M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Na Wykusie odbyły się uroczystości upamiętniające żołnierzy Jana Piwnika „Ponurego” i Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta”. Spotkanie wykusowe od lat gromadzi policjantów, żołnierzy, leśników, harcerzy i środowiska patriotyczne.
Czytaj również
Przed godziną 16 na polanę weszły poczty sztandarowe, uroczystość rozpoczęła się podniesieniem flagi na maszt i hymnem narodowym. W tym roku obchody wyjątkowo odbywają się jesienią, a nie w czerwcu, przyczyną jest epidemia koronawirusa, ale termin nie jest przypadkowy dla żołnierzy z leśnej twierdzy – przypomina doktor Marek Jedynak z kieleckiej delegatury IPN.
– Tu w 1957 roku, tuż po okresie stalinowskim, dawni podkomendni Ponurego i Nurta postawili kapliczkę z Matką Boską Bolesną, a na tablicach umieścili pseudonimy 150 towarzyszy broni. Początkowo spotykali się tu w październiku, a dopiero od 1969 roku – w czerwcu, w rocznicę śmierci Ponurego – dodaje.
Partyzanci przygarnęli także opozycję z lat osiemdziesiątych. To powodowało rozszerzanie się środowiska wykusowego. W latach siedemdziesiątych na polanie nieopodal Wąchocka było corocznie około 700 osób, a dziesięć lat później, w czerwcu przychodziło już 10 tysięcy. Powtórny pogrzeb Ponurego w 1988 roku zgromadził, według raportów Służby Bezpieczeństwa, około 30 tysięcy ludzi, a raporty te były zaniżane. Od lat dziewięćdziesiątych opiekę nad polaną przejęli harcerze i to oni stali się spadkobiercami partyzantów.
Dziś na Wykusie odprawiona została msza święta w intencji Eugeniusza Kaszyńskiego i jego żołnierzy, po niej zostanie wręczony medal dwóm policjantom, którzy wyróżnili się podczas służby.
– Dla mnie jest największym zaszczytem, że ja, żołnierz wyklęty, który uciekł z transportu na nieludzką ziemię, mogę się z wami spotkać i cieszyć się z wolnej ojczyzny – mówił podkomendny legendarnego „Nurta”.
Rozmową z żołnierzami Tadeusz Barański kontynuował tradycję wykusową – przypomina jeden z organizatorów Rafał Obarzanek.
– Kiedyś po uroczystości partyzanci siadali przy ognisku z młodzieżą i opowiadali o swoich przeżyciach. Dziś jest ich coraz mniej, tym bardziej cieszymy się, że „Tatar” był dziś z nami – dodał.
Podczas uroczystości dwaj policjanci zostali wyróżnieni Honorową Policyjną Odznaką Zasługi im. Jana Piwnika „Ponurego”. W tym roku dostał ją inspektor Artur Bielecki, komendant wojewódzki policji w Lublinie za rozwagę, mądrość i kierowanie działaniami policji, które doprowadziły do poprawy bezpieczeństwa i dzięki którym umocnił się autorytet policji. Drugim wyróżnionym był sierżant sztabowy Kamil Michalski z Końskich za nieprzeciętną odwagę podczas wykonywania obowiązków zawodowych. W czasie pożaru w miejscowości Gatniki wyniósł z płonącego domu starszą, niepełnosprawną kobietę, bezpośrednio narażając swoje życie. Dotychczas odznakę honorową dostało 37 policjantów z Polski i zagranicy.
Obecny na uroczystości wojewoda świętokrzyski Zbigniew Koniusz podkreślał, że niezwykła jest możliwość spotkania z podpułkownikiem Tadeuszem Barańskim.
– To nieprzeciętny człowiek, który udowadnia, że tu, na Wykusie byli najszlachetniejsi z Polaków, a dzięki nim możemy żyć w bezpiecznym, wolnym kraju – mówił.
Marszałek Andrzej Bętkowski wspominał, że jako dziecko przychodził na Wykus z ojcem.
– Uroczystość zmienia się z roku na rok, ja jeszcze pamiętam, jak przychodzili tu żołnierze walczący podczas II wojny światowej, dziś jest tylko jeden z nich. Tym bardziej należy podtrzymywać pamięć o ich dokonaniach – zaznaczył.
Z kolei wiceminister spraw zagranicznych Piotr Wawrzyk podkreślił, że Wykus, to symbol polskiego patriotyzmu, walki w momencie, kiedy wydawało się, że ona nie ma szans na powodzenie oraz poświęcenia własnego życia.
