Centrum kultury żydowskiej, ale także miejsce pamięci o historii i edukacji – takie przeznaczenie będzie miała odrestaurowana synagoga w Chęcinach. Trwają przygotowania do remontu tego pochodzącego z XVII wieku obiektu.
Burmistrz Chęcin, Robert Jaworski wyjaśnia, że budynek ten odgrywał ważną rolę w historii miasta. Jest symbolem czterowiekowej historii Żydów, którzy mieszkali w tym mieście, ale nie tylko.
– Również w okresie powojennym pełnił on rożne funkcje w naszym mieście. Tu mieściło się między innymi kino, odbywały się sesje rady miejskiej i spotkania z mieszkańcami, był dom kultury, ale również przez pewien czas funkcjonował Urząd Miasta i Gminy w Chęcinach – wymienia.
Działania związane z synagogą trwają już od kilku lat, a jedną z ważniejszych kwestii była sprawa własności tej budowli.
– Dążyliśmy do tego, by ten obiekt, który jest bardzo ważnym ogniwem historii naszej gminy, uratować od zniszczenia, dlatego przez kilka lat staraliśmy się przede wszystkim uregulować stan prawny. Długo prowadziłem dyskusje z gminą żydowską w Katowicach – wyjaśnia burmistrz.
Odnowienie synagogi będzie kolejnym krokiem w rewitalizacji miasta. W ostatnich latach świetność odzyskały między innymi zamek królewski, ratusz, renesansowa Niemczówka, a także rynki. Jak podkreśla Robert Jaworski, mieszcząca się niemal w centrum bożnica mogłaby stanowić kolejną atrakcję turystyczną.
– Może w tym momencie nie jest to priorytetowe zadanie dla naszej gminy, ale nie ukrywam, że ważne, biorąc pod uwagę naszą strategię rozwoju pod względem turystycznym. Dążymy zatem do tego, by po pierwsze uratować ten obiekt od zniszczenia, ponieważ dach uległ uszkodzeniu, powstały zawilgocenia ścian, pewne elementy zaczęły już odpadać, a po drugie zrobić z niego miejsce, do którego zaglądaliby odwiedzający Chęciny – mówi.
Burmistrz wyjaśnia, że z bożnicą są związane konkretne plany.
– Chcemy, żeby w tym obiekcie powstało centrum kultury żydowskiej, które będzie edukować przyszłe i obecne pokolenia. Turyści otrzymają tu informacje na temat kultury żydowskiej, obyczajów, tradycji. Ten obiekt będzie też uczył tolerancji wobec innych religii, czy kultur – podkreśla.
Zakończyły się przedprojektowe prace sondażowe synagogi zlecone przez konserwatora zabytków, obejmujące między innymi inwentaryzację architektoniczną, ekspertyzy techniczno-konstrukcyjne i mikologiczne. Anna Żak, wojewódzki świętokrzyski konserwator zabytków wspiera burmistrza w podjętych działaniach.
– Jest to przykład architektury danego okresu. Co prawda ta tradycyjna architektura została trochę przebudowana, ale to wcale nie umniejsza wartości obiektu, ponieważ wiele zabytków ma swoje nawarstwienia. Jeśli obiekt byłby przywrócony do dawnego wyglądu, to jest to ogromna wartość. Największą trudnością będzie zdjęcie warstw z głównej sali, sali modlitw, która została podniesiona ze względów użytkowych, ale będę chciała, żebyśmy wrócili do starego poziomu – mówi.
Inwestycja została oszacowana na ponad 5 mln zł. Chęciny pozyskały 95 proc. kosztów ze środków unijnych. Otrzymały także wsparcie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Rozpoczęcie prac jest planowane w przyszłym roku.