Żyjące w rzece Czarna minogi, to bezkręgowce przypominające nieco węgorza, którymi zainteresowali się naukowcy. Minogi nie chorują, są na ziemi od 500 mln lat i jak się okazuje, mają wyjątkowy układ odpornościowy, którego poznanie może podsunąć nowe rozwiązania w leczeniu ludzi. To ciekawe zwierzę będące niegdyś przysmakiem jest obecnie zagrożone wymarciem.
Naukowe eksperymenty z minogami prowadziła w Stanach Zjednoczonych grupa naukowców pod przewodnictwem prof. Maxa D. Coopera. Wyniki badań opublikowano w magazynie Nature Publishing Group w 2008 roku. Dowiadujemy się, że system immunologiczny np. ludzi i innych ssaków uczy się rozróżniania swoich komórek od obcych np. mikrobów. Kiedy ta umiejętność słabnie, pojawiają się choroby autoimmunologiczne, alergie. Minogi w tym względzie lepiej sobie radzą od ewolucyjnie młodszych zwierząt. Rozpoznają antygeny, czyli groźne substancje i silnie wiążą się z nimi, ale na innej zasadzie niż np. ludzkie przeciwciała. Znalezienie odpowiedzi, w jaki sposób działa ich system immunologiczny może pomóc np. w leczeniu nowotworów.
Zbigniew Fijewski, przyrodnik z Mazowiecko-Świętokrzyskiego Towarzystwa Ornitologicznego prowadzący obserwacje na rzece Czarna, informuje, że w Polsce występują 4 odmiany minoga. Mają od kilkunastu centymetrów długości do 50 cm. Tutaj występują jedynie mniejsze odmiany – minóg ukraiński i strumieniowy.
– Na odcinku rzeki Czarna, gdzie w miarę licznie występuje pomiędzy Janowem a Sielpią, można szacować, że jest około 600-1200 osobników – mówi.
Odmiany większe, czyli minóg rzeczny czy morski, który występuje przy ujściu dużych rzek, był niegdyś w Polsce przysmakiem.
– To są gatunki, które w jadłospisie były kiedyś traktowane jako przysmak. We Francji do dzisiaj łapie się minoga morskiego w niedużych ilościach i traktowany jest w restauracjach jako rarytas. Tamte gatunki są duże – dodaje Zbigniew Fijewski.
W kulturze, kulinarne przeznaczenie tego zwierzęcia zachowało się w tytule filmu „Cafe pod Minogą” Bronisława Broka, komedii z lat 50., gdzie minogi są polskimi ośmiorniczkami.