Złożeniem kwiatów na cmentarzu na „Zawięzieniu”, a następnie uroczystą mszą świętą w intencji poległych za ojczyznę rozpoczęły się w Pińczowie główne obchody 81. rocznicy wybuchu II wojny światowej.
Nabożeństwo odprawione zostało w kościele parafialnym pw. Św. Jana Apostoła Ewangelisty. Następnie uczestnicy uroczystości przeszli na plac przed Muzeum Regionalnym, gdzie nastąpiło zaprezentowanie ręcznie malowanego banneru upamiętniającego tragiczne wydarzenia wojenne Pińczowa od 1939, aż do wyzwolenia w 1945. Projektantem baneru jest Dariusz Greń, pracownik muzeum, a wykonawcą Elżbieta Wróbel. Jak mówi, znalazło się na nim to, co najcenniejsze dla mieszkańców Pińczowa, a co podczas wojny zostało najmniej zniszczone, a mianowicie zabytki. 26-metrowy baner został namalowany w niespełna tydzień.
– Baner ukazuje m.in. wkroczenie Niemców do Pińczowa, Katyń, gdzie zginęli oficerowie pińczowscy, zasadzka w lesie skrzypiowskim, a także wypędzenie Żydów z naszego miasta. Wyeksponowaliśmy także nasze zbiory, np. łuski po działach armatnich, nosze, aparaty telefoniczne, karabiny – wylicza.
Justyna Dziadek, dyrektor Muzeum Regionalnego podkreśla, że 1 września 1939 roku to data bardzo ważna dla Pińczowa.
– Na początku września Niemcy wkroczyli do Pińczowa. W ponad 80 proc. miasto uległo zniszczeniu. Ludzie stracili tutaj swoje domy, swoje rodziny, stracili swoją tożsamość, ale przede wszystkim stracili to, co mieli najcenniejsze, swoje życie – mówi.
Włodzimierz Badurak, burmistrz Pińczowa zaznacza, że uroczystości rocznicowe są po to, aby oddać hołd wszystkim, którzy zginęli, zostali bestialsko zamordowani w czasie II wojny światowej. Przypomina, że około 6 mln obywateli Polski wówczas straciło życie. 80 proc. była to ludność cywilna.
– Trudny był to okres. Okupanci z góry założyli, że mają unicestwić naród polski i prowadzili planowane ludobójstwo, które również objęło nasz region, Pińczów, powiat pińczowski – podkreśla.
Uroczystości zakończyła prelekcja Dariusza Grenia z Muzeum Regionalnego „Wrzesień 1939 w Pińczowie”. Dla uczestników wydarzenia przygotowano wojskową grochówkę.
W 1944 roku działała na tym terenie rozbudowana siatka partyzancka. Udało się utworzyć skrawek niepodległości – Republikę Pińczowską. Tysiąc kilometrów kwadratowych wyzwolono spod okupacji niemieckiej dzięki współpracy ponad podziałami. Tego historycznego wyczynu dokonali żołnierze: Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i Armii Ludowej. Polską administrację udało się utrzymać od 24 lipca do 15 sierpnia 1944 roku, po czym Niemcy rozbili namiastkę wolnego państwa polskiego.