Cmentarz Stary w Kielcach jest najstarszą nekropolią na terenie miasta, na której nadal chowani są zmarli. Data jego powstania nie jest dokładnie znana, ale historycy przyjmują, że stało się to między 1801, a 1805 rokiem.
Teren, na którym leży Cmentarz Stary należał wcześniej do folwarku biskupiego Psiarnia, który został poddany upaństwowieniu pod koniec XVIII wieku, a nekropolia została utworzona na skutek zarządzenia ówczesnych władz austriackich, które ze względów sanitarnych nakazywały grzebanie zmarłych poza granicami miasta.
Jak informuje Krzysztof Myśliński z Muzeum Historii Kielc, najstarsza jego część to tzw. „górka”, na której stoją kaplice.
– Kielecki Cmentarz Stary należy do elity zabytkowych cmentarzy ze względu na wiek, ciągłość funkcji, a także na bardzo dużą liczbę starych, często bardzo cennych nagrobków oraz na dużą liczbę zasłużonych dla Kielc i całego regionu osób, które spoczęły na tym cmentarzu – mówi Krzysztof Myśliński.
Jak dodaje, na kieleckim Cmentarzu Starym pochowani są nie tylko Polacy.
– Najstarsze groby, które się zachowały, to te z lat dwudziestych XIX wieku i można je oglądać przy kaplicach. W przeważającej liczbie wykonane są z żeliwa. Możemy tam spotkać nazwiska niemieckich i angielskich inżynierów, którzy przyjechali budować przemysł metalowy na kieleckim Białogonie. Tu zmarli i zostali pochowani. Ich nagrobki wykonane są właśnie z żeliwa – dodał Krzysztof Myśliński.
Cmentarz Stary przez wiele lat był rozbudowywany i obecnie składa się z 14 mniejszych wydzielonych cmentarzy i kwater. Na jego terenie spoczywają znane i zasłużone dla regionu osoby. Swoje miejsca pochówku mają tutaj m.in.: rodzina Sztumpfów – przedsiębiorców i założycieli obecnego teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, rodzina Karschów – właścicieli browaru, a także Zbigniew Kruszelnicki – porucznik Armii Krajowej, Antonina Marcela-Gombrowicz – matka pisarza Witolda Gombrowicza oraz Leon Pająk – porucznik Wojska Polskiego, obrońca Westerplatte, odznaczony Orderem Virtuti Militari.
Na cmentarzu pochowani są także żołnierze biorący udział w wojnach napoleońskich, powstaniach: listopadowym i styczniowym, członkowie Armii Krajowej.
Najstarszy kielecki cmentarz, na którym jednak nie dokonuje się już pochówków znajduje się przy kościele świętego Wojciecha.