M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Karp, pierogi z kapustą i grzybami czy zupa grzybowa to dania, które goszczą na wigilijnych stołach wielu Polaków. Niemal obowiązkowy jest także czerwony barszcz z uszkami. W niektórych zakątkach Polski zastępuje się go jednak barszczem białym. Tak jest m.in. w Kózkach w gminie Skalbmierz.
Czytaj również
Justyna Gałka-Mzyk z miejscowego Koła Gospodyń Wiejskich informuje, że biały barszcz zagościł na stołach wigilijnych mieszkańców Kózek około 80 lat temu. Co ważne bez białej kiełbasy, a z dodatkiem koziego sera.
– Dawniej praktycznie w każdym gospodarstwie była koza, stąd też nazwa miejscowości. Z mleka, robiło się ser. Ten ser był wykorzystywany do różnego rodzaju potraw. Barszcz biały był gotowany na zaczynie na bazie żyta – zaznacza.
Zaczyn robiono w glinianym naczyniu. Używano mąki i częściowo zmielonego ziarna żyta. Do tego dodawano cebulkę, czosnek i piętkę chleba. Całość przykrywano i odstawiano w ciepłe miejsce. Po pięciu dniach zakwas był gotowy.
– Następnie przygotowujemy sobie warzywa, najpierw ziemniaki kroimy w kostkę potem marchewkę, pietruszkę, seler i por. To wszystko podsmażamy na łyżce oliwy. Następnie wrzucamy do gotującej się wody. Dodajemy przyprawy takie jak ziele angielskie, liść laurowy, sól, pieprz i gotujemy do miękkości. Następnie zalewamy wcześniej przygotowanym zakwasem i wrzucamy namoczone wcześniej grzybki suszone – najczęściej podgrzybki i gotujemy – mówi.
Na koniec smak podbijamy śmietaną. Po nałożeniu barszczu na talerze dolewamy troszkę oleju rydzowego, następnie dodajemy kozi ser wcześniej pokrojony w kosteczkę i posypujemy lubczykiem świeżym bądź suszonym. Z biegiem lat, gospodynie zaczęły dodawać także groch.
Wigilijny barszcz biały to zupa prosta i szybka w przygotowaniu.
– Jadłospis kolacji wigilijnej przez lata ulegał zmianie, a popularne niegdyś potrawy odeszły w zapomnienie. Cieszę się, że możemy kultywować tradycje naszych potomków – mówi z kolei Aneta Ochenduszka z Kózek.
– Smak barszczu nieco kwaśny. Warzywa sprawiają, że staje się on jednak łagodniejszy niż tradycyjny barszcz wigilijny. Pewnie wszystko zależy od tego co komu smakuje. Mnie osobiście przypadł do smaku – zaznacza.
Warto dodać, że panie z Koła Gospodyń Wiejskich wystartowały z tą potrawą w ogólnopolskim konkursie organizowanym przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi ”Polska Wieś Smakuje”. Stworzyły film przedstawiając przepis i wyrób barszczu białego z kozim serem i olejem rydzowym.
