M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Pokaźną kolekcją zegarów i urządzeń gnomonicznych dysponuje jędrzejowskie Muzeum im. Przypkowskich. Czy dziś jego właściciele będą mieli pracowitą noc związaną z przestawianiem urządzeń z czasu letniego na zimowy?
![W nocy możliwe burze z opadami deszczu [PROGNOZA POGODY]](https://radiokielce.pl/wp-content/uploads/2022/08/DJI_0370-120x86.jpg "Alert burzowy dla regionu. Służby w gotowości - Radio Kielce")
Jak informuje Jan Przypkowski, dyrektor muzeum, większość kolekcji stanowią zegary słoneczne, których jest ponad 400. Nie da się ich przestawić na czas letni lub zimowy. Jak tłumaczy dyrektor, wszystkie zegary słoneczne są tak obliczone, żeby odczytywać na nich godzinę według czasu zimowego.
– Zmiana czasu z zimowego na letni to wynalazek stosunkowo nowy. Pierwszy raz został zastosowany w czasie I wojny światowej przez Niemców, aby zmylić wroga. Później zmiana czasu miała powodować oszczędności w energii elektrycznej. Dawny pomiar czasu opierał się na czasie zimowym. Dla nas oznacza to, że wszystkie zegary, które prezentujemy w muzeum dziś w nocy wracają do tego czasu, do którego zostały przeznaczone i obliczone – podkreślił dyrektor.
Jan Przypkowski dodaje, że zegary słoneczne można podzielić na 40 typów, które wyprodukowane zostały od XVI do XX wieku. Są to zegary np.: norymberskie, augsburskie, paryskie, równikowe i wysokościowe.
13 zegarów słonecznych z bogatej jędrzejowskiej kolekcji znajduje się w Ogrodzie Czasu przy muzeum im. Przypkowskich. To największy ogród z zegarami słonecznymi jaki jest w Polsce. Są tam organizowane zajęcia muzealne dla dzieci i młodzieży, gdzie prezentowane jest działanie zegarów słonecznych.
Jak informuje Jan Przypkowski znajduje się tam m.in zegar, który należał do króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z 1777 roku oraz zegar wykonany przez Tadeusza Przypkowskiego z głazu narzutowego w 1924 roku. Najnowszy to zegar słoneczny wielokrotny, wykonany w 2014 roku. Posiada kilka tarcz zegarowych.
Do najciekawszych eksponatów Muzeum im. Przypkowskich zalicza się zegar słoneczny z armatką strzelającą w południe, z pierwszej połowy XIX wieku, wykonany w Paryżu przez Antoniego Chaveliera. To typowy zegar słoneczny z tarczą, na której odczytuje się godziny.
– Atrakcją jest to, że w południe promienie słoneczne przechodzące przez soczewkę padają w miejsce, gdzie znajduje się lont na armatce, nabijanej ślepym nabojem – dodał dyrektor Przypkowski.
W muzeum obok znaczącej kolekcji zegarów słonecznych i przyrządów gnomonicznych znajduje się również kilkadziesiąt zegarów mechanicznych. Między innymi XVIII-wieczny zegar karetowy w oprawie ze skóry jaszczurki, zegary Thomasa Tompiona – ojca angielskiego zegarmistrzostwa czy Antoniego Pateka. Ponadto w kolekcji jest zegar z kamienia wykonany przez Antoniego Chęcińskiego z Wrocławia w 1797 roku, jako jego praca dyplomowa, a także zegar karciany w formie kuli zwisającej z sufitu, u którego tarcza zegarowa umieszczona jest od dołu. Był on przeznaczony, aby wisieć nad stolikiem do gry w karty.
Najstarszymi obiektami w kolekcji Muzeum Przypkowskich są: zegar słoneczny poziomy z końca XVI wieku wykonany przez Erazma Habermela oraz XVII-wieczna klepsydra wodna wykonana z majoliki.
![W nocy możliwe burze z opadami deszczu [PROGNOZA POGODY]](https://radiokielce.pl/wp-content/uploads/2022/08/DJI_0370-350x250.jpg "Alert burzowy dla regionu. Służby w gotowości - Radio Kielce")
