M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Krzyże Wolności i Solidarności, jedno z najważniejszych odznaczeń dla ludzi walczących z komunizmem zostały dziś wręczone grupie mieszkańców byłego województwa kieleckiego.
Jarosław Szarek, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, wręczając odznaczenia podkreślał, że ziemia świętokrzyska ma szczególne miejsce na mapie walki o niepodległość naszego kraju.
– Do takich działań potrzeba przede wszystkim odwagi. Osoby dziś wyróżnione ryzykowały nie tylko swym własnym bezpieczeństwem, ale także bezpieczeństwem bliskich i rodzin. W całym kraju, Krzyż Wolności i Solidarności otrzymało już prawie 7 tysięcy osób. Dzisiaj wszyscy korzystamy z tego, że te osoby wówczas stawiły opór. Byli niepokorni nie dali się złamać – zaznacza.
Zdaniem prezesa IPN, osoby nagrodzone do końca wierzyły w uniwersalne przesłanie Solidarności, upominanie się o prawdę, wolność i sprawiedliwość.
– Myślę, że ci bohaterowie nie przewidywali, iż za swoje czyny będą dziś nagradzani, a ich działania na Kielecczyźnie, m.in. drukowanie ulotek, czy podziemnych gazetek skończą się tak gigantycznym zwycięstwem. Drugi raz w XX wieku odzyskaliśmy niepodległość. Upadł Związek Sowiecki, który odbierał wolność milionom ludzi. Dzięki temu dziś możemy żyć w wolnej Polsce, możemy swobodnie podróżować, cieszymy się z obecności w NATO, możemy graniczyć z niepodległą Ukrainą, Białorusią, Litwą. To chyba nawet nie były marzenia tamtego pokolenia, a jest to przede wszystkim ich zasługa – mówi Jarosław Szarek.
Jednym z wyróżnionych Krzyżem Wolności i Solidarności jest m.in. Wojciech Przybylski, obecnie dyrektor szpitala w Końskich, a w latach osiemdziesiątych, działacz Solidarności. Jak zaznacza, dzisiejsza uroczystość to dla niego szczególne wyróżnienie.
– Swoją działalność rozpocząłem już na studiach, przy tworzeniu Niezależnego Zrzeszenia Studentów. To dla mnie zaszczyt, że moja działalność została dostrzeżona. Krzyż Wolności i Solidarności to nagroda dla zwykłych ludzi, którzy uczestniczyli w działaniach opozycyjnych nie rzucając się jednak w wir walki i nie pojawiali się na pierwszych stronach gazet – wspomina.
Zdaniem Marka Skuzy, który w okresie PRL pracował w kieleckiej Iskrze, uroczystość jest uhonorowaniem pracy i poświęcenia wszystkich, którzy pozostali wierni swoim ideałom z przeszłości.
Ceremonię uświetnił występ Andrzeja Kołakowskiego – pieśniarza, poety, pedagoga akademickiego i działacza opozycyjnego w okresie PRL.
ODZNACZENI KRZYŻAMI WOLNOŚCI I SOLIDARNOŚCI
STANISŁAW BUGAJSKI
Od 1980 do 1989 roku prowadził działalność w związku NSZZ „Solidarność”. W latach 1980-1982 działał w związku NSZZ „Solidarność” Hutniczego Przedsiębiorstwa Remontowego w Gliwicach. Po wprowadzeniu stanu wojennego tj. w dniach od 13 grudnia do 23 grudnia 1981 r. był jednym z organizatorów i uczestników w strajku na terenie Huty Katowice oraz przewodniczącym Komitetu Strajkowego. Za udział w strajku został zwolniony z pracy na mocy art. 4 dekretu o stanie wojennym. Przez 3 miesiące pozostawał bez pracy, a po tym okresie został skierowany do pracy w szpitalu.
BOGUSŁAW CHLEWICKI
Był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych w gm. Bieliny. Internowany w okresie od 10.01.82 do 10.07.82 r. Od 13 do 22 czerwca 1982 r. uczestniczył w zbiorowej głodówce w ośrodku odosobnienia w Kielcach. W latach 1982-1989 organizował akcje solidarnościowe i protestacyjne, m.in., namawiał rolników do bojkotu ważnych wydarzeń i świąt państwowych, niepłacenia podatków i wstrzymania się ze sprzedażą „artykułów produkcji rolniczej”. Rozpowszechniał w swoim środowisku ulotki i literaturę bezdebitową. Działał w Ogólnopolskim Komitecie Oporu Rolników „Solidarność”. W 1989 r. powołany do starachowickiej komisji obwodowej.
STEFAN CHOJNACKI
Był aktywnym działaczem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” w Fabryce Łożysk Tocznych „Iskra” w Kielcach. Organizator akcji strajkowych oraz członek komitetu strajkowego. Internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Kielcach w okresie od dnia 13 grudnia 1981 roku do dnia 13 marca 1982 roku.
MARCELI CZARNECKI
Po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuował działalność w zawieszonym związku NSZZ „Solidarność” tj. w okresie od 13 do 15 grudnia 1981 r. wspólnie z innymi działaczami zorganizował strajk w Hucie im. Marcelego Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim. Został oskarżony o popełnienie przestępstwa z art. 46 ust. 1 i 2 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym w związku z art. 10 § 2 k.k. Osadzony w więzieniu od dnia 17.12.1981 r. do 05.05.1983 r. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Kielcach z dnia 15 stycznia 1982 r. skazany na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz utratę praw publicznych na okres 2 lat. Dodatkowo obciążony kosztami postępowania sądowego. Sąd Najwyższy Izba Karna wyrokiem z dnia 4 maja 1982 r. zmienił zaskarżony wyrok i skazał Marcelego Czarneckiego na karę 3 lat pozbawienia wolności oraz utratę praw publicznych na okres 2 lat. Dodatkowo Sąd obciążył oskarżonego kosztami postępowania rewizyjnego w wysokości 8400 zł.
STEFAN DZIWOSZ
Był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność”, przewodniczącym Komisji Zakładowej „Solidarność” w przedsiębiorstwie „Budopol”. Kolporter nielegalnych ulotek i plakatów w miejscu pracy. Organizator akcji protestacyjnych w miejscu pracy. W okresie od 12.12.1981 roku do 27.03.1982 r. internowany.
MAREK EBERHARDT
Był przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Zakładach Urządzeń Chemicznych i Armatury Przemysłowej „Chemar” w Kielcach. Był inicjatorem i przywódcą akcji strajkowych w Zakładach „Chemar” w 1980 r. Od lipca 1981 r. był członkiem Zarządu Regionu Świętokrzyskiego. Od 13.12.1981 r. do 02.07.1982 r. został internowany. W okresie od 13-22.06.1982 r. uczestniczył w zbiorowej głodówce w kieleckim ośrodku odosobnienia. Z uwagi na prowadzoną działalność związkową Marek Eberhardt został objęty zastrzeżeniem wyjazdów do „wszystkich krajów świata” w okresie od 13.03.1984 r. do 13.03.1986 r. Działał w Biskupim Komitecie Pomocy Potrzebującym, do zadań którego należało udzielanie pomocy rodzinom internowanych oraz osobom zwalnianym z ośrodków odosobnienia. Poza dystrybucją darów prowadzono także kolportaż wydawnictw bezdebitowych, głównie „Biuletynu Informacyjnego Solidarności”.
ROBERT FIGARSKI
Działał w strukturach związku NSZZ „Solidarność” w okresie od 1981 do 1989 roku. W tym okresie kolportował nielegalne wydawnictwa oraz brał udział w akcjach ulotkowych. Uczestniczył w Mszach Św. za Ojczyznę oraz w Pielgrzymkach Ludzi Pracy. Brał udział w zebraniach opozycji antykomunistycznej organizowanych przy Kościele Matki Boskiej Ostrobramskiej w Skarżysku-Kamiennej. Był członkiem Tymczasowej Komisji Zakładowej „Solidarność” oraz założycielem grupy „Miejska Komisja Wykonawcza” NSZZ „Solidarność” w Skarżysku-Kamiennej.
JOLANTA GÓRECKA
Od 1982 do 1986 roku zajmowała się powielaniem i rozpowszechnianiem nielegalnych ulotek, które przywoziła do Ostrowca m.in. z Kielc. W mieszkaniu Jolanty Góreckiej odbywały się spotkania osób zaangażowanych w działalność opozycyjną. Współorganizowała Msze Św. za Ojczyznę oraz uczestniczyła w uroczystościach patriotycznych.
KRZYSZTOF GRABOWIEC
Po wprowadzeniu stanu wojennego był uczestnikiem strajku hutników w Hucie im. M. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim. Od 1981 do 1989 r. współpracował z działaczami opozycji antykomunistycznej w Ostrowcu Świętokrzyskim. Drukował kalendarze, ulotki oraz wykonywał przypinki. Zajmował się kolportażem prasy podziemnej „Reduty”, „Most”, „KOS” i „Solidarność”. Uczestniczył w pielgrzymkach Ludzi Pracy do Częstochowy oraz Mszach Św. za Ojczyznę w kościele pod wezwaniem św. Michała w Ostrowcu Świętokrzyskim.
WŁODZIMIERZ GREEN
Od 1980 r. był działaczem NSZZ „Solidarność”, sekretarzem Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Zakładzie Techniki Obliczeniowej Budownictwa Kielce. Po wprowadzeniu stanu wojennego do 1988 r. kontynuował działalność w zawieszonym związku NSZZ „Solidarność”. Internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Kielcach w okresie od 13 grudnia 1981 r. do 30 kwietnia 1982 r. Zajmował się kolportowaniem wydawnictw i ulotek sygnowanych przez „Solidarność”, organizował akcje strajkowe w miejscu pracy. Prowadził działalność w Regionalnym Komitecie Obrony Więzionych za Przekonania oraz w Biskupim Komitecie Pomocy Potrzebującym w Kielcach.
WALDEMAR GUMUŁA
Po wprowadzeniu stanu wojennego do 1989 r. prowadził działalność w ramach zawieszonego związku NSZZ „Solidarność”. Dnia 13 grudnia 1981 r. wspólnie z działaczami zawieszonego związku NSZZ „Solidarność” zorganizował strajk okupacyjny na terenie Huty im. M. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim. Był członkiem komitetu strajkowego. Odpowiadał za zorganizowanie straży w zakładach. Uczestnicy strajku domagali się odwołania stanu wojennego, natychmiastowego zwolnienia internowanych oraz zagwarantowania uczestnikom strajku osobistego bezpieczeństwa. Po zakończeniu strajku Waldemar Gumuła zajmował się kolportażem nielegalnych wydawnictw i ulotek na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego. Uczestniczył w Mszach Św. za Ojczyznę w kościele pod wezwaniem św. Michała w Ostrowcu Świętokrzyskim.
JERZY JABŁOŃSKI
Od jesieni 1980 r. był działaczem NSZZ „Solidarność” w Hucie im. M. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim, członkiem Zarządu Regionu oraz wiceprzewodniczącym Delegatury Zarządu Regionu w Ostrowcu Świętokrzyskim. Redagował pisma niezależne w Ostrowcu Świętokrzyskim m.in. „Informacje Tygodnia” i „Biuletyn Informacyjny”. W dniach od 13 do 15 grudnia 1981 r. uczestniczył w strajku w Zakładzie Metalurgicznym Huty im. M. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim. 17 grudnia 1981 r. został aresztowany. Dnia 15 stycznia 1982 r. skazany przez Sąd Wojewódzki w Kielcach na karę 3 lat pozbawienia wolności. Osadzony w Zakładzie Karnym w Hrubieszowie, skąd został zwolniony w sierpniu 1982 r. Od 1983 r. działacz podziemnych struktur „Solidarności”, redaktor i kolporter niezależnych wydawnictw. Współorganizator Mszy za Ojczyznę w parafii św. Michała Archanioła w Ostrowcu Świętokrzyskim.
MARIANNA JANEK
Prowadziła działalność w zawieszonym związku NSZZ „Solidarność” w okresie od 1982 do 1986 roku. Była członkiem Tymczasowej Komisji Organizacyjnej NSZZ „Solidarność” w FSS „Polmo-SHL” w Kielcach. Zajmowała się kolportażem nielegalnych wydawnictw „KOS”.
WALDEMAR KLUK
Od stycznia 1982 r. do kwietnia 1983 r. sporządzał, przechowywał i rozpowszechniał nielegalne wydawnictwa NSZZ „Solidarność-Kolejarz” m.in. Biuletyn nr 1 na terenie Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Gliwicach. 2 maja 1983 r. został tymczasowo aresztowany na 3 miesiące. 4 października 1983 r. Sąd Rejonowy w Gliwicach umorzył sprawę w związku z amnestią.
ZDZISŁAW KONIECZNY
Był działaczem NSZZ „Solidarność” Stoczni Remontowej „Nauta” w Gdyni. Po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuował działalność związkową w ramach zawieszonego związku NSZZ „Solidarność”, rozpowszechniając nielegalne materiały sygnowane przez „Solidarność” w miejscu pracy. 13.02.1982 r. został zatrzymany na dworcu PKP w Gdyni przez patrol Oddziału Wojskowej Służby Wewnętrznej w Gdyni-Oksywiu, a 16.02.1982 r. tymczasowo aresztowany i osadzony w Areszcie Śledczym w Gdańsku. Oskarżony o popełnienie przestępstwa z art. 48 ust. 2 i 3 w zb. z art. 46 ust. 1 dekretu z dnia 12.12.1981 r. o stanie wojennym. Wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni skazany na karę 3 lat pozbawienia wolności oraz 2 lat pozbawienia praw publicznych. Na mocy wyroku z dnia 3.04.1982 r. uniewinniony. Sąd Najwyższy – Izba Wojskowa w Warszawie 6.12.1982 r. oddalił rewizję nadzwyczajną na niekorzyść Zdzisława Koniecznego, a kosztami obciążył Skarb Państwa.
ANDRZEJ KOZIEŁ
Był członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność w Hucie im. Marcelego Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim”, przewodniczącym Komisji Wydziałowej na Wydziale Remontowo-Mechanicznym Huty. Współorganizował i uczestniczył w strajku okupacyjnym w Zakładzie Metalurgicznym Huty im. M. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim w dniach 13-15 grudnia 1981 roku. Należał do sekcji informacji, która przygotowała wiadomości. W czerwcu 1985 roku został zastępcą przewodniczącego Tymczasowej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w ostrowieckiej hucie.
STEFAN KRAJ
Był działaczem związku NSZZ „Solidarność”, członkiem Komitetu Strajkowego. Od 5 listopada 1982 r. do 3 lutego 1983 r. został powołany na trzymiesięczne szkolenie wojskowe w ramach służby czynnej do JW 3466 w Czerwonym Borze.
WIESŁAW KWIATKOWSKI
Był jednym z założycieli i działaczem NSZZ „Solidarność” w Hucie im. Marcelego Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim w okresie od 1981 do 1989 r., współzałożycielem Tymczasowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” oraz wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej w miejscu pracy. Po wprowadzeniu stanu wojennego, w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r., wspólnie z grupą działaczy ostrowieckiej „Solidarności”, którzy uniknęli internowania, przedostał się na teren huty do tzw. starego zakładu. Od 13 do 15 grudnia 1981 r. zorganizował i uczestniczył w strajku w Hucie im. M. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim. Stanął na czele Komitetu Strajkowego. Od 1983 r. zaangażowany w działalność Tymczasowej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”. Kolporter nielegalnej prasy m.in. „Tygodnik Mazowsze”, „Wola”, „Kos”.
KRZYSZTOF MIKOS
Po wprowadzeniu stanu wojennego, do 1989 r. prowadził działalność w ramach zawieszonego związku NSZZ „Solidarność”. Brał udział w uroczystościach patriotycznych oraz Mszach Św. za Ojczyznę. Uczestniczył w pogrzebie księdza Jerzego Popiełuszki oraz w Mszach Św. za Ojczyznę w kościele na Żoliborzu. 3 maja 1986 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy SB i aresztowany na 48 godzin. Autor transparentów z napisem „Solidarność” oraz napisów i haseł na murach budynków w Ostrowcu Świętokrzyskim. Kolportował nielegalną prasę m.in. „Redutę” i „Solidarność”, ulotki, znaczki i książki na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego.
KRZYSZTOF NURZYŃSKI
Od 1980 r. był przewodniczącym NSZZ „Solidarność” w Zakładach Metalowych „Predom-Mesko” w Skarżysku-Kamiennej, przewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego, a następnie przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” przy Zakładach Metalowych „Predom-Mesko”. Zajmował się kolportażem wydawnictw bezdebitowych, organizował akcje protestacyjne w zakładzie pracy, uczestniczył w uroczystościach rocznicowych m.in. w obchodach 63. rocznicy odzyskania niepodległości. Internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Kielcach i Łupkowie – od 13.12.81 r. do 22.07.82 r.
EUGENIUSZ PASZKO
8 maja 1982 r. na terenie Jednostki Wojskowej 4359 w Kielcach rozpowszechniał nielegalne materiały za co został oskarżony i skazany na podstawie art. 270 § 1 kk na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania na dwa lata. Wyrokiem Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie skazany na karę roku pozbawienia wolności, warunkowo zawieszonej na dwa lata oraz obciążony opłatą sądową na rzecz Skarbu Państwa w wysokości 1800 złotych. Tymczasowo aresztowany w okresie od 19 czerwca 1982 r. do 9 lipca 1982 r. W 1982 roku zwolniony z zawodowej służby wojskowej, do której został przywrócony w 1990 r. Po częściowym uwzględnieniu rewizji nadzwyczajnej prokuratora w dniu 7 września 1982 r. zaskarżony wyrok zmieniono przez wymierzenie oskarżonemu na podstawie art. 75 § 1 kk 25000 złotych grzywny.
ANDRZEJ PAWLIK
W latach 1976-1980 był współpracownikiem KOR, KSS KOR. Po wprowadzeniu stanu wojennego do 1989 roku kontynuował działalność w ramach zawieszonego związku NSZZ „Solidarność”. Zajmował się kolportażem nielegalnych wydawnictw m.in. „Komunikatów KOR”, „Robotnika”, „Bratniaka” w Lublinie i Kielcach oraz wydawanej przez ROPCiO „Opinii”. Organizował i uczestniczył w spotkaniach dyskusyjnych b. działaczy związku „Solidarność”. Współorganizował i prowadził działalność w nielegalnej grupie teatralnej przy klasztorze O.O. Cystersów w Jędrzejowie.
JÓZEF PŁOSKONKA
Od września 1980 r. działał w strukturach związku NSZZ „Solidarność”, był członkiem Komitetu Założycielskiego w WSP w Kielcach i wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej. Po wprowadzeniu stanu wojennego został internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Kielcach w okresie od 13.12.1981 r. do 29.04.1982 r. Gromadził i kolportował wydawnictwa podziemne, m.in. „Biuletyn Regionu Świętokrzyskiego „Tematy”, „Tygodnik Mazowsze” i „Tygodnik Wojenny”. W dniu 27 marca 1986 r. aresztowany i osadzony w Areszcie Śledczym w Kielcach za kolportaż nielegalnych wydawnictw. Dnia 29 marca 1986 r. Wydział II Karny Sądu Rejonowego w Kielcach skazał Józefa Płoskonkę na karę roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności w zwieszeniu na cztery lata. W 1986 r. zwolniony z pracy w Wyższej Szkole Pedagogicznej (przywrócony w 1989 r.). Z uwagi na prowadzoną działalność opozycyjną postanowieniem o zastrzeżeniu wyjazdu za granicę otrzymał dwukrotne zastrzeżenie wyjazdów zagranicznych tj. w 1982 i 1986 r. W okresie od 1982 do 1985 r. prowadził działalność w Biskupim Komitecie Pomocy Potrzebującym w Kielcach. Organizował i uczestniczył w akcjach plakatowych i protestacyjnych na WSP. Udzielał pomocy materialnej strajkującym studentom. W latach 1983-1987 był pełnomocnikiem Regionu Świętokrzyskiego „Solidarność” w ramach Kieleckiego KOS. W 1989 r. został wiceprzewodniczącym KO „S” Regionu Świętokrzyskiego.
WOJCIECH ANTONI PRZYBYLSKI
Od 1986 roku zaangażował się w organizowanie pomocy dla rodzin osób więzionych i bezrobotnych. Od 1986 do 1989 r. działał w podziemnych strukturach związku „Solidarność”. Kolportował ulotki i gazety na terenie szpitala w Końskich. Uczestniczył w spotkaniach organizowanych przez opozycję konecką w kościele pod wezwaniem Chrystusa Odkupiciela w Końskich oraz na Wykusie. Współorganizował Msze św. za Ojczyznę i uczestniczył w Pielgrzymkach Świata Pracy w Częstochowie. W 1989 r. włączył się w organizację Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Końskich. Był członkiem Tymczasowego Zarządu Regionu Świętokrzyskiego NSZZ „Solidarność” w Kielcach oraz członkiem Świętokrzyskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Kielcach. W 1989 r. jako przedstawiciel Komitetu Obywatelskiego wziął udział w przygotowaniach do wyborów czerwcowych.
STANISŁAW PUSTUŁA
Od 1980 do 1989 r. działał w związku NSZZ „Solidarność” w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej Oddział w Ostrowcu Świętokrzyskim, w którym pełnił funkcję przewodniczącego. W latach 1981-1989 działał w podziemnych strukturach związku. Zajmował się drukowaniem i rozpowszechnianiem nielegalnych wydawnictw na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego. Uczestniczył w Mszach Św. za Ojczyznę. Z uwagi na prowadzoną działalność 13 grudnia 1984 r. został zwolniony z pracy.
ANDRZEJ RAK
Od 1980 do 1983 r. był aktywnym działaczem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” w Fabryce Łożysk Tocznych „Iskra” w Kielcach, członkiem Komitetu Zakładowego, a następnie Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Zarządu Oddziałowego Kielce. Był także inicjatorem, organizatorem i uczestnikiem strajków w 1980 r. w miejscu pracy. Z uwagi na aktywną działalność w NSZZ „Solidarność’ został internowany w okresie od dnia 30 sierpnia 1982 r. do 28 września 1982 r.
TADEUSZ RELIKOWSKI
Po wprowadzeniu stanu wojennego do 1989 roku prowadził działalność w podziemnych strukturach NSZZ „Solidarność”. Zajmował się kolportażem ulotek i biuletynów związkowych w miejscu pracy. Organizował i uczestniczył w akcjach plakatowania w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz w marszach protestacyjnych i Mszach Św. za Ojczyznę. W okresie od czerwca do września 1983 r. współorganizował i prowadził działalność w związku „Kasa Koleżeńska” na terenie Huty im. M. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim.
MARIA RUTKOWSKA
Była aktywnym działaczem związku NSZZ „Solidarność” w okresie od 1980 do 1989 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuowała działalność w podziemnych strukturach związku „Solidarność”. W 1983 r. z inicjatywy Marii Rutkowskiej powstała nieformalna grupa zrzeszająca b. działaczy związku z terenu Kielc. Gromadziła nielegalne biuletyny m.in. „BIS”, „Głos Wolny”, „KOS” i ulotki, które rozpowszechniała na terenie Kielc. Organizowała pomoc dla represjonowanych działaczy NSZZ „Solidarność” oraz ich rodzin. Uczestniczyła w nielegalnych manifestacjach oraz uroczystościach patriotycznych. W dniu 27 czerwca 1988 r. została ukarana przez Kolegium do Spraw Wykroczeń przy Prezydencie Miasta Kielc karą grzywny w wysokości 45 tysięcy złotych oraz została obciążona kosztami postępowania za zorganizowanie na terenie kościoła pod wezwaniem Św. Wojciecha w Kielcach nielegalnej zbiórki pieniędzy na rzecz strajkujących oraz członków ich rodzin.
STANISŁAW SERWICKI
Od 1980 r. do 1989 r. prowadził działalność w związku NSZZ „Solidarność” w Wydziale Odlewni Staliwa Zakładu Hutniczo-Przetwórczego Huty im. M. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim. 13 i 14 grudnia 1981 r. uczestniczył w strajku w hucie. Od 1983 r. działał w podziemnych strukturach związku. Organizował zbiórki pieniężne, zajmował się wypłacaniem świadczeń statutowych i zapomóg. Kolportował prasę podziemną oraz organizował Pielgrzymki Ludzi Pracy do Częstochowy.
MARIA SKOWRONEK
Była działaczem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Internowana i osadzona w Ośrodku Internowania dla Kobiet w Gołdapii w okresie od dnia 19 maja 1982 r. do dnia 7 lipca 1982 r.
MAREK SKUZA
Był jednym z organizatorów związku NSZZ „Solidarności” w Fabryce Łożysk Tocznych „Iskra” w Kielcach, członkiem Komisji Zakładowej. Uczestnik akcji strajkowych organizowanych przez Komisję Zakładową NSZZ „Solidarność” przy FŁT „Iskra”. Zaangażowany w działalność Regionalnego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. Autor artykułów publikowanych na łamach Biuletynu Informacyjnego Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w FŁT „Iskra” w Kielcach, w których krytycznie wypowiadał się na temat ZSRR oraz funkcjonowania mediów w kraju. Internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Kielcach w okresie od 13 grudnia 1981 r. do 8 marca 1982 r.
JAN SZPARAGA
Był współzałożycielem związku NSZZ „Solidarność” w Hucie im. Marcelego Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim, członkiem Tymczasowej Komisji Zakładowej. Po wprowadzeniu stanu wojennego uczestniczył w strajku hutników. Od 1983 do 1988 roku prowadził działalność w zawieszonym związku NSZZ „Solidarność”. Zajmował się rozpowszechnianiem nielegalnych wydawnictw na terenie huty oraz w miejscu zamieszkania. Uczestniczył w Mszach Św. za Ojczyznę w kościele pod wezwaniem św. Michała. W 1989 r. został członkiem Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Huty Ostrowiec.
MAREK ŚWIETLIŃSKI
Był działaczem NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”, członkiem Prezydium Wojewódzkiego Komitetu Założycielskiego NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”, a od grudnia 1981 r. przewodniczącym Komitetu Założycielskiego Regionalnej Organizacji Związek Młodzieży Wiejskiej „Wici”. W domu Marka Świetlińskiego w Słupi Jędrzejowskiej znajdowała się siedziba Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”. Internowany w okresie od dnia 13 grudnia 1981 r. do 29 stycznia 1982 r. Z uwagi na prowadzoną działalność został zwolniony z pracy z Sędziszowskiej Fabryki Kotłów „Sefako” w Sędziszowie w dniu 21 stycznia 1981 r. Po opuszczeniu ośrodka odosobnienia kontynuował działalność w podziemnych strukturach związku zajmując się m.in. kolportażem nielegalnych ulotek, plakatów zawierających informacje dotyczące uwolnienia więźniów politycznych na terenie gminy. Uczestnik Mszy za Ojczyznę.
LUCJAN WYSOCKI
Od 1980 do 1989 r. był zaangażowany w działalność związku NSZZ „Solidarność”. Organizował i uczestniczył w akcjach protestacyjnych i strajkach. Podczas jednego z nich doszło do rozbrojenia strażników bankowych. Po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuował działalność w podziemnych strukturach „Solidarności” m.in. zajmował się udzielaniem pomocy internowanym i członkom ich rodzin. Organizował i uczestniczył w Mszach Św. za Ojczyznę oraz w Pielgrzymkach Ludzi Pracy do Częstochowy. Kolportował nielegalne wydawnictwa, uczestniczył w akcjach ulotkowych. W 1989 r. zaangażowany w działalność Komitetu Obywatelskiego.
JAN ZYZIK
Po wprowadzeniu stanu wojennego, do 1983 roku prowadził działalność w ramach zawieszonego związku NSZZ „Solidarność”. 1 maja 1983 roku współorganizował i uczestniczył w kontrpochodzie w Kielcach. 3 maja 1983 r. został zatrzymany, a 5 maja 1983 r. prokurator zastosował wobec Jana Zyzika areszt tymczasowy na okres 2 miesięcy. 1 lipca 1983 r. przedłużono areszt tymczasowy do 3 sierpnia 1983 r., natomiast 7 lipca 1983 r. uchylono areszt tymczasowy wobec Jana Zyzika. 28 lipca 1983 r. na mocy ustawy o amnestii z 21.07.1983 r. prowadzone postępowanie karne zostało umorzone.
POŚMIERTNIE:
HENRYKA GĄSOWSKA-RÓŻALSKA
Była aktywnym działaczem podziemnych struktur starachowickiej opozycji. Drukowała i kolportowała wydawnictwa bezdebitowe na terenie Starachowic. Utrzymywała kontakty z grupą młodzieży zajmującą się kolportażem nielegalnych wydawnictw oraz bojkotowaniem obchodów święta 1 Maja. W jej mieszkaniu miały miejsce rewizje. Podczas jednej z nich funkcjonariusze SB znaleźli i zarekwirowali kilkadziesiąt nielegalnych ulotek i druków. Aresztowana za kolportaż niezależnych wydawnictw w dniu 30.04.1984 r. Dnia 22 lipca 1984 r. w kościele na Osiedlu Majówka w Starachowicach odbyła się Msza Św. za więzionych za przekonania w tym również za tymczasowo aresztowaną Henrykę Różalską. Podczas Mszy Św. zorganizowano zbiórkę pieniędzy na pomoc rodzinie Henryki Różalskiej. Zwolniona 25.07.1984 r. Postępowanie w jej sprawie umorzono na mocy amnestii z dnia 21.07.1984 r.
MARIAN KULECKI
Od lipca 1984 roku do czerwca 1987 roku gromadził i rozpowszechniał na terenie Skarżyska-Kamienna i Radomia nielegalne pisma m.in. „CDA”, „WiS”, „Ufo” i „Recz Sumienia”. 22.06.1987 roku został skazany na karę grzywny w wysokości 50000 złotych z zamianą na 50 dni aresztu, utratę nielegalnych wydawnictw oraz został obciążony kosztami postępowania. Dnia 29.07.1987 roku Kolegium ds. Wykroczeń przy Wojewodzie Kieleckim uchyliło orzeczenie I instancji i orzekło w stosunku do Mariana Kuleckiego karę grzywny w wysokości 50000 złotych oraz utratę nielegalnych wydawnictw bez orzekania zastępczej kary pozbawienia wolności.
HENRYK EUGENIUSZ ZARZYCKI
Był członkiem Zarządu Zakładowego NSZZ „Solidarność” Zakładów Metalowych „Predom-Mesko” w Skarżysko-Kamienna. W 1980 r. został przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Zakładu Energetycznego ZM „Predom-Mesko”. Internowany od 14.12.1981 r. do 09.06.1982 r. Po zwolnieniu z internowania uczestniczył w spotkaniach b. członków NSZZ „Solidarność”. W latach 1981-1985 brał udział w spotkaniach z b. działaczami związku „Solidarność”. Inicjator akcji strajkowych w Zakładzie Energetycznym Zakładów Metalowych „Mesko” w Skarżysko-Kamienna. Kolporter nielegalnych materiałów na terenie zakładu.
