zimą łatwiej jest dostrzec tropy przez nie pozostawione. To czas intensywnego poszukiwania pokarmu przez zwierzynę i walki o przetrwanie.
Jak informuje Paweł Kosin, rzecznik Nadleśnictwa Daleszyce, najbardziej spektakularne są ślady pozostawione przez duże ssaki, m.in. jelenie, sarny i dziki. Największe pozostawiają jednak łosie.
– Taki ślad może mieć nawet 10 centymetrów długości i niewiele mniej szerokości. Tropy zwierząt kopytnych przypominają takie półokrągłe raciczki. Zwykle zwierzęta jeleniowate zostawiają jakby dwa takie kształty, składające się w taki charakterystyczny trop – mówi.
Trochę mniejsze tropy pozostawiają po sobie jelenie, daniele i sarny. Jak dodał Paweł Kosin, również dość duże ślady zostawiają po sobie dziki, szczególnie większe i starsze osobniki. Odyniec może zostawić ślad mający nawet 8-10 centymetrów.
– Dla niesprawnego oka czasami może być problemem odróżnienie tropu dzika od jelenia, ale jeżeli uświadomimy sobie, że zwykle za tym głównym tropem, owalnym czy półokrągłym, są jeszcze zostawione dwa ślady punktowe, to już wiemy, że to dzik, ponieważ on ma tzw. szpile z tyłu, które zostawiają takie dodatkowe punkty – opisuje leśnik.
Paweł Kosin dodaje, że w ostatnim czasie w naszych lasach najwięcej emocji wzbudzają duże tropy drapieżników. Sporo osób zastanawia się, czy ślady, na które napotykają to trop wilka, czy dużego psa. Leśniczy podkreśla, że często różnią się one małymi detalami, dlatego istotne jest, aby trop był wyraźny.
– Mówiąc najprościej – chodzi o odcisk poszczególnych opuszków na łapie. Między opuszkami wilka można wyrysować znak „X”, natomiast u psa to zwykle bardziej wydłużony trop i nie pozwala wyrysować tego charakterystycznego znaku, ponieważ opuszki nachodzą na siebie – dodaje.
(mat. Lasów Państwowych)
Zwierzę możemy również rozpoznać po długości kroku, który stawia. I tak np. jelenie mają dłuższe kończyny niż dziki, dlatego odstępy pomiędzy ich tropami są większe.
Paweł Kosin podkreśla, że na początku, kiedy spadnie śnieg, zwierzęta starają się ruszać jak najmniej, dlatego na ślady ciężko natrafić. Po kilku godzinach zaczynają coraz więcej migrować w poszukiwaniu jedzenia. Leśnik zaznaczył, że od wczoraj udało mu się dostrzec już tropy m.in. saren, jeleni i dzików.
CZYJ TO TROP? (MAT. LASÓW PAŃSTWOWYCH)
(KLIKNIJ NA ZDJĘCIE, ABY POWIĘKSZYĆ)
OPIS ŚLADÓW NIEKTÓRYCH ZWIERZĄT LEŚNYCH (ŹRÓDŁO: NADLEŚNICTWO KARTUZY)
DZIK I JELEŃ SZLACHETNY
Tropy tych dwóch zwierząt są bardzo do siebie podobne. Na oba można natknąć się w głębi lasu. Główna różnica pomiędzy dwoma tropami polega na wyraźnym odbiciu szpil. Odbicie szpil jelenia w galopie łatwo odróżnić od odbicia szpil dzika, u dzika bowiem szpile są szeroko rozstawione, dłuższe i ostre.
Raciczki dzika są stosunkowo duże. Ponadto kształt szpil i ich odcisków jest półksiężycowaty, a racice są zawsze otwarte (przypominają literę V). Dzik stawia krótsze kroki niż jeleń (80 cm), zaś tropy mają 5-8 cm długości i 4-6 cm szerokości.
Tropy jelenia szlachetnego mają zarys owalny i około 8,5 cm długości i 7 cm szerokości. Tropy przypominają nieregularne łuki – od opuszka do czubka racicy są równomiernie łukowato zakrzywione. Tropy jelenia można czasem pomylić z tropami lochy, mają bowiem zbliżoną wielkość i kształt, ale zazwyczaj nie zawierają odcisku raciczek. Szpile jelenia wyrastają znacznie wyżej niż szpile dzika, a ich odcisk jest widoczny tylko na bardzo miękkim podłożu albo na śladach jelenia, który porusza się galopem.
SARNA
Tropy sarny można zaobserwować wśród śródpolnych zadrzewień i na granicy pola i lasu. Przypominają one tropy jelenia, są jednak przede wszystkim mniejsze i węższe: mają ok. 4,5 – 5 cm długości i 3-4 cm szerokości. Tropy sarny odróżniają się od tropów innych zwierząt kopytnych wyraźnym śladem przedniej krawędzi racic.
Kończyna przednia pozostawia wąski, owalny odcisk z lekko rozsuniętymi racicami, a tylna mniejszy odcisk, czubki jej racic są zwykle blisko siebie. Sarna porusza się zwykle stępem i długość jej kroku wynosi wtedy od 60 do 80 cm. Uciekając sarna zostawia odciski bardzo od siebie oddalone, z odchylonymi racicami i wyraźnie odciśniętymi szpilami.
LIS
Lis stawia ślady podobne do zostawianych przez małe psy (dla porównania załączamy ilustrację śladu psa). Są jednak dłuższe (5 cm) i węższe (3 cm), a palce wyraźnie do siebie przylegają. Zwierzę odciska również w śniegu pazury. Tropy lisa mają kształt elipsy, lekko zaostrzonej po jednej stronie, a środkowa opuszka ma trójkątny kształt.
Układ tropów zmienia się w zależności od rytmu i szybkości ruchów zwierzęcia. W chodzie tropy lisa tworzą linię, na której mniej więcej w równych odstępach znajdują się podwójne odciski kończyn. W biegu odciski nie nachodzą na siebie, ale układają się w pary leżące po obu stronach osi ruchu – mówi się wówczas, że lis sznuruje.
ZAJĄC SZARAK
Na tropy szaraka można natknąć się na łąkach i polach. Zająć porusza się następującymi po sobie skokami o różnej długości, w zależności od szybkości ruchu zwierzęcia. Pojedynczy odcisk ma kształt litery Y, jest długi i wąski – ma 5 cm długości i 3 cm szerokości. W śniegu zaobserwujemy odcisk czterech palców, gdyż piąty, wewnętrzny palec szaraka jest krótki.
Zając porusza się najczęściej skokami, przy których pozostawia charakterystyczny i stały układ tropów, nazywany czwórkowym. Każda grupa tropów składa się z czterech oddzielnych odbić, z których dwa mniejsze, leżące prawie na linii prostej to tropy przednich łap, a poprzedzające je dwa większe, to tropy tylnych. Tropy skaczącego zająca mogą być oddalone od siebie nawet o 2 metry.