1 listopada, w Dzień Wszystkich Świętych wspominamy tych, których już nie ma wśród nas.
ANDRZEJ BORS
1 czerwca 2020 roku zmarł Andrzej Bors, wieloletni lektor, spiker i dziennikarz Polskiego Radia Kielce. Andrzej Bors urodził się w październiku 1938 roku. Pracę w Radiu Kielce rozpoczął w kwietniu 1967 roku, gdzie pracował – z przerwami – do emerytury w 2004 roku. Był inspektorem emisji, spikerem i inspektorem koordynacji programu. W międzyczasie współtworzył Agencję Radiowo-Telewizyjną „Fama” i był jej pierwszym redaktorem naczelnym. Ponadto był zatrudniony w Telewizji Kablowej Kielce w 1991 roku oraz w Agencji Produkcyjno-Handlowej „DO-Centa” w latach 1993-1994. – Był moim przyjacielem, jednak przede wszystkim był geniuszem mikrofonu – wspomina zmarłego redaktor Włodzimierz Rezner. – Był wspaniałym lektorem i artystą. Występował w kabarecie. Jednocześnie był sportowcem – wymienia. Jak dodaje, Andrzej Bors był osobą, na którą w razie potrzeby można było liczyć. Działał w Solidarności i nienawidził zła, które otaczało ludzi.
JACENTY CZAJKA
Radny powiatu sandomierskiego, wieloletni kierownik sandomierskiego oddziału Świętokrzyskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Kielcach, którym kierował przez 19 lat. Specjalista o wielkiej wiedzy z zakresu melioracji, zabezpieczeń przeciwpowodziowych i innych urządzeń. Zrealizował wiele ważnych inwestycji. Jacenty Czajka przez cztery kadencje był radnym powiatowym. W tym czasie pełnił funkcję przewodniczącego rady powiatu, był też członkiem zarządu powiatu, a ostatnio radnym. Przez wiele lat kierował miejskimi strukturami Polskiego Stronnictwa Ludowego. Zmarł 21 czerwca 2020 roku w Cichawce w powiecie bocheńskim, gdzie spędzał każdą wolną chwilę. Miał 71 lat. Został pochowany obok swojej żony na cmentarzu katedralnym w Sandomierzu.
PPŁK. HENRYK CZECH „ŚMIGŁY”
10 listopada 2019 roku, w wieku 94 lat, zmarł ppłk. Henryk Czech „Śmigły”. Urodził się 17 stycznia 1925 roku. W czasie II wojny światowej wstąpił do Szarych Szeregów, a następnie został żołnierzem I Kompanii I Batalionu 3 PP Legionów AK, był podkomendnym Antoniego Hedy „Szarego”. Brał udział w akcji rozbicia więzienia UB w Kielcach w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 roku. Potem dwa lata musiał się ukrywać przez UB, pod przybranym nazwiskiem Janusz Kowalski studiował w Szczecinie. W 1956 roku podjął pracę w Zakładach Metalowych MESKO w Skarżysku-Kamiennej. W roku 1980 został aktywnym członkiem NSZZ „Solidarność”. W latach 1990-1994 pełnił funkcję Radnego Rady Miasta Skarżyska-Kamiennej. Honorowy Obywatel Miasta Skarżyska-Kamiennej.
BOLESŁAW CZEKAJ
Zmarł w wieku 82 lat 20 października 2020 roku. Działacz opozycji antykomunistycznej, jeden z założycieli NSZZ „Solidarność” w Hucie Ostrowiec (dawniej Huta im. M. Nowotki). Był przewodniczącym Komisji Wydziałowej „Solidarności” w wydziale kolejowym. Bardzo lubił zwierzęta, w ostatnich latach hodował kozy. W 2007 roku Bolesław Czekaj z inicjatywy Krzysztofa Grabowca, a także Przemysława Gosiewskiego, odznaczony został przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Złotym Krzyżem Zasługi.
KSIĄDZ INFUŁAT PROFESOR STANISŁAW CZERWIK
Zmarł 4 października w wieku 88 lat, w 64. roku kapłaństwa. Były rektor i profesor Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. Urodził się 13 maja 1933 roku w parafii Trójcy Świętej w Jędrzejowie i tam został ochrzczony. Po ukończeniu liceum św. Stanisława Kostki wstąpił do seminarium w Kielcach. Święcenia prezbiteratu otrzymał 15 czerwca 1957 r. Rok później rozpoczął studia z teologii dogmatycznej i liturgiki w Rzymie, ukończone w 1963 r. W tym czasie był świadkiem ważnych i wielkich wydarzeń w historii Kościoła: pogrzebu Piusa XII, koronacji Jana XXIII, rozpoczęcia obrad Soboru Watykańskiego II i pogrzebu Jana XXIII. Po powrocie do diecezji przez prawie pół wieku wykładał liturgikę w Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach. Był również wykładowcą w Instytucie Liturgicznym w Krakowie oraz w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (obecny UKSW), gdzie w 1981 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego teologii. W 1982 roku został mianowany rektorem Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. Wtedy zrezygnował z pracy na uczelni w Warszawie, poświęcając się kierowaniu seminarium oraz pracy wychowawczej i dydaktycznej. Jak wspomina ks. prof. Tadeusz Gacia, całe życie księdza rektora było związane z seminarium duchownym w Kielcach. – Wykłady z liturgiki prowadził prawie przez pół wieku. Punktualność, uporządkowany ton wykładu, precyzja, nienaganna polszczyzna i kaligrafia -tego uczyły się od niego pokolenia dzisiejszych księży. Przez 12 lat był rektorem. To był czas stanu wojennego, bieda w kraju, a seminarium było wtedy największe w historii, liczyło ponad 200 alumnów. Niezwykłym wydarzeniem był dzień, kiedy w progu seminarium powitał Jana Pawła II – dodaje. Ks. prof. Stanisław Czerwik jest autorem ponad 200 artykułów naukowych i popularnonaukowych na temat liturgii. – Przetłumaczył z języka łacińskiego większość posoborowych ksiąg liturgicznych. Kiedy słyszymy w kościele teksty polskich modlitw liturgicznych, to jest to głównie jego praca. Ze śmiercią ks Stanisława Czerwika skończyła się w seminarium duchownym i kieleckim kościele pewna epoka – dodaje ks. prof. Tadeusz Gacia. Ks. prof. Stanisław Czerwik pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji w Kościele. Był m. in. członkiem Komisji Episkopatu Polski ds. Seminariów Duchownych, przewodniczącym Komisji Przygotowawczej ds. Liturgii Drugiego Polskiego Synodu Plenarnego, konsultorem Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Władze diecezjalne odznaczyły go godnością kanonika Kapituły Katedralnej Kieleckiej. Był prałatem Jego Świątobliwości, a w 2000 roku otrzymał od Jana Pawła II odznaczenie Protonotariusza Apostolskiego supra numerum (infułata). W 2013 roku otrzymał godność doktora honoris causa Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Prawie do końca życia prowadził własną pracę naukową w swoim seminaryjnym mieszkaniu. We wrześniu 2019 roku, coraz bardziej schorowany, przeniósł się do Domu Księży Emerytów w Kielcach.
KRYSTYNA DOBRZAŃSKA-SOBIERAJSKA
Zmarła 18 lipca 2020 roku w wieku 88 lat. Córka legendarnego mjr Henryka Dobrzańskiego „Hubala” – jednego z pierwszych dowódców partyzanckich w okresie II wojny światowej. Córka majora urodziła się 8 września 1932 roku w Plechowie. Przez całe życie czuła się emocjonalnie związana z gminą Kazimierza Wielka. 4 czerwca 2009 roku otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Kazimierzy. Gdy miała 8 lat, wybuchła wojna. W 1940 roku, opuściła Plechów. Spoczęła na cmentarzu w Gorzkowie w gminie Kazimierza Wielka.
JERZY DZIEDZIC
Zmarł 22 września 2020 roku w wieku 89 lat. Absolwent Techniku Budowlanego przy ul. Zgody w Kielcach. Był kierownikiem budowy takich obiektów, jak dworzec PKP (1971) i siedziby Polskiego Radia Kielce (1974). Jerzy Dziedzic, reprezentujący Kombinat Budownictwa Miejskiego, kierował także pracami budowlanymi Kieleckiego Centrum Kultury. Obiekt po 20 latach prac został oddany w 2002 roku. We wspomnieniach syna Adama, Jerzy Dziedzic cieszył się każdym dniem. Zawsze powtarzał, że rodzina jest najważniejsza, ale również z ogromnym zaangażowaniem podchodził do pracy zawodowej, realizując kolejne budowle.
STANISŁAW DUFAJ
Zmarł 29 sierpnia tego roku w wieku 91 lat. To ikona świętokrzyskiej muzyki ludowej. Od 1979 roki był pierwszym skrzypkiem i solistą Kapeli Ludowej „Buskowianie”. Stanisław Dufaj był Żołnierzem Batalionów Chłopskich, wiceprezesem Powiatowej Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych w Busku-Zdroju. Pracował zawodowo jako budowlaniec. Był także nauczycielem praktycznej nauki zawodu w Buskim Przedsiębiorstwie Budowlanym.
BOHDAN GUMOWSKI
7 kwietnia 2020 roku, po długiej i ciężkiej chorobie, zmarł redaktor Radia Kielce Bohdan Gumowski. Miał 76 lat. Bohdan Gumowski z Radiem Kielce związany był od 1971 roku, początkowo jako lektor, później jako dziennikarz. W latach 90. kierował Redakcją Publicystyki Kulturalnej. Prowadził audycje i programy związane z kulturą, historią, filozofią i etyką. We współpracy z dr Cezarym Jastrzębskim z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, przez 10 lat tworzył cykl audycji „Moc historii”, opowiadających o miejscach, zdarzeniach i ludziach związanych z regionem świętokrzyskim. Redaktor Bohdan Gumowski był autorem adaptacji radiowej „Popiołów” Stefana Żeromskiego na antenie Radia Kielce i innych powieści znanych autorów. Był reportażystą i reżyserem słuchowisk radiowych. Za reportaż „Życie zatoczyło koło” otrzymał III nagrodę w konkursie na Reportaż i Dokument Radiowy Polska i Świat. Bohdan Gumowski był członkiem Związku Literatów Polskich. Wydał zbiór opowiadań i słuchowisk „Gniazdo”. Wiele podróżował, dwukrotnie pielgrzymował z Francji do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela drogami: Camino Francaise oraz Camino Norte. Był także szybownikiem, żeglarzem i maratończykiem.
WALDEMAR KACUGA
Urodził się w1956 roku w Lemierzach w gminie Bałtów, zmarł 22 listopada 2019 roku w wieku 63 lat. Wieloletni naczelnik Wydziału Środowiska i Rolnictwa w Starostwie Powiatowym w Ostrowcu Świętokrzyskim, w latach 2006-2010 i 2010-2014 wiceprzewodniczący Rady Miasta w Ostrowcu Świętokrzyskim. Samorządowiec, a także pedagog i nauczyciel. Zmarł po ciężkiej chorobie.
KAZIMIERZ KUCHARSKI
Zmarł 31 marca 2020 roku w wieku 91 lat. Lekarz reumatolog, specjalista zasłużony za wkład w rozwój medycyny uzdrowiskowej w Busku-Zdroju. Z Buskiem związany od 1960 roku. W 1981 roku został inicjatorem, współzałożycielem i pierwszym prezesem Towarzystwa Miłośników Buska. W 1989 roku powołał do życia Fundacje Busko-Zdrój. W latach 2007-2008 pełnił funkcję naczelnego lekarza uzdrowiska Busko-Zdrój i Solca Zdroju, a także ordynatora i dyrektora Szpitala Uzdrowiskowego Krystyna. Dzięki niemu uzdrowisko Busko-Zdrój mogło w przychodni uzdrowiskowej otworzyć pracownię densytometryczną czyli do badań gęstości kości oraz poradnie osteoporozy. Za swą zawodową i społeczną aktywność został uhonorowany Odznaką Zasłużony dla Służby Zdrowia, Zasłużony dla Uzdrowisk Polskich, Zasłużony dla Powiatu, otrzymał też medal im. Wojciecha Oczki za zasługi dla Uzdrowisk i Balneologii oraz odznaczenie państwowe Krzyż Kawalerski Odrodzenia Polski.
ANDRZEJ KURZYK
Zmarł 24 października w wieku 81 lat. Prawnik Wodociągów Kieleckich. Ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracę w wodociągowej spółce rozpoczął w 1992 roku i pracował do ostatniego dnia życia. W 2004 roku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, a w 2014 roku Złotym Medalem za Długoletnią Służbę. Otrzymywał też wiele nagród i wyróżnień zakładowych. Od 1982 roku należał do Okręgowej Izby Radców Prawnych w Kielcach. – Był nie tylko doskonałym prawnikiem, ale wspaniałym człowiekiem, mogę powiedzieć, przyjacielem. Był niezwykle kompetentnym pracownikiem, oddanym firmie. Jeszcze w piątek omawialiśmy sprawy firmy. Dla Wodociągów Kieleckich Jego śmierć to niepowetowana strata. Pragnę złożyć w tym miejscu kondolencje rodzinie i znajomym mecenasa – mówi Henryk Milcarz, prezes Wodociągów Kieleckich. Prezes Milcarz wśród wielu osiągnięć zawodowych Andrzeja Kurzyka wspomina jego zwycięstwo w sporze przed sądem arbitrażowym w Paryżu z jednym z wielkich międzynarodowych koncernów. Chodziło o rozliczenie wielomilionowej inwestycji w Oczyszczalni Ścieków w Sitkówce. Dzięki tej wygranej wodociągowa spółka oszczędziła ponad 20 mln zł.
MARIAN MAJECKI
Urodził się 25 marca 1938 roku, zmarł 21 stycznia 2020 roku w wieku 82 lat. Prezes działającego przy Miejskim Centrum Kultury Chóru Ad Libitum, wokalista i autor piosenek. Pracował jako geolog m.in. w Warszawie, Toruniu i Ożarowie. Był jednym z pierwszych słuchaczy i osób rozwijających ostrowiecki Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Wyższej Szkole Biznesu i Przedsiębiorczości. Założył pierwszą sekcję śpiewaczą, chór Ad Libitum, który potem przeniósł się pod skrzydła MCK w Ostrowcu Świętokrzyskim. Z jego inicjatywy organizowane były przeglądy kolęd i pastorałek w kolegiacie św. Michała Archanioła. Z zamiłowania także pszczelarz. Swoją pasiekę miał w okolicy Krzemionek. Pochowany na cmentarzu komunalnym w Ostrowcu Świętokrzyskim.
KRZYSZTOF MARSZALIK
Zmarł 30 marca 2020 roku w wieku 63 lat. Twórca legendarnego turnieju siatkarskiego im. Złotej Drużyny Huberta Wagnera. Działacz ruchu olimpijskiego. Był także założycielem przy liceum Klubu Olimpijczyka Olimpionik. Trenował zespoły siatkarek i siatkarzy. Drużyny, które trenował zdobyły wiele nagród w czasie Pikniku Olimpijskiego 2019, między innymi w ogródku Tokio 2020. W 2016 roku otrzymał brązową odznakę „Za zasługi dla sportu” Ministra Sportu i Turystyki. Zasłużony mieszkaniec miasta, wielki miłośnik regionu i ambasador Ziemi Pińczowskiej.
ZYGMUNT MATUSZCZYK
Zmarł 1 maja 2020 roku w wieku 76 lat. Pińczowski przedsiębiorca, radny Rady Miejskiej i Rady Powiatu w Pińczowie. Społecznik i filantrop. Został uhonorowany tytułem Osobowość Gminy Pińczów Roku 2011. Był zaangażowany i wspierał ważne inicjatywy w mieście i gminie dotyczących sportu młodzieżowego, działalności kulturalnej, prac konserwatorskich w miejscowych kościołach. Wspierał większość szkół powiatu pińczowskiego oraz działania na rzecz rozwoju gospodarczego gminy. Koordynator kursów budowlanych, podstarszy Cechu Rzemiosł Różnych, członek Rady Izby Rzemieślniczej w Kielcach, uhonorowany wieloma nagrodami i odznakami w dziedzinie rzemiosła.
BOGDAN MIGAS
Zmarł 11 października. Działacz opozycji antykomunistycznej lat 80. Miał 66 lat. Od 1980 roku był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność”. We wsi Domaszowice zorganizował struktury Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych. Od 1981 roku pełnił funkcję przewodniczącego Koła Wiejskiego NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych w tej miejscowości. Od 1982 roku prowadził działalność w strukturach zawieszonego związku, m.in. w ramach grupy zajmującej się redagowaniem, wydawaniem i kolportowaniem biuletynów Komitetu Oporu Społecznego NSZZ „Solidarność” Regionu Świętokrzyskiego. Z uwagi na tę aktywność został internowany 1 września 1982 roku i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Kielcach, gdzie przebywał do 10 października 1982 roku. Po uchyleniu internowania kontynuował działalność opozycyjną. W okresie od 1983 roku do maja 1985 roku zajmował się sporządzaniem i rozpowszechnianiem nielegalnych wydawnictw, w tym pism: „KOS”, „CDN”, „WiS”, „Tygodnik wojenny” oraz „Kultura Niezależna”. Z powodu tych działań, 8 maja 1985 roku został zatrzymany i tymczasowo aresztowany. W akcie oskarżenia sporządzonym 30 września 1985 roku zarzucano mu przechowywanie i rozpowszechnianie biuletynów „KOS” i „CDN” oraz innych materiałów wykonanych metodą sitodruku na terenie Kielc, Krakowa i Domaszowic koło Kielc. 9 grudnia 1985 roku Sąd Rejonowy w Kielcach zmienił środek zapobiegawczy w postaci aresztu tymczasowego na dozór MO. 4 września 1986 roku Sąd Rejonowy w Kielcach umorzył prowadzone wobec niego postępowanie karne. Był także prezesem Świętokrzyskiego Komitetu Obrony Społecznej.
ROBERT MINKINA
Urodził się 19 kwietnia 1956 roku w Ostrowcu Świętokrzyskim, zmarł 1 czerwca 2020 roku. Wieloletni radny powiatu ostrowieckiego w kadencjach 2006-2010, 2010-2014, 2018-2023. Robert Minkina w obecnej kadencji był radnym niezrzeszonym, wcześniej był współtwórcą Stowarzyszenia Samorządność i Przedsiębiorczość w Ostrowcu Świętokrzyskim i z jego ramienia startował w poprzednich wyborach. Był założycielem Cechu Rzemieślników i Przedsiębiorców, honorowy jego prezes. W latach 90. był prezesem KSZO Ostrowiec. Działacz Solidarnościowy oraz dwukrotnie internowany w czasie stanu wojennego. Robert Minkina organizował wydarzenia o różnym charakterze, np. charytatywne, integrujące środowisko przedsiębiorców.
MAREK NOWAK
26 stycznia w wieku 58 lat zmarł Marek Nowak, pierwszy szef Wojewódzkiego Inspektoratu Transportu Drogowego w Kielcach. Był absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, Politechniki Świętokrzyskiej i Akademii Spraw Wewnętrznych w Warszawie. W policji pracował 15 lat popularyzując przepisy ruchu drogowego oraz zasady bezpiecznej jazdy. Był częstym gościem i ekspertem magazynu Auto Radio – Moto Radio w Radiu Kielce. W ostatnich latach zajmował się działalnością naukową i edukacyjną. Wykładał transport oraz logistykę na Politechnice Świętokrzyskiej i Uniwersytecie Jana Kochanowskiego. W 2014 roku kandydował z listy Prawa i Sprawiedliwości do Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, ale nie został wybrany.
MAREK OLSZEWSKI
10 kwietnia zmarł w Kielcach Marek Olszewski, honorowy członek i wiceprezes Automobilklubu Kieleckiego, budowniczy Toru „Kielce” w Miedzianej Górze, entuzjasta motoryzacji, sportów motorowych i turystyki motorowej. Marek Olszewski urodził się 21 marca 1939 roku. W wieku szkolnym grał w koszykówkę w trzecioligowym Zrywie Kielce. W czasie studiów na Politechnice Warszawskiej występował w lidze akademickiej. Na przełomie lat 60 i 70 zainteresował się sportem samochodowym. Był m.in. wicemistrzem zawodów „Caruso kierownicy” i popularyzatorem turystyki motorowej. Od 1975 roku był członkiem zarządu Automobilklubu Kieleckiego, pełniąc funkcję sekretarza, skarbnika, a następnie wiceprezesa. Należał do grona budowniczych Toru „Kielce” w Miedzianej Górze.
WALDEMAR PALUCH
Zmarł 12 kwietnia 2020 roku. W swoim życiu zawodowym związany był także z Hutą Ostrowiec, pełnił funkcję wiceprezydenta Ostrowca Świętokrzyskiego. Był absolwentem Liceum Ogólnokształcącego numer III imienia Władysława Broniewskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz Akademii Ekonomicznej w Krakowie. W latach 80. XX wieku pracował na ostrowieckiej hucie jako dyrektor, z kolei w latach 90. był wiceprezydentem miasta. W 2006 był współtwórcą stowarzyszenia Twój Ostrowiecki Samorząd. Grupa ta przejęła władzę zarówno w powiecie ostrowieckim, jak i w samym Ostrowcu Świętokrzyskim na dwie kadencje. Waldemar Paluch był starostą od 2001 roku, do 2014 roku pełnił funkcję członka zarządu powiatu ostrowieckiego. Następnie wycofał się z życia publicznego.
ANDRZEJ STANISŁAW PIĄTKOWSKI
28 listopada 2019 roku, w wieku 76 lat, zmarł Andrzej Stanisław Piątkowski, świętokrzyski działacz opozycji antykomunistycznej, przewodniczący Staropolskiego Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Kielcach. Był założycielem „Solidarności” w Zakładzie Inwestycji i Budownictwa „Samopomoc Chłopska” w Kielcach. Po wprowadzeniu stanu wojennego, do 1989 roku, zajmował się drukowaniem i kolportażem nielegalnych ulotek i wydawnictw w Kielcach. Współpracował z działaczami „Solidarności Walczącej”, Kieleckiego Komitetu Oporu Społecznego oraz Konfederacji Polski Niepodległej. Uczestniczył w spotkaniach patriotycznych i religijnych z udziałem działaczy zawieszonego związku NSZZ „Solidarność”. W 2018 roku Andrzej Stanisław Piątkowski został odznaczony przez prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a także Krzyżem Wolności i Solidarności przyznawanym na wniosek prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.
MAREK PONIEWIERKA
Zmarł 9 czerwca 2020 roku, był przewodniczącym Międzyszkolnej Komisji Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność w Staszowie. Przez 30 lat uczył w Szkole Podstawowej nr 2 w tym mieście jako nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej oraz informatyki. Autor wielu innowacji pedagogicznych. O stosowanych przez niego metodach nauczania pisała ogólnopolska prasa nauczycielska oraz regionalne media. Samorząd uczniowski wyróżniał go tytułem „Super Psora”. Był inicjatorem nadania szkole imienia Ignacego Jana Paderewskiego. Przez wiele lat prowadził szkolną stronę internetową. Pasją do dziennikarstwa zarażał uczniów. Dał się poznać jako dobry pedagog i wychowawca. Od 1994 roku pracę nauczycielską łączył z funkcją przewodniczącego Międzyszkolnej Komisji Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność w Staszowie. Działał w obronie prestiżu zawodu nauczyciela na rzecz poprawy warunków pracy w polskich szkołach. Przez 10 lat charytatywnie udzielał się w Bractwie św. Anny. Za osiągnięcia w pracy został odznaczony srebrnym krzyżem zasługi, srebrnym medalem za długoletnią służbę oraz medalem Komisji Edukacji Narodowej. Zdobywca wielu nagród ministerialnych, świętokrzyskiego kuratora oświaty, burmistrza miasta oraz dyrektora Szkoły Podstawowej nr 2. Marek Poniewierka zmarł nagle. Miał 57 lat.
PIOTR PYTKA
Urodził 23 lutego 1931 roku w Warszawie. Kilkadziesiąt lat mieszkał w Brodach w gminie Końskie. Był jednym z najstarszych sportowców w Polsce, który do 2014 roku czynnie uprawiał kolarstwo i duathlon oraz lekką atletykę. To czterokrotny mistrz Europy weteranów w duathlonie (dwukrotnie w Portugalii – 1996 i 2001 r., Głogowie – 1997 r. i Puławach – 1998 r.). Brązowy medalista MŚ weteranów w duathlonie w Rimini (Włochy, 2001). Wielokrotny mistrz Polski weteranów w duathlonie oraz kolarskich wyścigach górskich, szosowych i przełajowych. Mistrz Polski weteranów lekkiej atletyki w hali i na otwartym stadionie w chodzie na 3 km. Był kombatantem, żołnierzem Armii Krajowej w oddziale gen. Antoniego Hedy „Szarego”. W 1944 roku jako niespełna 14-letni chłopak został wcielony do Armii Krajowej jako łącznik. W latach 90. XX wieku był głównym inicjatorem, organizatorem Ogólnopolskiego Maratonu Kolarskiego Szlakiem Akcji „Burza” na trasie Końskie – Warszawa. Ostatnie miesiące życia spędził w Ośrodku Opiekuńczym w Wielkiej Wsi. Zmarł 5 lutego 2020 roku.
WOJCIECH ROKITA
Zmarł 18 marca w Kielcach. Miał 54 lata. Wybitny ginekolog. Profesor Wojciech Rokita od 2012 roku był świętokrzyskim konsultantem wojewódzkim ds. ginekologii i położnictwa. Kierował Kliniką Położnictwa i Ginekologii w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Kielcach, wykładał też w Collegium Medicum Uniwersytetu Jana Kochanowskiego. Dzięki staraniom Wojciecha Rokity w szpitalu na Czarnowie został otwarty ośrodek diagnostyki perinatalnej oraz jeden z najlepszych w Polsce ośrodków echokardiografii płodowej. Pod jego kierownictwem klinika ginekologii zyskała 3 stopień referencyjności, co oznacza, że leczone są tam najcięższe przypadki. Profesor Wojciech Rokita miał wiele zasług dla świętokrzyskiej ginekologii. Od 2012 roku był konsultantem wojewódzkim ds. ginekologii i położnictwa. Kiedy obejmował funkcję, jakość opieki perinatalnej w naszym regionie była najgorsza w Polsce. Wtedy na 10 tys. porodów umierało prawie 100 noworodków. Działania profesora doprowadziły do tego, że w 2016 roku, przy podobnie liczbie porodów umieralność spadła ponad trzykrotnie. Profesor Wojciech Rokita kierował także Zakładem Profilaktyki w Ginekologii i Położnictwie na Wydziale Lekarskim i Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. W 2018 roku został wybrany na stanowisko prezesa-elekta Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Pod jego kierownictwem Klinika Ginekologii i Położnictwa w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Kielcach otrzymała certyfikat akredytacyjny od Europejskiej Rady i Kolegium Położnictwa i Ginekologii. Przed Kielcami takim dokumentem wyróżniona została klinika w szpitalu w Berlinie, jedna z najlepszych w Europie. Wojciech Rokita był absolwentem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Lublinie. W 2012 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na Uniwersytecie Medycznym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Od 8 lat posiadał tytuł profesora nadzwyczajnego na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach. Natomiast w 2015 roku zdał Państwowy Egzamin Specjalizacyjny, uzyskując specjalizację w dziedzinie perinatologii.
JADWIGA SIENKIEWICZ
Zmarła 20 października 2020 roku. Wnuczkę pisarza, laureata literackiej Nagrody Nobla, Henryka Sienkiewicza. – Była zaangażowana w sprawy społeczne i polityczne. Oddany działacz Solidarności, w tym Solidarności Rolników Indywidualnych. Bardzo zaangażowana w pierwsze, częściowo wolne wybory. Była członkiem Unii Wolności zaangażowanym w odradzanie się demokratycznej Polski. W 2015 roku była uczestnikiem manifestacji przed urzędem wojewódzkim w Kielcach przeciwko łamaniu Konstytucji przez rządzących. Osoba z olbrzymimi zasługami dla Polski. Podczas II wojny światowej, jako młoda dziewczyna, walczyła w 4. Pułku Piechoty Legionów Armii Krajowej, ps. „Osa”. Brała udział w akcji „Burza”. Została odznaczona Krzyżem Partyzanckim za uratowanie ciężkiego karabinu maszynowego, który wyniosła spod ognia nieprzyjaciela – wspomina córka, Hanna Dziewanowska. – Mama była niesamowitą osobą. Przede wszystkim bardzo wesołą, o olbrzymim poczuciu humoru, pogodną do samego końca. Wspaniały człowiek, ale też wspaniała mama, która nie bez trudności wychowała i wykształciła mnie i mojego brata. Wyjątkowa osoba – podkreśla. Jadwiga Sienkiewicz miała 94 lata.
KSIĄDZ WITOLD STOLARCZYK
16 stycznia 2020 roku zmarł ksiądz Witold Stolarczyk, najstarszy kapłan diecezji kieleckiej, odznaczony medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Miał 99 lat. Urodził się w 1921 roku w Obiechowie. W czasie II wojny światowej wraz z rodzicami mieszkał w Dąbrowicy, w powiecie jędrzejowskim. Był łącznikiem w 74. Pułku Piechoty Legionów AK. W jego rodzinnym domu schronienie znalazła polsko-żydowska 6-osobowa rodzina. Za ich ocalenie, rodzice ks. Witolda oraz on sam zostali odznaczeni przez instytut Yad Vashem medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Po wojnie ksiądz Witold Stolarczyk wstąpił do seminarium. Święcenia kapłańskie przyjął w 1950 roku. Przez wiele lat utrzymywał kontakt z uratowanymi. Dzięki nim mógł także odwiedzić Ziemię Świętą. Ksiądz Witold Stolarczyk był proboszczem w Cisowie i przez 30 lat w Łanach Wielkich. W 1998 roku przeszedł na emeryturę, ostatnie 22 lata życia spędzając w Domu Księży Emerytów w Kielcach. – Wspominam go, jako człowieka bardzo mocno ukształtowanego przez historię. Gdy wybuchła wojna miał już 18 lat. Przystąpił do partyzantki, potem Armii Krajowej, prowadził tajne nauczanie dla miejscowych dzieci i młodzieży, wreszcie -aż do 1944 roku ukrywał z rodzicami żydowską rodzinę. To wszystko ukształtowało jego patriotyczną postawę – mówi ksiądz Jacek Karliński, dyrektor Domu Księży Emerytów. Dodaje, że ksiądz Witold był dumny z tytułu Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata, ale nie chwalił się tym. Najbardziej cieszył się, że wszyscy ukrywani przetrwali wojnę. Ksiądz Jacek dodaje, że ks. kan. Witold Stolarczyk był człowiekiem ciepłym i radosnym, mającym wiele pasji. – Jego wielką pasją, gdy pracował jeszcze jako proboszcz, było pszczelarstwo. Sam przygotowywał np. wspaniałe miody pitne. Uwielbiał fotografować, szczególnie przyrodę, ale dokumentował też wydarzenia społeczne. Do końca czytał codzienną prasę, i to bez okularów – wspomina ks. Jacek Karliński. Ksiądz Witold dokąd mógł, pomagał także różnym parafiom w pracy duszpasterskiej. Gdy dopisywało mu zdrowie, chętnie też opowiadał młodzieży szkolnej z Polski i Izraela o przeżyciach z czasów II wojny światowej. Zmarł w wieku 99 lat. Został pochowany w rodzinnej parafii w Obiechowie.
KRYSTYNA ŚCIWIARSKA
Zmarła 13 grudnia 2019 roku. Prezes Świętokrzyskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób Niepełnosprawnych, pierwszy świętokrzyski Kawaler Orderu Uśmiechu. Za swoją działalność otrzymała prestiżowe odznaczenie „Społecznika Roku” z rąk Wisławy Szymborskiej. Jako 16-letnia uczennica Szkoły Sztuk Plastycznych w Zamościu działała w Harcerskiej Organizacji Podziemnej tworzącej i roznoszącej antypaństwowe ulotki. Aresztowano ją, dwa tygodnie przesłuchiwano w Urzędzie Bezpieczeństwa, prawie rok spędziła w areszcie na Zamku Lubelskim. Utraciła prawa obywatelskie, co sprawiło, że dostała „wilczy bilet” i nie mogła studiować. Musiała zmienić otoczenie, wyjechała więc do rodziny na Kielecczyznę. Początkowo pracowała w Szkole Podstawowej w Chrustach, później jako plastyk w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach. W 1980 roku należała do grupy tworzącej Świętokrzyski Okręg Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. W 1989 roku zwolniono ją z Wojewódzkiego Domu Kultury. W styczniu 1990 roku założyła pierwszy w Polsce Świętokrzyski Klub Dzieci i Młodzieży Specjalnej Troski, by móc rozwijać u ludzi pokrzywdzonych przez los zainteresowania artystyczne. W 1994 roku założyła Świętokrzyskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych. Za swoją działalność otrzymała prestiżowe odznaczenie „Społecznika Roku” z rąk Wisławy Szymborskiej. Nagrodę przeznaczyła na plener plastyczny. Krystyna Ściwiarska miała 89 lat.
STANISŁAW ŚLIWA
20 grudnia 2019 roku, w wieku 85 lat, zmarł Stanisław Śliwa z Wodzisławia. Był lekarzem stomatologiem, bibliofilem, fotografem amatorem, kolekcjonerem malarstwa na szkle, rzeźby, pocztówek o motywach patriotycznych i ekslibrisów, społecznikiem oraz autorem licznych artykułów. Był jednym z założycieli Towarzystwa Przyjaciół Wodzisławia. Jak mówi Teresa Szwaczka, prezes Towarzystwa był prawdziwym kolegą i przyjacielem Towarzystwa Przyjaciół Wodzisławia. Pozostawił po sobie ogromny dorobek zapisków ora fotografii z których na co dzień korzystają. Jak podkreśliła był prawdziwą kopalnią wiedzy o historii Wodzisławia. Bardzo mu zależało na tym, aby Wodzisław odzyskał prawa miejskie. Stanisław Śliwa w sowim prywatnym domu w Wodzisławiu założył „Galerię pod Brzozą”, gdzie zgromadził mnóstwo pamiątek, eksponatów, dokumentów dotyczących Wodzisławia i okolic.
KS. CZESŁAW WALA
Ksiądz Czesław Wala urodził się 23 października 1936 roku w Rudniku nad Sanem. 7 czerwca 1964 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk sługi Bożego bp. Piotra Gołębiowskiego. W 1967 roku rozpoczął posługę wikarego w parafii w Krynkach koło Starachowic. Posługę pełnił często w oddalonej o 9 kilometrów od Krynek wsi Kałków, widząc trudności mieszkańców w dotarciu do świątyni postanowił zbudować tu kaplicę. Kolejno powstawały tu punkt katechetyczny, kaplica i życie duszpasterskie. Parafia w Kałkowie została erygowana 1 października 1981 r., a ks. Wala został jej pierwszym proboszczem. Rok później zrodziła się idea budowy sanktuarium maryjnego. Z czasem to miejsce stało się puntem spotkań ludzi pracy, członków Solidarności i centrum życia religijnego i patriotycznego. Przez lata przy Sanktuarium powstawały kolejne dzieł miłosierdzia, m.in. Wioska dla Dzieci Niepełnosprawnych, Dom dla Ludzi Starszych im. Sue Ryder, a w Rudniku nad Sanem sierociniec i Dom Dziecka. Szczególną opieką otoczeni byli głuchoniemi, a ksiądz Wala porozumiewał się z nimi w języku migowym. Ks. Wala był wielokrotnie nagradzany za swoją działalność duszpasterską. W 2018 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta Rzeczypospolitej Andrzeja Dudę.
ZYGMUNT WASZKA
Urodził się 29 kwietnia 1946 w Kochanówce (powiat lipski), zmarł 29 listopada 2019 roku w Warszawie. Ukończył Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Opolu. Nauczyciel w Technikum Hutniczo-Mechanicznym, inspektor oświaty. Od września 1980 w „Solidarności”, przewodniczący Komisji Okręgu Pracowników Oświaty i Wychowania w Ostrowcu Świętokrzyskim, od czerwca do sierpnia 1981 delegat na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Świętokrzyskiego, delegat na I KZD. Po 13 grudnia 1981 roku zaangażowany w działalność kolportażową; inwigilowany, wielokrotnie przesłuchiwany. W latach 1989-1990 przewodniczący Delegatury Zarządu Regionu w Ostrowcu Świętokrzyskim, 1989-1991 przewodniczący Komitetu Obywatelskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim. W latach 1990-1994 i 1998-2002 wiceprezydent miasta Ostrowca Świętokrzyskiego. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2007), Krzyżem Wolności i Solidarności (2019).
PRZEMYSŁAW WITEK
Urodził się 23 września 1947 roku. Nauczyciel związany z Krakowem i Kielcami. To między innymi dzięki niemu reaktywowano w 1981 roku Marsz Szlakiem Pierwszej Kompanii Kadrowej. Od 1968 roku studiował w Krakowie. Z racji znajomości swojego dziadka, byłego członka Organizacji Bojowej PPS, z legionistami Witek uczestniczył w czasie studiów w spotkaniach legionistów w Krakowie, a także w uroczystościach organizowanych przez nich na Wawelu, w szczególności w Krypcie Marszałka. Po zakończeniu studiów powrócił do Kielc i rozpoczął pracę, jako nauczyciel historii w Technikum Geologicznym w Kielcach. Jednocześnie aktywnie działał w opozycji demokratycznej. W czasie karnawału Solidarności był redaktorem pisma „Solidarność. Serwis Informacyjny Regionu Świętokrzyskiego”. Kontakty Przemysława Witka z czasów krakowskich owocują w tym czasie jeszcze jedną inicjatywą. To właśnie Witek oraz Jerzy Węglarski – technik budowlany zatrudniony także w poligrafii Zarządu Regionu w Kielcach, a także Robert Kulak – były uczeń Witka z „geologa”, współpracujący z redakcją świętokrzyskiego biuletynu Solidarności, postanowili reaktywować Marsz Szlakiem Pierwszej Kompanii Kadrowej. Udało się to w 1981 roku. Organizatorami marszu były zarządy regionów Solidarności z Małopolski i Świętokrzyskiego, przy współudziale Obywatelskiego Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego. Przemysław Witek zmarł 27 sierpnia 2020 r.
STEFAN WYCZYŃSKI
26 maja 2020 roku w wieku 87 lat roku zmarł Stefan Wyczyński, legenda muzyki ludowej. Był liderem i współzałożycielem Kapeli z Lubczy. Laureatem wielu festiwali i konkursów folklorystycznych, między innymi Spotkań z Folklorem w Busku-Zdroju, Ogólnopolskiego Festiwalu Folklorystycznego w Poznaniu, Ogólnopolskiego Przeglądu Kapel i Śpiewaków w Kazimierzu nad Wisłą. Był autorem niezliczonej ilości piosenek i przyśpiewek. W listopadzie 2019 roku otrzymał Złotego Gryfa Powiatu Jędrzejowskiego. Stefan Wyczyński w tym roku obchodziłby 70-lecie swojej pracy artystycznej.
FRYDERYK WYWIAŁ
Zmarł 31 marca 2020 roku. Był komendantem Hufca Pracy w Pińczowie. Pełnił tę funkcję przez 45 lat. Był oddanym pedagogiem i wychowawcą młodzieży, organizatorem spływów kajakowych, sportów obronnych, autorem wielu programów edukacyjnych z zakresu ekologii, resocjalizacji i sportu; mocno zaangażowany w autorskie projekty unijne na rzecz środowiska lokalnego. Młodzież darzyła pana Komendanta ogromną sympatią i zaufaniem. Był dla wychowanków autorytetem i wzorem do naśladowania.
ALFREDA ZAWIERUCHA-RUBAK
17 października 2020 roku zmarła Alfreda Zawierucha-Rubak, lekarz rodzinny, wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, radna sejmiku III kadencji, zastępca przewodniczącego Komisji Edukacji, Kultury i Sportu; członkini Komisji Zdrowia, Polityki Społecznej i Spraw Rodziny. Alfreda Zawierucha-Rubak, urodziła się 4 września 1956 roku w Bielinach. Z wykształcenia lekarz medycyny. Ostatnio pracowała jako dyrektor Zespołu Ośrodków Zdrowia w Górnie, była wojewódzkim konsultantem w dziedzinie medycyny rodzinnej. Była także związana ze wspólnotą Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej na Świętym Krzyżu. Jako lekarz przez lata opiekowała się oblatami, była honorowym oblatem od około 10 lat. To tytuł nadawany przez ojca generała zgromadzenia za pośrednictwem prowincjała Polskiej Prowincji osobom, które starają się żyć charyzmatem oblackim: wspomaga ubogich, interesuje się misjami pani Alfreda Zawierucha-Rubak była bardzo oddaną lekarką. Zasiadała w Radzie Społecznej Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach.
WIESŁAWA ŻYŁA
31 lipca 2020 roku zmarła Wiesława Żyła, z domu Czeska, redaktor naczelna „Gazety Starachowickiej”. Miała 75 lat. W latach 80. XX wieku była redaktor naczelną fabrycznej gazety „Budujemy Samochody”. Od 1992 roku współtworzyła zespół „Gazety Starachowickiej”. Najpierw jako sekretarz redakcji, później jako wydawca i długoletnia redaktor naczelna.
IRENA ŻUKOWSKA-RUMIN
Poetka i wieloletnia członkini Kieleckiego Oddziału Związku Literatów Polskich, była także cenioną polonistką IV Liceum Ogólnokształcącego w Kielcach. Irena Żukowska-Rumin to absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Warszawskiego i studiów podyplomowych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Była autorką scenariuszy lekcji „Lekcja polskiego” (1998), „Lekcja polskiego z oknem w tle” (2005) oraz kilkudziesięciu artykułów metodycznych i esejów publikowanych m.in. w: „Języku Polskim w Szkole Średniej”, „Inspiracjach Polonistycznych”, „Języku Polskim w Liceum”, „Kwartalniku Polonistycznym” i „4x Nobel”. Była autorką licznych publikacji metodycznych i esejów zamieszczonych w czasopismach: „Język Polski w Liceum”, „Język Polski w Szkole Średniej”, „Inspiracje Polonistyczne”. Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1994), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2000), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2002). Laureatka licznych nagród – Nagrody Ministra Edukacji Narodowej (pierwszego stopnia; 1994), Nagrody Prezydenta Miasta Kielce (1998), dwukrotna Stypendystka Ministerstwa Kultury (w 1999 i 2000 roku). Była członkiem ZLP i autorką wielu tomików poetyckich: „Pierrot” (1996), „Tryptyk” (1996), „Kolombina” (1999), „Sancho Pansa” (2003), „Emblema” (2008), „Alexandreis” (2011), „Rondo” (2014). Wiersze publikowała też w „Przemianach”, „Słowie Ludu”, „Ikarze”, „Świętokrzyskim Kwartalniku Literackim”, „Teraz”, „Radostowej” oraz w antologiach. Opracowała i wydała cztery tomiki poezji uczniowskiej. Była też poetką projektu „Sfotografuj wiersz – Zwierszuj fotografię”. Nie zdążyła z promocją najnowszego tomiku poezji, który zatytułowała „Pawana”. Zmarła w nocy z 11 na 12 września. Miała 70 lat.