Trwa Ogólnopolski Tydzień Jaskry. Jakie są przyczyny i objawy tej choroby oraz jak można ją leczyć? Między innymi na te pytania w „Czasie dla zdrowia” odpowiadała dr. n.med. Magdalena Kal, specjalista chorób oczu z Kliniki Okulistyki Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach.
– Pani doktor, kiedy możemy mówić o jaskrze?
Jaskra to nie jest jedna choroba, lecz grupa chorób oczu prowadząca do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i komórek zwojowych siatkówki. To powoduje pogarszanie lub utratę wzroku. W przebiegu tej choroby dochodzi do zwężenia pola widzenia.
– Jak wiele osób cierpi na tę chorobę?
Na całym świecie choruje około 60 milionów osób, a w Polsce około 800 tysięcy pacjentów.
– Co powoduje jaskrę?
Pomimo postępu medycyny nie do końca znamy przyczyny powstawania jaskry. Istnieje wiele rodzajów tej jednostki chorobowej, z których każda ma inne czynniki ryzyka, przyczyny, objawy, rokowanie i wymaga innego leczenia. Wspólną cechą jest to, że te wszystkie odmiany jaskry prowadzą do zaniku nerwu wzrokowego i całkowitej ślepoty. Jedynym czynnikiem, na który możemy mieć wpływać w tej chorobie jest ciśnienie wewnątrzgałkowe, które jest tu zazwyczaj podwyższone. Należy jednak pamiętać, że jaskra może się rozwijać w oczach z prawidłowym, a nawet niskim ciśnieniem wewnątrzgałkowym. Leczenie trwa do końca życia, tak aby pacjent mógł mieć w miarę sprawny wzrok przez wszystkie lata.
– U kogo może występować jaskra?
Jaskrę możemy stwierdzić u osób powyżej 40 roku życia, u pacjentów z dodatnim wywiadem rodzinnym (jeśli występowała u krewnych pierwszego stopnia), w osób z chorobami kardiologicznymi (jak nadciśnienie tętnicze), czy u cukrzyków. W grupie ryzyka są też osoby z podwyższonym cholesterolem oraz z dużymi wadami wzroku – zarówno w krótkowzroczności, jak i nadwzroczności, także po urazach gałki ocznej, u osób stosujących niektóre leki ogólne (kortykosteroidy lub doustne środki antykoncepcyjne zażywane długotrwale).
– Jakie są objawy tej choroby?
Choroba rozwija się powoli i przez długi czas nie daje objawów. W 90% przypadków przebieg jest bezobjawowy. W pierwszym etapie jaskry dochodzi do zaniku włókien nerwowych, odpowiedzialnych za widzenie obwodowe, czyli chory traci obraz tego, co znajduje się na obrzeżach pola widzenia, więc taka osoba może się nie zorientować, że ma początek jaskry.
Czasami pojawiają się objawy zwiastujące, jak światłowstręt, częste łzawienie oczu, widzenie kół tęczowych lun mroczków przy spoglądaniu na źródła światła, czy też trudności z przystosowaniem się wzroku do ciemności.
W ostrych atakach jaskry mogą pojawić się silny ból, zaburzenia widzenia, ból głowy nad łukiem brwiowym, nudności, wymioty. W tej sytuacji potrzebna jest natychmiastowa pomoc okulisty.
Pierwsza część rozmowy:
Druga część rozmowy: